Rusça İslamofobi: “Na Krayu” Dizisinin İslamofobik Temsillerinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 341 - 366, 30.12.2022

Çilem Tuğba Koç , Yuliya Yaşar

https://doi.org/10.47951/mediad.1184976

Öz

Tarihi kökenleri eskiye dayansa da İslamofobi, Batı’da göçmen sorunu, milliyetçi muhafazakâr partilerin iktidara gelmesi gibi birçok sebeple endişe verici bir şekilde artmıştır. Her ülkenin kendine özgü koşulları ve tarihsel bağlamı içinde yaşanan farklı İslamofobi durumları olduğu halde, sadece Batı’daki İslamofobi’den bahsedilmesi, Batı-dışı ülkelerde de benzer bir durum olup olmadığı sorusunu akla getirmektedir. Türkiye’de Rus medyası ve İslamofobi konulu herhangi bir çalışmaya rastlanmaması; modern Rusya Federasyonu’nda İslamofobi’nin kontrolsüz büyümesi ve İslam’ın ülkedeki yaşam tarzının giderek bir tehdit olarak algılanması, çalışmanın önemini arttırmaktadır. Bu çalışmada, Rusya’daki İslam ve Müslümanlara yönelik toplumsal klişelerin varlığı, Rus Federal devlet televizyonunda yayınlanan “Na krayu” (“Kıyısında”) dizisi üzerinden ortaya konulmak istenmiştir. “Na krayu” dizisinin seçilme nedeni, yakın dönemde çekilen, akşam saatlerinde yani herkese ulaşabilecek bir saat diliminde yayınlanan popüler bir dizi olması nedeniyledir. Dizinin bölümlerin tamamına Youtube üzerinden ulaşılmış ve videolar nitel içerik veri analiz tekniğiyle incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İslamofobi, Rus Medyası, Televizyon Dizileri ve İslamofobya, İslamofobik Temsiller, Islamophobia, Russian Media, TV Series and Islamophobia, Islamophobic Representations

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Russian Islamophobia: Investigation of Islamophobic Representations in TV Series ‘Na Krayu’

Öz

Islamophobia, whose roots date back to ancient times, has increased alarmingly for many reasons. Among them, there are immigration problems in the West and the rise to power of nationalist conservative parties. Although different kinds of Islamophobia have been experienced within every country's historical context, the sole mention of Western Islamophobia raises the question of whether there is a similar situation in non-Western countries. The absence of any studies on Russian media and Islamophobia in Turkey; the uncontrolled growth of Islamophobia in the modern Russian Federation, and the fact that Islam in Russia is increasingly perceived as a threat, signify the importance of this study. This work aims at revealing the existence of social Islamophobic stereotypes about Islam and Muslims in Russia through the "Na Krayu (On the edge)" series, which was broadcast on the Russian Federal state television. The "Na Krayu" series was chosen due to its popularity, and the fact that it is one the latest serials accessible to the majority of people as being transmitted in the evening time. All the episodes of the series were retrieved by means of YouTube and a qualitative content data analysis technique was applied to analyze the data.

Anahtar Kelimeler

Islamophobia, Russian Media, TV Series and Islamophobia, Islamophobic Representations

