Afgan Göçmenlerin Sosyokültürel Uyumlarının İş Tatminine Etkiler : Bursa İli Örneği

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 7 - 28, 29.12.2023

Ahmad Jawid Haqyar , Mevlüt Camgöz

Öz

Göç olgusu tarihsel süreçte olduğu gibi modern toplumlarda da önemli bir gündem maddesi olarak ön plana çıkmaktadır. Geçmişte daha çok ulusal bağlamda köyden kente göç şeklinde görülen bu olgu günümüzde uluslararası bir boyut kazanmış, savaş ve ekonomi gibi faktörlerin olumsuz etkileri milyonlarca insanın yer değiştirmesine sebep olmuştur. 2000’li yılların başından bu yana Türkiye’ye olan Afgan göçü de bunlardan birisidir. Bu araştırma Afgan göçmenlerin sosyokültürel uyumlarının iş tatminine etkilerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmada Minnesota İş Tatmin ve SCAS-R Sosyokültürel Uyum Ölçekleri kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre Afgan göçmenlerin sosyokültürel uyum düzeylerindeki artış iş tatminini düşürmektedir. Afgan göçmenlerin sosyokültürel uyumu ile iş tatminleri arasında görülen ters yönlü ilişkinin sebebi, sosyokültürel uyumu yüksek kişilerin beklenti ve hedeflerinin sosyokültürel uyumu düşük bireylerin beklenti ve hedeflerine göre ulaşılması daha zor olması ve hedeflerini daha az gerçekleştirebilmeleridir. Afgan göçmenlerin sosyokültürel uyum düzeyi arttıkça iş tatmininin düşmesi göçmen kitlesinin zamanla daha düşük tatmin seviyesine ulaşacağını gösterir. Bu olgu Afgan göçmenlerin iş ve ülke değiştirme isteğini arttıracaktır.

Anahtar Kelimeler

İş Tatmini, Sosyokültürel Uyum, Afgan Göçmenler

THE EFFECT OF AFGAN IMMIGRANTS' SOCIOCULTURAL ADAPTATION ON JOB SATISFACTION: THE CASE OF BURSA PROVINCE

Öz

The phenomenon of migration comes to the fore as an influential agenda in modern societies as well as in the historical process. In the past, this phenomenon, which was seen as migration from village to city in a national context, has gained an international dimension today. The negative effects of factors such as war and economy have caused the displacement of millions of people. Afghan migration to Turkey since the beginning of the 2000s is one of them. This study aims to reveal the effects of Afghan immigrants' sociocultural adaptation on job satisfaction. Minnesota Job Satisfaction and SCAS-R Sociocultural Adaptation Scales were used in the study. According to the findings, the increase in the sociocultural adaptation level of Afghan immigrants reduces their job satisfaction. The reason for the inverse relationship between the sociocultural adaptation of Afghan immigrants and their job satisfaction is that the expectations and goals of people with high sociocultural adaptation are more difficult to reach and less able to meet their goals compared to the expectations and goals of individuals with low sociocultural adaptation. As the sociocultural adaptation level of Afghan immigrants increases, the decrease in job satisfaction indicates that the immigrant mass will reach a lower level of satisfaction over time. This phenomenon will increase the desire of Afghan immigrants to change jobs and countries.

Anahtar Kelimeler

Job Satisfaction, Sociocultural Adaptation, Afghan Immigrants

Kaynakça

• Aaker, D. A., Kumar, V. and Day, G. S. (2007). Marketing Research (9. Edition), Danvers: John Wiley & Sons.
• Akgül, A. ve Çevik, O. (2005). İstatiksel Analiz Teknikleri ''SPSS'te İşletme Yönetimi Uygulamaları'' (2. Baskı), Ankara: Emek Ofset.
• Akkamış, O. (2010). İlköğretim I. ve II. Kademe Öğretmenlerinin İş Tatmini Üzerine Bir Değerlendirme (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi SBE, İstanbul.
• Anastasiadou, A., Kim, J., Şanlitürk, A. E., de Valk, H., ve Zagheni, E. (2023). Sex- and Gender-Based Differences in the Migration Process: A Systematic Literature Review, MPIDR Working Paper WP-2023-039. (Erişim: https://www.demogr.mpg.de/papers/working/wp-2023-039.pdf)
• Au, A. Y. W., Garey, J. G., Bermas, N. ve Chan, M. M. (1998). The Relationship Between Acculturation and Job Satisfaction Among Chinese İmmigrants in The New York City Restaurant Business. International Journal of Hospitality Management, 17(1), 11-21.
• Baycan, A. (1985). An Analysis of Several Aspects of Job Satisfaction Between Different Occupational
• Groups (Yüksek Lisans Tezi). Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bayraktar, Ş. (1996). Job satisfaction of instructors of English at private and state universities in Turkey (Doctoral dissertation, Marmara Universitesi (Turkey)).
• Bollen, K. A. (1998). Structural Equation Models in Armitage P. and Colton, T. (Ed.), In Encyclopedia of
• Biostatistics, (ss. 4363-4372). Chichester, United Kingdom: Wiley.
• Büyüköztürk, Ş. (2021). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Chiswick, B.R. and P.W. Miller. 2002. “Immigrant Earning: Language Skills, Linguistic Concentrations and the Business Cycle.” Journal of Population Economics. 15: 31-57.)
• Chuba, B. (2016). Perception of Job Satisfaction and Over Qualification Among African Immigrants in Alberta (Unpublished PhD Thesis). Walden University College of Social and Behavioral Sciences, Canada.
• Clark, A., Oswald, A. ve Warr, P. (1996). Is Job Satisfaction U‐shaped in Age?. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 69(1), 57-81.
• Corbett, J. (2003) “Ernest George Ravenstein, The Laws of Migration, 1885. CSISS Classics. UC Santa Barbara: Center for Spatially Integrated Social Science” [https://escholarship.org/uc/item/3018p230] (Erişim: 12.08.2021)
• Cronbach, L. J. (1951). Coefficient Alpha and the Internal Structure of Tests. Psychometrika, 16(3), 297–334.
• Çam, O., Akgün, E., Gümüş, B. A., Bilge, A. ve Keskin, Ü. G. (2005). Bir Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesinde Çalışan Hekim ve Hemşirelerin Klinik Ortamlarını Değerlendirmeleri ile İş Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6(4), 213-220.
• Çelik, M. ve Eflatun, M. (2020). Kültürel Zekanın Sosyo-Kültürel Uyum Üzerine Etkisi: Çok Kültürlü Bir Araştırma. Antalya Bilim Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 62-78.
• Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216.
• George, D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step A Simple Guide and Reference (10. Edition). Boston: Pearson.
• Geyik Yıldırım, S. (2020). Suriyeli Kent Mültecilerinin Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Entegrasyonu (Küçükçekmece İlçesi Örneği) (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi SBE, Sakarya.
• Gülmez, A. ve Huseynlı, S. (2019). Enerji İhracatı ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Azerbaycan Örneği. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 5(1), 9-23.
• Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri.(4. Baskı) Ankara: Asil Yayın. Kapu, H. (2012). TRA2’de Göç Olgusu: Sebep ve Sonuçlar Bağlamında Analitik Bir Araştırma. Kars: T.C. Serhat Kalkınma Ajansı.
• Karadirek, G. ve Kara, M. A. (2021). Yabancı Uyruklu Öğrencilerin Sosyokültürel ve Akademik Uyumu Üzerinde Ulusal ve Örgütsel Faktörlerin Etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(3), 1046-1065.
• Karagöz, Y. ve Kösterelioğlu, İ. (2008). İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin Faktör Analizi Metodu ile Geliştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 81-98.
• Karasar, N. (2002). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kayasandık, A. E. (2022). Akademisyenlerin İş ve Yaşam Doyumunda Örgüt Kültürü ve İletişim Doyumunun Rolü. Ankara: İksad Yayınları.
