Reading the Changes and Conflicts in the Relationship Between Religious and Modern Families through TV Series: "Kızılcık Şerbeti"

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 143 - 165, 22.06.2023

Nida Sümeyya Çetin

https://doi.org/10.47951/mediad.1297566

Cited By: 2

Öz

In today's world, societies are experiencing structural transformations under the influence of modernity. Particularly in countries like Turkey, which have a rich cultural heritage, enduring traditions, and deep religious beliefs that form a strong harmony, the encounter with modernity brings about intense debates and effects. The transformation and evolution of the family, which can be considered as a miniature of the society it exists in and is one of the important elements of this harmony, holds a separate significance due to its incorporation of significant dynamics of the social structure. In the study, attention has been given to the characteristics of the family and family structures, while attempting to outline the framework of social change. Additionally, the aim has been to demonstrate how the societal changes facilitated by modernity affect a family rooted in traditions and religious sensitivities. In the study that explores the portrayal of the family in Turkish TV series, a comparison is made between families with secular sensibilities and those with religious sensitivities, using the TV series "Kızılcık Şerbeti". The chosen methodology for the study is sociological film analysis, where the content of the film is discussed within the social and cultural context. The study focuses on how the family is influenced by modernity and undergoes transformation. It is determined that the understanding of the traditional religious segment in the modern family is depicted as softening in the series.

Anahtar Kelimeler

Family, Social Change, Religion, Modernity, TV Series

Dindar Aile ve Modern Aile İlişkisinde Değişim ve Çatışmaları Dizi Filmler Üzerinden Okumak: Kızılcık Şerbeti

Öz

Modernitenin etkin olduğu günümüz dünyasında toplumların yapısal dönüşümlere maruz kaldığı görülmektedir. Özellikle Türkiye gibi köklü kültürel mirası, süregelen gelenekleri ve derin dini inancı güçlü bir harmoni oluşturan ülkelerin, modernite ile imtihanı yoğun tartışmaları ve etkileri beraberinde getirmektedir. Bu harmoninin önemli ögelerinden olan ve içinde bulunduğu toplumun minyatürü olarak kabul edilebilecek olan ailenin değişimi ve dönüşümü ise toplumsal yapının önemli dinamiklerini barındırması hasebiyle ayrı bir önem arz etmektedir. Yine toplumsal gerçekçiliği sergilemesi açısından filmlerin sosyolojik, psikolojik ve iletişim bilimlerindeki önemi göz önüne alındığında; ailedeki değişimin süreçlerini anlamada, değişime bir nebze de olsa zemin hazırlama ve değişimin sonuçlarını sergilemede, filmlerin yine aktif rol oynadığını iddia etmek mümkündür. Çalışmada; aile ve aile yapılarının özelliklerine değinilmekle birlikte toplumsal değişimin çerçevesi çizilmeye çalışılmıştır. Ayrıca modernitenin zeminini hazırladığı toplumsal değişimin, geleneklerine ve dini hassasiyetlerine bağlı bir aileyi nasıl etkilendiği ortaya konulması amaçlanmıştır. Türk dizi filmlerinde ailenin konumunun aktarıldığı çalışmada; seküler hassasiyetlere ve dini hassasiyetlere sahip ailelerin “Kızılcık Şerbeti” adlı dizi film üzerinden karşılaştırılmasına yer verilmiştir. Film içeriğinin toplumsal ve kültürel bağlamda tartışıldığı sosyolojik film analizinin yöntem olarak ele alındığı çalışmada; ailenin moderniteden etkilenme ve değişime uğrama biçimlerine odaklanılmış, modern ailede dindar kesime karşı var olan anlayış değişiminin dizide yumuşama olarak gösterildiği tespit edilmiştir. Gelenek ve dini inancı bir arada yaşayan ailenin ise modern aile ile akrabalık ilişkileri kurmasıyla birlikte değişmeye başladığı anlaşılmıştır. Çalışmada; aile ve aile yapılarının özelliklerine değinilmekle birlikte toplumsal değişimin çerçevesi çizilmeye çalışılmıştır. Modernitenin zeminini hazırladığı toplumsal değişimin geleneksel-dindar aileyi nasıl etkilediğinin tartışıldığı çalışmada, Türk filmlerinde toplumsal değişimin dönemlere göre yansıtılma biçimleri aktarılmıştır. Kızılcık Şerbeti filminin analiz edildiği makalede, dindar ailenin moderniteden etkilenme ve değişime uğrama biçimlerine odaklanılmıştır. Sosyolojik film analizinin yöntem olarak alındığı çalışmada; modern ailede dindar kesime karşı var olan anlayışın değişiminin dizide yumuşama olarak gösterildiği tespit edilmiştir. Gelenek ve dini inancı bir arada yaşayan aile ise modern aile ile akrabalık ilişkileri kurmasıyla birlikte değişmeye başladığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Aile, Toplumsal Değişim, Din, Modernite, Dizi Film

Kaynakça

• Adak, N. (2018). Değişen toplumda değişen aile - Sosyolojik tartışmalar. Siyasal Yayınları.
• Ağaoğlu Ercan, E., & Çakar Bikiç, N. (2019). Kadın rollerinin televizyon dizilerinde yer alma biçimlerine ilişkin bir karşılaştırma: Paramparça ve Medcezir örneği. İnsan ve İnsan, 6(20), 165–183. https://doi.org/10.29224/INSANVEINSAN.483847
• Aktaş, E., Teksöz, E., & Ocakçı, A. F. (2012). Ailede kadınının değişen rolünün çocuk sağlığına etkisi ve aile merkezli bakımın önemi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 28(1), 73–80.
• Asad, T. (2003). Formations of the secular: Christianity, Islam, Modernity (Cultural Memory in the Present). Stanford University Press.
• Aykan, H., & Wolf, D. A. (2000). Traditionality, modernity, and household composition. Research on Aging, 22(4), 395–421. https://doi.org/10.1177/0164027500224004
• B. Kıray, M. (2006). Toplumsal yapı toplumsal değişme. Bağlam Yayınları.
• Bayer, A. (2013). Değişen Toplumsal yapıda aile. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(8), 101–129.
• Canatan, K. (2018). Türk ailesinin tarihsel gelişimi. Içinde Kadir Canatan & E. Yıldırım (Ed.), Aile sosyolojisi (ss. 119–145). Açılım Kitap.
• Cansel, E. (1990). Sosyal devlet ve aile. Içinde B. Dikeçligil & A. Çiğdem (Ed.), Aile Yazıları II: Kültürel Değerler ve Sosyal Değişme (ss. 55–63). T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayını.
• Çelik, C. (2010). Değişim sürecinde Türk aile yapısı ve din paradigmatik anlam ve işlev farklılaşması. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 8, 25–35.
• Çetin, N. S. (2021). Gençlerin dini kimlik inşasında medyanın rolü. Akademisyen.
• Cohen, J. (2009). Defining identification: A theoretical look at the identification of audiences with media characters. Mass Communication and Society, 4(3), 245–264. https://doi.org/10.1207/S15327825MCS0403_01
• Diken Yücel, D. (2022). 2000 sonrası Türk sinemasında aile kurumunun krizi ve kutsallığın yitimi. Içinde Aydan Özsoy & Dilar Diken Yücel (Ed.), Popüler Temalarıyla Yakın Dönem Türk Sineması (ss. 41–69). Nobel Yayıncılık.
• Dollahite, D. C., Marks, L. D., & Goodman, M. (2004). Families and religious beliefs, practices, and communities: Linkages in a diverse and dynamic cultural context. Içinde M. Coleman & L. H. Ganong (Ed.), The Handbook of Contemporary Families : Considering the Past , Contemplating the Future (ss. 411–431). Sage .
• Ellison, C. G., & Xu, X. (2014). Religion and families. Içinde Judith Treas, Jacqueline Scott, & Martin Richards (Ed.), The Wiley Blackwell Companion to the Sociology of Families (ss. 277–299). John Wiley & Sons, Ltd. https://doi.org/10.1002/9781118374085.CH14
• Erkal, M. (1982). Sosyal değişme ve sosyal gelişmeye çağdaş bir yaklaşım. Journal of Social Policy Conferences, 31, 297–328.
• Espenshade, T. J. (1985). Marriage trends in America: estimates, implications, and underlying causes. Population & Development Review, 11(2), 193–245. https://doi.org/10.2307/1973487
• Evren Yüksel, S. (2013). Yavuz Turgul sinemasında toplumsal değişim ve kriz anlatısı. Selçuk İletişim, 8(1), 282–294.
• Geçer, E. (2015). Türk dizileri üzerine kültürel ve ideolojik bır değerlendirme:“made in Turkey”. Mütefekkir, 2(3), 13–23.
• Gippert, W. (2013). Familienkultur oder Kulturgeschichte des Familialen? Içinde Familientraditionen und Familienkulturen. Springer Verlag. https://doi.org/10.1007/978-3-531-19064-8_3
• Gökçe, B. (1976). Aile ve aile tipleri üzerine bir inceleme. Hacettepe Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 8(1–2), 46–67.
• Greif, A. (2006). Family structure, institutions, and growth: The origins and implications of Western corporations. American Economic Review, 96(2), 308–312. https://doi.org/10.1257/000282806777212602
• Güler, D., & Ulutak, N. (1993). Aile kavramının tarihsel gelişimi ve Türk toplum yaşantısında aile. Kurgu, 11(1), 50–75.
• Güreşçi, E. (2010). Türkiye’de kentten-köye göç olgusu. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(1), 77–86.
• Harris, C., Charles, N., & Davies, C. (2006). Social change and the family. Sociological Research Online, 11(2), 67–81. https://doi.org/10.5153/SRO.1246
• Haykır, Y., & Haykır, H. (2017). Tarihsel süreç içerisinde Türk aile yapısına bir bakış. Türk Dünyası Araştırmaları, 117(230), 87–106.