Proje Numarası

YOK

Kaynakça

• Akhiyadov, M. (2020). Kuzey Kafkasya Raporu: Kafkasya’da Din, siyaset ve etnisite. İnsamer, Araştırma, 111, 1-46.
• Allen, C. (2016). Still a challenge for us all? The Runnymede Trust, Islamophobia and policy. İçinde Religion, Equalities, and Inequalities (ss. 141-152). Routledge.
• Almazova, L.I & Ahunov A.M. (2021). V poiskakh traditsionnogo islama» v Tatarstane: Mezhdu natsional’nym proyektom i universalistskimi teoriyami// Islam, imeyushchiy mirnuyu i dobruyu sushchnost. İçinde Diskurs o traditsionnom islame v srede tyurok-musul’man yevropeyskoy chasti Rossii i Kryma / Kollektivnaya monografiya (ss. 15-68). Moskva.
• Anderson, I. C. and Said, E. (1977). Orientalism. New York: Penguin.
• Artamonova, Y. A. (2012). İslamskiy faktör v obschestvenno-politicheskoy zhizni sovremennoy Rossii. Vestnik ÇelGU, 33(287), 60-63. Geliş tarihi gönderen https://cyberleninka.ru/article/n/islamskiy-faktor-v-obschestvenno- politicheskoy-zhizni-sovremennoy-rossii/viewer
• Bakali, N. (2016). Islamophobia: Understanding anti-Muslim racism through the lived experiences of Muslim youth (C. 5). Springer.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
• Baş, T. ve Akturan, U. (2017). Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 3.
• Bekkin, R. İ. (2021). İslam, imeyushchiy mirnuyu i dobruyu sushchnost’. İçinde Diskurs o traditsionnom islame v srede tyurok-musul’man yevropeyskoy chasti Rossii i Kryma / Kollektivnaya monografiya (ss. 15-68). Moskva: Novoye literaturnoye obozreniye.
• Braun, V. and Clarke, V. (2019). Psikolojide tematik analizin kullanımı. Journal of Qualitative Research in Education, 7(2).
• Dobayev, I. ve Şükina, Ye. (2019). Islamofobiya v Rossii: İstoki i sovremennoye sostoyaniye// byulleten. Rossiya i musul’manskiy mir, 24-41. https://doi.org/10.31249
• Erdoğan, İ. (2003). Pozitivist metodoloji: Bilimsel araştırma tasarımı, İstatiksel yöntemler, Analiz ve yorum. Erk.
• Fukuyama, F. (2005). Tarihin sonu mu? İstanbul: Vadi.
• Gibadullin, R. (2017). İzucheniye i preodoleniye antiislamskikh stereotipov v sovremennykh smi kak problema profilaktiki ekstremizma. İçinde Rossiyskiy islam v transformatsionnykh protsessakh sovremennosti: Novyye vyzovy i tendentsii razvitiya (ss. 120-129). Ufa: Dialog.
• Gökçe, O. (2006). İçerik analizi: Kuramsal ve pratik bilgiler. Siyasal kitabevi.
• Günay, N. (2010). Luther’in İslam algısı. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24(1), 75-110.
• Habibullina, Z. (2021). Traditsionnyy islam v diskurse religioznykh ob"yedineniy, natsional’nykh organizatsiy i gosudarstvennykh struktur Respubliki Bashkortostann// «Islam, imeyushchiy mirnuyu i dobruyu sushchnost’. İçinde Diskurs o traditsionnom islame v srede tyurok-musul’man yevropeyskoy chasti Rossii i Kryma / Kollektivnaya monografiya (ss. 206-240). Novoe literaturnoe obozrenie.
• Huntington, S. P. (2017). Medeniyetler çatışması. İstanbul: Vadi.
• Iqbal, Z. (2019). Islamophobia: History, context and deconstruction. SAGE Publishing India.
• Ivanov, A. S. and Vertinskiy A.V. (2019). Rol’ SMI v formirovanii islamofobii. Vestnik nauchnoy assotsiatsii studentov i aspirantov istoricheskogo fakul’teta Permskogo gosudarstvennogo gumanitarno-pedagogicheskogo universiteta, 1(15), 256-263.
• Kalın, İ. (2016). Ben, öteki ve ötesi, İslam–Batı ilişkileri tarihine giriş (3.). İstanbul: İnsan Yayınları.
• Kalın, İ. (2019). İslam ve batı (13. bs). Ankara: İsam Yayınları.
• Kirman, A. (2010). İslamofobinin kökenleri: Batılı mı Doğulu mu? Journal of Islamic Research, 21(1), 21-39.
• Lewis, B. (1990). The roots of Muslim rage. The Atlantic Monthly, 266(3), 47-60.