• Kinnear, T. C. ve Taylor, J. R. (1996). Marketing Research: An Applied Approach. Terbitan: McGraw-Hill.
• Koçak, Ö. F. (2020). Kişilerarası İletişim Bağlamında Kültürleşme ve Sosyokültürel Adaptasyon: Uluslararası Öğrencilere İlişkin Nicel Bir Araştırma (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Erciyes Üniversitesi SBE, Kayseri.
• Kurtuluş, S., Kurtuluş, K. ve Özturk, S. (2012) “Research Methodology in Marketing Publications in Turkey: Review and Evaluation” In Conference on Society, Cybernetics and Informatics [http://imsci2012.wordpress.com] (Erişim Tarihi: 03.02. 2022)
• Locke, E. A. (1976). A Nature and Causes of Job Satisfaction. M. D. (Ed.) In Handbook of Industrial and Organizational Psychology (ss.1297-1343). Chicago: Rand McNally.
• Lu, Y., Samaratunge, R. and Härtel, C. E. (2012). The Relationship Between Acculturation Strategy and Job Satisfaction for Professional Chinese Immigrants in The Australian Workplace. International Journal of Intercultural Relations, 36(5), 669-681.
• Malhotra, N. K. (2004). Marketing Research an Applied Orientation (4. Edition), Pearson Prentice Hall: New Jersey.
• Masgoret, A. M. (2006). Examining The Role of Language Attitudes and Motivation on the Sociocultural Adjustment and the Job Performance of Sojourners in Spain. International Journal of Intercultural Relations, 30(3), 311-331.
• Mulder, P. (2015) “McClelland Motivation Theory” [https://www.toolshero.com/psychology/mcclelland-theory-of-motivation/] (Erişim Tarihi: 12.01.2022).
• Neto, F. (2020). Subjective Well-Being of Angolan Students in Portugal. Journal of Studies in International Education, 24(4), 456-473.
• Newstrom, J. W. ve Davis, K. (1993). Organizational Behaviour Human Behavior at Work (9. Edition), New York: McGraw-Hill Education.
• Parker, C. ve Mathews, B. P. (2001). Customer Satisfaction: Contrasting Academic and Consumers’ Interpretations. Marketing Intelligence and Planning, 19(1), 38–44.
• Robbins, S. P. (2003). Essentials of Organizational Behavior (7. Edition), New Jersey: Prentice Hall. Sam, D. L. ve Berry, J. W. (2010). Acculturation: When Individuals and Groups of Different Cultural
• Backgrounds Meet. Perspectives on Psychological Science, 5(4), 472-481.
• Schneider, B. ve Snyder, R. A. (1975). Some Relationships Between Job Satisfaction and Organization Climate. Journal of Applied Psychology, 60(3), 318-328.
• Şalvarcı, S. ve Ünüvar, Ş. (2019). Turizmde Sosyo-Kültürel Uyumun Çalışan Memnuniyeti Üzerine Etkisi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(4), 848-863.
• Tabachnick, B. G. ve Fideli, L. S. (2001). Using Multivariate Statistics (4. Edition), Boston: Ally and Bacon.
• Tavakol, M. ve Dennick, R. (2011). Making Sense of Cronbach's Alpha. International Journal of Medical Education, 2, 53-55.
• Thiagaraj, D. ve Thangaswamy, A. (2017). Theoretical Concept of Job Satisfaction–a Study. International Journal of Research-Granthaalayah, 5(6), 464-470.
• Uddin, M. S., Hussin, R. ve Abd Rahman, B. (2020). Socio-Cultural Adjustment and Job Performance Among Expatriates: A Critical Overview. International Journal of Human Resource Studies, 10(1), 146-157.
• Uyan, Y. (2005). Çalışanlarda Denetim Odağının Herzberg Kuramı ve Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi SBE, İstanbul.
• Ward, C. ve Kennedy, A. (1999). The Measurement of Sociocultural Adaptation. International Journal of Intercultural Relations, 23(4), 659-677.
• Ward, C. ve Rana-Deuba, A. (1999). Acculturation and Adaptation Revisited. Journal of Cross-Cultural Psychology, 30(4), 422-442.
• Weiss, D. J., Dawis, R. V., England, G. W. ve Lofquist, L. H. (1967). Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire: Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation. University of Minnesota, Minneapolis: Industrial Relations Center.
• Wilson, J. (2013). Exploring The Past, Present, and Future of Cultural Competency Research: The Revision and Expansion of The Sociocultural Adaptation Construct (Unpublished PhD Thesis). Victoria University of Wellington, Wellington.
• Yamazaki, Y. (2010). Expatriate Adaptation. Management International Review, 50(1), 81-108.
• Zikmund, W. G. (1997). Business Research Methods (5. Edition), Orlando: The Dryden Press.
• Zlobina, A., Basabe, N., Paez, D. ve Furnham, A. (2006). Sociocultural Adjustment of Immigrants: Universal and Group-Specific Predictors. International Journal of Intercultural Relations, 30(2), 195-211.