Digitality and Religion in the Thought of Nazife Şişman

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 121 - 136, 29.06.2021

Ömür Nihal Karaarslan , Aylin Yonca Gençoğlu

https://doi.org/10.47951/mediad.949640

Öz

With the rapid development of information technologies, digital processes have begun to influence almost every sphere of social life, and developed literature has already been formed in the social sciences for this sphere. However, the meaning of the digital age concerning different cultures still needs to be studied. This research studies the ideas by Nazife Şişman on digital culture and forms of relationship between this culture and religion, who has been shaped her studies based on the mentioned need. Şişman analyses digital processes through theoretical approaches and notional frameworks of the existing literature, putting in the center of her studies the relationship of digitalization with religion. On this basis, she researches the topic in four dimensions: loss of reality as a result of intertwinement of experienced reality and digital world; a culture shaped by the domination of digital technologies on daily life; the approach of the culture towards the Muslim world and its influence on Muslim identity; transformation in production, quality and circulation speed of information brought by digitalization. According to Şişman, the digital society caused a deep-scaled transformation in the human body and his daily life practices and rituals, shaping a new reality universe.

Anahtar Kelimeler

Nazife Şişman, Digital Age, Digital Society, Privacy

Nazife Şişman Düşüncesinde Dijitallik ve Din

Öz

Enformasyon teknolojilerinin hızla gelişmesiyle birlikte dijital süreçler toplumsal hayatın hemen her alanına nüfuz etmektedir. Sosyal bilimlerde bu alana yönelik geniş bir literatür şimdiden oluşmuş durumda. Fakat dijital çağın farklı kültürler açısından anlamı hala incelenmeye muhtaç görünmektedir. Bu çalışma söz konusu ihtiyaca binaen çalışmalarını şekillendiren Nazife Şişman’ın dijital kültüre, bu kültürün dinle ilişki biçimlerine dair ortaya koyduğu fikirleri konu edinmektedir. Şişman dijital süreçleri, mevcut literatürün teorik yaklaşımları ve kavramsal çerçeveleri üzerinden analiz etmekte, dijitalliğin din ile ilişkisini çalışmalarında merkeze almaktadır. O temelde meseleyi dört boyutta incelemektedir. Bunlar: Yaşanan gerçeklikle dijital dünyanın gerçekliğinin iç içe geçmesi sonucu ortaya çıkan bir gerçeklik kaybı. Dijital teknolojilerin gündelik hayata hakimiyetinin biçimlendirdiği kültür. Bu kültürün Müslümanın dünyaya bakışı ve kimliğine etkileri. Dijitalleşmenin bilgininin üretimi, niteliği ve dolaşım hızında getirdiği dönüşümler. Şişman’a göre dijital toplum, insanın bedeninde, gündelik yaşam pratiklerinde, ritüellerinde köklü bir dönüşümü üretmiştir. Böylelikle yeni bir gerçeklik evreni şekillenmiştir. Makale, Şişman’ın bu temel üzerinden ayrıntılandırdığı görüşlerine odaklanmaktadır. Onun fikirlerinin eleştirel bir gözle incelenmesine odaklanan çalışma, Müslüman dünyanın dijitallikle ilişkisine dair bir izlek sunmayı hedeflemektedir. Bu anlamda çalışma, söz konusu literatürün teorik tartışma eşliğinde değerlendirilmesiyle oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Nazife Şişman, Djital Çağ, Dijital Toplum, Mahremiyet

Kaynakça

• Auge, M. (2017). Yer-Yok. (T. Ilgaz, Çev.) İstanbul: Daimon Yayınları.
• Barbarosoğlu, F. ve Şişman, N. (2020). Karantina günlerinde evin e-hali. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Baudrillard, J. (2003). Simülakrlar ve simülasyon. (O. Adanır, Çev.) Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Bauman, Z. (2014). Parçalanmış Hayat: Postmodern ahlak denemeleri. (İ. Türkmen, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2016). Akışkan aşk. (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Alfa Yayınları.
• Bauman, Z. (2018). Akışkan modern dünyadan 44 mektup. (P. Siral, Çev.) İstanbul: Habitus.
• Bauman, Z. ve Lyon, D. (2018). Akışkan gözetim. (E. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Castells, M. (2005). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür, Ağ toplumunun yükselişi (cilt I). (E. Kılıç, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Çamdereli, M. (2018). Din ekranda nasıl durur? Medyada dinin popüler temsilleri. İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Dağ, A. (2020). İnsansız dünya Transhümanizm. İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Dereli, M. D. (2019). Dini kimliklerin siber uzamda akışkanlaşması. insan&toplum, 9(1), 85-115. DOI: 10.12658/M0301.
• Dereli, D. (2020). Sanala veda: Sosyal medya ve dönüşen dindarlık. Ankara: Nobel Yayınları.
• Dijk, J. V. (2016). Ağ toplumu. (Ö. Sakin, Çev.) İstanbul: Kafka Yayınları.
• Han, B.-C. (2017). Şeffaflık toplumu. (H. Barışcan, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Karaarslan, F. (2015). Post seküler dinin halleri: Dinin dijitalleşmesi. M. Çamdereli, B. Ö. Doğan ve N. K. Şener (Dü) içinde, Dijitalleşen Din: Medya ve Din (s. 13-41). İstanbul: Köprü Yayınevi.
• Robins, K. (2013). İmaj: Görmenin kültür ve politikası. (N. Türkoğlu, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Şan, E. (2020). İmajı düşünmek. Cogito(97), 5-17.
• Şişman, N. (2012). Yeni insan: Kaderle tasarım arasında. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Şişman, N. (2016). Dijital çağda Müslüman kalmak. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Şişman, N. (2018, Ocak 24). Nazife Şişman: http://nazifesisman.com/yeni-medya-yeni-ilmihal/ adresinden alındı
• TDK. (2021, 05 05). Türk Dil Kurumu Sözlükleri: https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı