Yeniden İşlevlendirme Kapsamında Tarihi Tahir Ağa Konağı

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 7 - 23, 30.06.2023

İrem Cansu Yalçın , Funda Kurak Açıcı

https://doi.org/10.46641/medeniyetsanat.1152447

Cited By: 2

Öz

Tarihi yapılar bulunduğu çevrenin kültürü, mimarisi, sanatı ve yaşayışı hakkında bize bilgi veren önemli eserlerdendir. Bu eserler kentlerin tarihini yansıtan kültürel miras değerleridir. Kültürel miras değeri olmaları ve yapıların varlıklarını sürdürmeleri kent için önemlidir. Bu nedenle yapılar için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar arasında restorasyon ve koruma ön plana çıkmaktadır. Yapıların, restorasyon ve koruma çalışmalarının devamında, yeniden işlevlendirilerek kullanıma açılması, yapıların kente kazandırılması için önemli bir adımdır. Trabzon kenti eski dönemlerden beri birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Tarihi anlamda birçok izler taşıyan ve o izlerin eserlerini hala devam ettirdiği için Trabzon kenti çalışma alanı olarak uygun görülmüştür. Kent merkezi ve çevresinde, kentin tarihini yansıtan çok fazla yapı hala varlığını sürdürmektedir. Fakat kent içerisinde özellikle ulaşılabilirlik dikkate alındığında meydan civarında kentin ilk yerleşim bölgesi olan alan çalışma için daha uygun görülmüştür. Bu alanda tarihi yapıların genel bir yoğunluğundan söz edilebilir. Bu yapıların en önemlilerinden biri olan ve varlığını hala devam ettiren Tahir Ağa Konağı’dır. Konut yapılarının otel olarak yeniden işlevlendirilmesi sıklıkla kullanılan bir yöntem olduğu için bu yapının seçilmesinde etkili bir kriter olmuştur. Yıllar boyunca konut olarak kullanılan yapı 2007-2010 yılları arasında yeniden işlevlendirilerek otel işlevi ile günümüze ulaşmıştır. Bu nedenle yapıyı günümüzdeki işlevi ile ele almak uygun görülmüştür. Yapının yeniden kullanımı ile günümüzde kente ve kullanıcılarına hizmet etmesi kente değer kazandırmaktadır. Bu anlamda kent tarihi içinde önemli bir değere sahip olan ve eski işlevi konut olan Tahir Ağa Konağı’nın yeni işlevi ile uyumunu ortaya koymak ve yeniden işlevlendirmede işlev seçiminin önemini vurgulamak amacıyla bu çalışmada yapı değerlendirilmiştir. Yapı ile ilgili yapılan görüşmeler ve koruma kurulundan ulaşılan rölöve ve restorasyon çizimleri dahilinde yapının günümüze kadar nasıl ulaştığını ortaya koymak amacıyla yapının işlev değişimi ile ele alınması uygun görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Tarihi Yapı, Yeniden İşlevlendirme, Otel, Tahir Ağa Konağı, Trabzon

Historical Tahir Ağa Mansion within the Scope of Re-functioning

Öz

Historical buildings are important works that inform us about the culture, architecture, art, and life of the environment in which it is located. These works are cultural heritage values that reflect the history of the cities. It is important for the city that they have a cultural heritage value and that the structures survive. For this reason, various methods are used for the structures. Among these, restoration and conservation stand out. In the continuation of restoration and conservation works, the re-functioning of the buildings is an important step in bringing the buildings to the city. The city of Trabzon has been home to many civilizations since ancient times. The city of Trabzon was deemed suitable as a study area because it carries many historical traces and continues the works of those traces. There are still many buildings that reflect the history of the city in and around the city center. However, especially considering the accessibility within the city, the area that is the first residential area of the city around the square was considered more suitable for the study. A general density of historical buildings can be mentioned in this area. One of the most important of these structures is Tahir Ağa Mansion, which still exists. Since the re-functioning of residential buildings as hotels is a frequently used method, it has been an effective criterion in choosing this building. The building, which has been used as a residence for many years, has been re-functioned between 2007 and 2010 and has reached its present-day with the function of a hotel. For this reason, it was deemed appropriate to consider the structure with its current function. The fact that it serves the city and its users with the reuse of the building, adds value to the city. In this sense, the structure has been evaluated to reveal the harmony of the Tahir Ağa mansion, which has an important function in the city's history, with its new function, and to emphasize the importance of function selection in re-functioning. Within the framework of the interviews and restoration drawings reached by the conservation committee and the building, it has been deemed appropriate to handle the structure with the function change to reveal how the building has reached today.

