Atalık Buğdaylara Dönüş ve Öncü Girişimler

Yıl 2019, Sayı: 5, 27 - 59, 01.10.2019

Mesut Yüce Yıldız , Tayfun Özkaya

https://doi.org/10.32325/iaad.2019.2

Öz

Son yıllarda güvenilir gıda tüketimi isteği ve ekolojik kaygılar dünyada ve ülkemizde giderek artmaktadır. Özellikle 1960’lardan sonra buğday dahil birçok üründe yapılan ıslah çalışmaları ve bunlarla birlikte artan kimyasal gübre ve tarım ilaçları kullanımı beslenme ve çevre açısından bazı hatalar yapıldığına dair eleştirileri öne çıkarmaktadır. Kötü beslenme ve artan obezite dikkatleri çekmektedir. Buğday çeşitleri ve değişen üretim yöntemleri, un ve ekmek üretim teknolojileri üzerinde yeniden durulmakta ve yerel buğdaylar tekrar gündeme gelmeye başlamaktadır.
Türkiye’nin buğdayın kültüre alındığı ilk yer olması ve buğday tüketiminin beslenme açısından dünya çapında önemli bir konu haline gelmesi, buğday üretimi ve tüketiminde yerel buğday çeşitlerine ayrı bir önem kazandırmaktadır. Endüstriyel buğdaya alternatif olarak yerel çeşitlerle buğday üretimi yaygınlaşmakta ve tüketim açısından bir talep oluşmaktadır. Yerel buğday üretimi için üreticiler bir araya gelerek değişik kuruluşlar oluşturmakta ve üretimi yaygınlaştırmanın yollarını aramaktadır. Bu çalışma, endüstriyel buğdaya alternatif olarak yerel buğday ile un, bulgur vb. ürünlerinin geliştirilmesi ile ilgili faktörleri ortaya koymaya çalışmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Çanakkale, Balıkesir ve Kars illerinde yerel buğday çeşitlerinin üretimini yapan grup ve derneklerin gerçekleştirdiği üretim ve pazarlama sürecini incelemektir. Çalışmanın ana materyalini bu illerde bulunan üreticiler ile gerçekleştirilen görüşmeler oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yerel buğday, ekmek, Çanakkale Ekolojik Yaşam İnisiyatifi, Balıkesir Yaşam Dostu Ürün Dayanışma Grubu, Kars Boğatepe Çevre ve Yaşam Derneği

Kaynakça

• Akçura, Mevlüt, Onur Hocaoğlu, Hasan Kılıç, Kağan Kökten. “Karadeniz Bölgesine Ait Yerel Ekmeklik Buğday Hatlarının Tanedeki Besin Elementleri İçerikleri Yönünden Tescilli Ekmeklik Buğday Çeşitleri ile Karşılaştırılması”. Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi, cilt 1, no 1 (Konya, 2002), 53-60.