• Malahov, V. and Letnyakov D. (2018). Islam v vospriyatii rossiyskim obshchestvom: Sravnitel’no-politicheskiy aspekt. Gosudarstvo, religiya, tserkov’ v Rossii i za rubezhom., 2(36), 248-271. Geliş tarihi gönderen https://cyberleninka.ru/article/n/islam-v-vospriyatii-rossiyskogo-obschestva-sravnitelno-politicheskiy-aspekt
• Malahov, Yu. I. (2017). Islamofobiya i drugıye faktory radıkalızatsii obraza musul’manina v rossiyskom obshchestve. Obrazovaniye i dukhovnaya bezopasnost., (2), 42-46.
• Malaşenko, A. (2007). Islam dlya Rossii. Mosk. Tsentr Karnegi. İçinde Rossiyskaya politicheskaya entsiklopediya (ROSSPEN).
• Mikhaylova, E., Getskina, I., and Shpareva, G. (2020). Lingvoconcept" Fear" In Modern English and Russian Mass Media Discourse. 411-414. Atlantis Press. https://doi.org/10.2991
• Olgun, C. K. (2008). Nitel araştırmalarda içerik analizi tekniği. Sosyoloji Notları, (5), 22-26.
• Ragozina, S. (2018). Zashchishchaya «traditsionnyy» islam ot «radikal’nogo»: Diskurs islamofobii v rossiyskikh. Gosudarstvo, religiya, tserkov’ v Rossii i za rubezhom, 2(36), 272-299.
• Runnymede Trust, I. (1997). A Challenge for Us all: Report of The Runnymede Trust Commission on British Muslims and Islamophobia. London: Runnymede Trust.
• Said, E. (1989). Oryantalizm: Sömürgeciliğin keşif kolu (S. Ayaz, Çev.). İstanbul: Pınar Yayınları.
• Said, E. W. (2017). Medyada İslam gazeteciler ve uzmanlar dünyaya bakışımızı nasıl belirliyor? İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Samoilenko, S., Logunova, O., Davydov, S., and Shiraev, E. (2019). The Mediated image of Islam and ISIS in US and Russian newspapers as a reflection of anti-terrorist policies. Geliş tarihi gönderen https://www.academia.edu/36069205/The_Mediated_Image_of_Islam_and_ISIS_in_U_S_and_Russian_Newspapers_as_a_Reflection_of_Anti_Terrorist_Policies
• Sidorov, D.V. (2014). Islamofobiya sovremennoy Rossii//Nauchno-analiticheskiy zhurnal Obozrevatel. Observer, 5(292), 34-41.
• Sotniçenko, A. A. (2008). Islamofobiya v sovremennoy Rossii. Istoriya vozniknoveniya i sovremennoye sostoyaniye. Vestnik Sankt-Peterburgskogo universiteta, 6(1), 33-44.
• Sotniçenko, A. A. (2012). Islamofobiya v Rossii: Vozniknoveniye i Osnovnyye Tendentsii Razvitiya. Geliş tarihi gönderen http://isamveri.org/pdfdrg/D226859/2012/2012_SOTNICENKOA.pdf
• Suslova, M.N. (2012). Liyaniye politicheskikh usloviy na dinamiku ksenofobii v Rossii i SSHA (Dissertatsiya na soiskaniye uchenoy stepeni kandidata politicheskikh nauk / Nats. issled. un-t “Vyssh. shk. ekonomiki”). Dissertatsiya na soiskaniye uchenoy stepeni kandidata politicheskikh nauk / Nats. issled. un-t “Vyssh. shk. ekonomiki”, Moskva. Geliş tarihi gönderen https://elibrary.ru/item.asp? Id = 19389329
• Şagaviyev, D. (2021). Ponyatiye lyudi Sunny i soglasiya obshchiny» («akhl as-sunna va-l-dzhama‘a») i Groznenskaya fetva // «Islam, imeyushchiy mirnuyu i dobruyu sushchnost’. İçinde Diskurs o traditsionnom islame v srede tyurok-musul’man yevropeyskoy chasti Rossii i Kryma / Kollektivnaya monografiya (ss. 69-111). Moskva: Novoye literaturnoye obozreniye.
• Taylan, A. (2015). Nitel ve nicel araştırmalarda evren ve örneklem seçimi ve sorunlar. İletişim Araştırmalarında Yöntemler Uygulama ve Örneklerle içinde, 47-83.
• Taylan, H. H. (2011). Sosyal Bilimlerde kullanılan içerik analizi ve söylem analizinin karşılaştırılması. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 63-76.
• Uzunçayır, C. (2014). Göçmen karşıtlığından İslamofobiye Avrupa aşırı sağı. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 2(2), 131-147.
• Valiahmetova, G. N. and Klimova T. S. (2015). Supergeroi-musul’mane: Komiksy protiv islamofobii i radikal’nogo islamizma. Ural’skoye vostokovedeniye : mezhdunarodnyy al’manakh, 6(190-201).