Herbert Marcuse’nin “Kültür Endüstrisi” Eleştirisi: Tüketimcilik ve Sahte İhtiyaçlar

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 22 - 33, 30.04.2024

Melek Coşgun Solak , Tamer Yıldırım

https://doi.org/10.55055/mekcad.1453655

Öz

Genel olarak insanların temel gereksinimi dışındaki ihtiyaçları, istekleri ve beklentilerinin, sonsuz olduğu, sürekli değiştiği, her kültürde veya ortamda ve her tarihsel dönemde farklı olduğu söylenebilir. Bugün içinde yaşadığımız dünya, daha ziyade ekonomik ve siyasi sistemler tarafından şekillendirilmekte; bu düzenin farklı bileşenlerinin bir sonucu olarak toplumsal değişimler meydana gelmektedir. Mevcut kapitalist süreç ve onun kültür endüstrisi, insanların düzenini ve tercihlerini belirler hale gelmiştir. Pazarlama, toplum için ihtiyaçlar yaratır, bunları ürün biçiminde piyasaya sürer ve bunları hayaller karşılığında satar. Varlığını sürdürmeyi amaçlayan bu düzen, kendisine katkı sağlayacak ve hizmet edecek yeni koşulları oluşturmak adına hiçbir fedakârlıktan kaçınmamaktadır. İhtiyaçlar, bilinçli olsun ya da olmasın, olması “gerekli” görünen her şeyi kapsar. Herbert Marcuse, kültür endüstrisinin, tüketime teşvik ederken gerçek ihtiyaçların dışında sahte ihtiyaçlar oluşturarak piyasada bir süreklilik sağlamayı amaçladığını söyler. Sahte ihtiyaçlar, bireye empoze edilen, onları bastırmak gibi açık bir çıkara sahip olan, daha ziyade dış güçler tarafından belirlenen ve koşullandırılan ihtiyaçlardır. Bu şekilde sahte ihtiyaçlar kültür endüstrisine, kültür endüstrisi de kültür ve kapitalizm arasındaki ilişkiye dayanır. Bu çalışmada, kapitalizmin sahte ihtiyaçlar üreten yönleri, kültür endüstrisi bağlamında ele alınacak ve Marcuse’nin bu konudaki görüşlerine yer verilecektir. Özünde, bu çalışma kapitalizmin ve onun kültür endüstrisinin yanlış ihtiyaçları yaratan yönlerini tanımlayacak ve analiz edecektir. Çalışmada yöntem olarak nitel araştırmanın imkanlarından yararlanılmış, literatür analizi ve doküman analizi metotları kullanılarak belirtilen kavramlar incelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Herbert Marcuse, Kapitalizm, Kültür Endüstrisi, Tüketimcilik, Sahte İhtiyaçlar

Criticism of Herbert Marcuse's "Culture Industry": Consumerism and False Needs

Öz

Broadly speaking, human needs, desires, and expectations that go beyond basic needs are limitless, ever-changing, and vary across different cultures, social environments and historical periods. The world we live in today is mostly shaped by economic and political systems. Social changes are consequences of the different aspects of these systems. The current capitalist system and the culture industry have begun to determine the order and preferences of individuals. Marketing creates demands in society, offers them as products for sale, and trades them for aspirations. This system, determined to provide its consistency, is prepared to make any sacrifices needed in order to establish new conditions that will further and serve its goals. Whether the needs of individuals are constructed consciously or not, they include everything that seems “necessary”. According to Herbert Marcuse, the culture industry works to maintain market continuity by fabricating artificial needs instead of addressing real ones, thereby encouraging consumption. Artificial needs refer to needs that are imposed on the individual, determined and shaped by external sources with the intention of suppressing them. Artificial needs are rooted in the culture industry, which in turn is founded on the interaction of culture and capitalism. In this study, the aspects of capitalism that produce artificial needs will be discussed in the context of the culture industry, including Marcuse's views on this subject. In short, this study will define and analyze the aspects of capitalism and its culture industry that create artificial needs. In order to examine the aforementioned notions, qualitative research, literature review, and document analysis methods were used in this study.

Anahtar Kelimeler

Herbert Marcuse, Capitalism, Culture Industry, Consumerism, False Needs

Kaynakça

• Adorno, T. (1991). The culture industry. ( J. M. Bernstein, Ed.), Londra: Routledge.
• Baudrillard, J. (2017). Tüketim toplumu: Söylenceleri/Yapıları. (Çev.: Nilgün Tutal, Ferda Keskin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (1999). Çalışma, tüketicilik ve yeni yoksullar. (Çev.: Ümit Öktem). İstanbul: Sarmal Yayınları.
• Bottomore, T. (1997). Frankfurt okulu. (Çev.: Ahmet Çiğdem). Konya: Vadi Yayınları.
• Brittain, C. C. (2022). Adorno ve teoloji. (Çev.: Arda Bilgin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Campbell, C. (2010). What is wrong with consumerism? An assessment of some common criticisms. Anuario Filosófico. XLIII/2. 279-296. https://dadun.unav.edu/bitstream/10171/22831/2/CAMPBELL.pdf (Erişim:20.04.2024)
• Finkielsztein, M. (2022). Consumer boredom: Boredom as a subliminal mood of consumer capitalism. European Journal of American Studies. 17-4. http://journals.openedition.org/ejas/18977 (Erişim:19.04.2024)
• Fitzgerald, R. (1985). Human needs and politics: The ideas of Christian Bay and Herbert Marcuse. Political Psychology. Vol. 6, No.1, 87-108.
• Gardiner, M. (2000). Critiques of everyday life. London and New York: Routledge.
• Horkheimer M. - Adorno, T.W. (2014). Aydınlanmanın diyalektiği: Felsefi fragmanlar. (Çev.: Nihat Ülner - Elif Öztarhan Karadoğan). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Marcuse, H. (1990). Tek boyutlu insan: İleri işleyim toplumunun ideolojisi üzerine incelemeler. (Çev.: Aziz Yardımlı), İstanbul: İdea Yayınları.
• Marcuse, H. (1998). Eros ve uygarlık: Freud üzerine felsefi bir inceleme. (Çev.: Aziz Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınevi.
• Marcuse, H. (2001). Towards a critical theory of society. Collected papers of Herbert Marcuse. Volume 2. (Edited by Douglas Kellner), London and New York: Routledge.
• Marcuse, H. (2013). Özgürlük üzerine bir deneme. (Çev.: Soner Soysal). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Marcuse, H. (2014). Baskıcı hoşgörü: Saf hoşgörünün bir eleştirisi. (Çev.: Soner Soysal). Ankara: Heretik Yayınları, 79-105.
• Panigyrakis, G. G. - Zarkada, Anna. (2014). New philosophical paradigms in marketing: From amoral consumerism to axiological societing. The Routledge companionto the future of marketing. (Edited by Luiz Moutinho, Enrique Bigné and Ajay K. Manrai), London and New York: Routledge
• Stauth, G. - Turner, B. (2005). Nietzsche’nin dansı. (Çev.: Mehmet Küçük). Ankara: Bilimsanat Yayınları.
• Williams, R. (1999). Advertising: The magic system. The cultural studies reader. Second Edition. (edited by Simon During), London and New York: Routledge, 410-23.
• URL-1: Abraham Maslow. “A theory of human motivation”. Psychological Review. 50 (4), 370-396, http://www.ir.harambeeuniversity.edu.et (Erişim:28.01.2024)