• Heaphy, B. (2007). Late modernity and social change : reconstructing social and personal life. Routledge.
• İmik Tanyıldızı, N., & Kaya, Ş. (2017). Türk televizyon dizilerinde yaşanan roman uyarlaması sorunları (Kahperengi romanı-Merhamet dizisi örneği). İnönü Üniversitesi Kültür Ve Sanat Dergisi, 3(1), 19–39.
• Jenkins, K. E. (2016). Family. Içinde David Yamane (Ed.), Handbooks of Sociology and Social Research (ss. 219–239). Springer Science and Business Media B.V. https://doi.org/10.1007/978-3-319-31395-5_12/COVER
• Kırvavaç, H. (2023). Kızılcık şerbeti.
• Koç, İ. (2014). Türkiye’de aile yapısının değişimi: 1968-2011.
• Litwak, E. (1960). Geographic mobility and extended family cohesion. American Sociological Review, 25(3), 394. https://doi.org/10.2307/2092085
• Logan, J. R., Bian, F., & Bian, Y. (1998). Tradition and change in the urban chinese family: The case of living arrangements. Social Forces, 76(3), 851. https://doi.org/10.2307/3005696
• Myers, S. M. (1996). An interactive model of religiosity inheritance: The importance of family context. American Sociological Review, 61(5), 858–866. https://doi.org/10.2307/2096457
• Oberschall, A. (1978). Theories of social conflict. Annual Review Sociology, 4, 291–315.
• Ogburn, W. F. (1938). The changing family. The Family, 19(5), 139–143. https://doi.org/10.1177/104438943801900501
• Oğuzhan, Ü. A. (2007). Türkiye’de modernleşmenin oluşumu ve Cumhuriyet dönemi Türk romanında batılılaşma olgusu:” Kiralık Konak”,“Sözde Kızlar”,“Yaprak Dökümü”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten, 55(1), 111–144.
• Özden, Z. (2004). Film eleştirisi-film eleştirisinde temel yaklaşımlar ve tür film eleştirisi (2. baskı). İmge Kitabevi.
• Özkiraz, A., & Baş, G. İ. (2016). Osmanlıdan günümüze Türk toplumunda aile yapısı ve boşanma. Sosyal ve Ekonomik Arastırmalar Dergisi, 18(30), 87–95.
• Öztürk, M. (2015). İslamiyetten önce Türklerde aile ve Kutadgu Bilig’de Türk ailesi. Içinde Mustafa Öztürk, Ş. Batmaz, & E. Yoska (Ed.), Prof. Dr. Abdulkadir YUVALI Armağanı (ss. 899–912). Kardeşler Ofset.
• Palmgreen, P., Wenner, L., & Rosengren, K. (1985). Uses and gratifications research: The past ten years . Içinde K. Rosengren, L. Wenner, & P. Palmgreen (Ed.), Media gratifications research (ss. 11–37). Sage.
• RTÜK. (2018). Televizyon izleme eğilimleri Araştırması .
• Şallı, A. (2017). Modernlik, gelenek ve din ilişkisi: Bir modernleşme kuramı eleştirisi. Kırıkkale İslami İlimler Fakültesi Dergisi, 2(4), 55–82.
• Sarıtaş, İ., & Özsoy, A. (2022). Kültürel değişim ve endüstrileşme sürecinde Türk dizileri 2010-2020 (İbrahim Sarıtaş & A. Özsoy (ed.); C. 16). İstanbul Ticaret Odası Sektör Araştırmaları Yayınları.
• Sayın, Ö. (2020). Aile sosyolojisi. Doğu Batı Yayınları.
• Scanzoni, J. (1977). Changing sex roles and emerging directions in family decision making . Journal of Consumer Research, 4(3), 185–188.
• Schroer, M. (2000). Negative, positive und ambivalente Individualisierung — erwartbare und überraschende Allianzen. Içinde Thomas Kron (Ed.), Individualisierung und soziologische Theorie (ss. 13–42). VS Verlag für Sozialwissenschaften. https://doi.org/10.1007/978-3-663-10334-9_2
• Selman, A. (2018). Aile-din ilişkisi ve aile içi roller. Akademia Doğa ve İnsan Bilimleri Dergisi, 4(1), 13–20.
• Simmel, G. (1904). The Sociology of conflict. I. I. American Journal of Sociology, 9(4), 490–525. https://doi.org/10.1086/211234
• Thornton, A., & Fricke, T. E. (1987). Social change and the family: Comparative perspectives from the West, China, and South Asia. Sociological forum, 2(4), 746–779.
• Vergin, N. (1985). Social change and the family in Turkey. Current Anthropology, 26(5), 570–574.
• Waite, L. J., Goldscheider, F. K., & Witsberger, C. (1986). Nonfamily living and the erosion of traditional family orientations among young adults. American Sociological Review, 51(4), 541. https://doi.org/10.2307/2095586
• Wieviorka, M. (2013). Social conflict . Current Sociology Review, 61(5–6), 696–713. https://doi.org/10.1177/0011392113499487
• Wilcox, W. B. (2006). Family. Içinde Helen Rose Ebaugh (Ed.), Handbooks of Sociology and Social Research (ss. 97–120). Springer Science and Business Media B.V. https://doi.org/10.1007/0-387-23789-5_5/COVER
• Zürcher, E. J. (2016). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi. İletişim Yayınları.