Anahtar Kelimeler

Historical Building, Re-functioning, Hotel, Tahir Ağa Mansion, Trabzon

Kaynakça

• Anonim (2011). Trabzon. Kültür ve Turizm Bakanlığı Trabzon Valiliği, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. Trabzon: Agrafik yapım.
• Ahunbay, Z. (2007). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon (4. Baskı). İstanbul: Yem Yayınları (İlk baskı 1996).
• Akçay, A. (2019). Kişisel Tahir Ağa Konağı Belgeleri, Erişim: 22 Kasım 2019.
• Aydın, A. ve Şahin, Ö. (2018). Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilmesi: Isparta Aya İshotya (Yorgi) Kilisesi’nin Gül Müzesi’ne dönüşümü. Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi, 17(17), 63-75. DOI: 10.22520/tubaked.2018.17.004.
• Bahar, Z. ve Kurak Açıcı, F. (2021). Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilmesi: Kayseri Lisesi Örneği, Artium, 9 (2), 68-78, doi: 10.51664/artium.880347
• Bektaş, U. ve Yalçınkaya, Ş. (2020). Konuttan Müzeye Yapı-İşlev Uyumu: Beyoğlu Bölgesi. Medeniyet Sanat Dergisi, 6(2), 80-95.
• Binan, C. (2016). Türkiye Mimari Mirası Koruma Bildirgesi ve Koruma-Restorasyon Uygulamalarında İlkelerin Önemi Üzerine Bir Değerlendirme. Kültür Varlıklarında Koruma Türkiye ve İtalya’dan Restorasyon Uygulamaları Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde (s. 106-121), Ankara, Türkiye.
• Dedeoğlu, E. F. (2019). Yeniden İşlevlendirilen Kilise Yapılarında İç Mekân Müdahalelerine Yönelik Analizler: Sivrihisar Ermeni Kilisesi Örneği. Sanat ve Tasarım Dergisi, 23, 77-103.
• Dikmen, Ç. B. (2017). Geleneksel Konutların Yeniden İşlevlendirilerek Kullanımı: Yozgat Örneği. Uluslararası Katılımlı 6. Tarihi Yapıların Korunması ve Güçlendirilmesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s.421-431), Trabzon, Türkiye.
• Feilden, B. M. (2003). Conservation of Historic Buildings (3. Baskı), Architectural Press, Oxford (İlk baskı 1982).
• Gazi, A. ve Boduroğlu, E. (2015). İşlev Değişikliğinin Tarihi Yapılar Üzerine Etkileri "Alsancak Levanten Evleri Örneği". Megaron Dergisi, 10(1). DOI: 10.5505/megaron.2015.86570.
• Karabörk, H. Karasaka, L. ve Yaldız, E. (2015). Tarihi ve Kültürel Varlıkların Belgelenmesinde Disiplinlerarası Çalışmanın Önemi. 5. Tarihi Eserlerin Güçlendirilmesi ve Geleceğe Güvenle Devredilmesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s. 377-390), Erzurum, Türkiye.
• Kaşlı, B. (2009). İstanbul’da Yeniden İşlevlendirilen Korumaya Değer Endüstri Yapıları ve İç Mekân Müdahaleleri: Santral istanbul Örneği. Sosyal Bilimleri Enstitüsü İç Mimari ve Tasarım Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Kurak Açıcı, F. ve Konakoğlu, Z. N. (2019). Tarihi Yapıların Yeniden İşlevlendirilmesi: Trabzon Mimarlar Odası Örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(2), 214-224.
• Kuyrukçu, Z. ve Kuyrukçu, E. Y. (2017). Tarihi ve Kültürel Süreklilik Bağlamında Sait Bektimur Evi’nin Yeniden Kullanımı. Artium Dergisi, 5(2), 38-50.
• Koçak, B. ve Can, H. (2018). Kültürel Mirasın Korunmasında Belediye Birliklerinin Rolü: Koca Yusuf Projesi Örneği. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 148-164.
• Levent, Y. S. (2014). Kültür Mirasına İlişkin Koruma Politikaları ve Uygulamalarında Kamu Yararı İlkesi. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 5(11), 115-132.
• Örnek Özden, E. (2017). Koruma Sorunlarını Farklı İşlevlerde Tek Yapı ve Doku Ölçeğindeki Uygulama Örnekleri Üzerinden Tartışmak. Uluslararası Katılımlı 6. Tarihi Yapıların Korunması ve Güçlendirilmesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde (s. 639-648), 2-4 Kasım 2017, Trabzon, Türkiye.
• Tahir Ağa Konağı, (2019). http://tahiragakonagi.com/tr/hakkimizda/ Erişim tarihi:30 Kasım 2019.
• Trabzon Koruma Kurulu Arşivi (2019). Tahir Ağa Konağı Rölöve ve Restorasyon Projeleri.