Farklı Arazi Kullanımlarının Yüzeysel Akış Üzerindeki Etkileri

Yıl 2024, , 43 - 54, 26.08.2024

Miraç Aydın , Kerime Demirci

https://doi.org/10.58626/menba.1512028

Öz

Bu çalışmada farklı kapalılıklarda ve orman toprağında yüzeysel akış miktarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda orman toprağı (OT), kontrol (K), 1 kapalı (C1) 2 kapalı (C2) ve 3 kapalı (C3) olmak üzere toplamda beş adet yüzeysel akış parseli kurulmuştur. 2019 haziran ayından 2021 haziran ayının başına kadar yüzeysel akış ölçümleri yapılmıştır. Parsellerden elde edilen bulgulara göre toplam yüzeysel akış miktarları, kontrol parselinde 38,75 mm/m², OT parselinde 32,85 mm/m², C1 parselinde 30,08 mm/m², C2 parselinde 29,32 mm/m² ve C3 parselinde 29,28 mm/m² olarak tespit edilmiştir. Buna göre yüzeysel akışın en yüksek olduğu kontrol (CK) parseli, en düşük olduğu ise 3 kapalı C3 parselinde gerçekleştiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yüzeysel akış, Erozyon, Kapalılık, Karaçam

Etik Beyan

Yazarlar çıkar çatışması olmadığını beyan ettiler.

Destekleyen Kurum

Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü

Teşekkür

Bu çalışmanın gerçekleştirilmesinde ve devam ettirilmesinde önemli destek sağlayan Çölleşme Genel Müdürlüğü ve Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü kurumlarına ve çalışanlarına teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Anonim, (2014). Ekosistem Tabanlı Fonksiyonel Orman Amenajman Planı, Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü. Kastamonu
• Balcı, A.N. (1958). Elmalı Barajının Siltasyondan Korunması İmkanları ve Vejetasyon-Su Düzeni Münasebetleri Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi (Yayınlanmamış), 105, İstanbul.
• Balcı, A.N. (1996). Toprak Koruma. İstanbul Üniversitesi Yayınları No:3947, Orman Fakültesi Yayınları No:439. İstanbul, Türkiye.
• Bosch J.M., Hewlett J.D. (1982). A review of catchment experiments to determine the effect of vegetation changes on water yield and evapotranspiration. Journal of Hydrology, 55(1-4). 3-23.
• Çilek, A. (2013). Konumsal Bilgi Sistemleri Yardımıyla Türkiye’nin Erozyon Modellemesi. Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Çepel, N. (1995). Toprak ilmi: Ders kitabı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi. Dehşet, F. (2011). Baraj ve Yol İnşası Nedeniyle Tahrip Edilen Alanlarda Yapılan
• Doğan, O. (2011). Türkiye’de Erozyon Sorunu Nedenleri ve Çözüm Önerileri ve Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 134, 62-69.
• Doğan, O. & Küçükçakar, N. (1989b). Erozyon Kontrolünde Basit Yöntemle Teras Yapımı ve Köy Hizmetleri. Ankara Araştırma Enstitü Müdürlüğü Yayınları , 18-161.
• Duran Zuazo, VH. & Rodriguez Pleguezuelo, CR. (2008) Soil-erosion and runoff prevention by plant covers. A review, Agronomy for Sustainable Development 28(1), 65-86.
• Erpul, G., & Saygın, S. D. (2012). Ülkemizdeki toprak erozyonu sorunu üzerine: Ne yapmalı. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi, 1(1), 26-32.
• Fangmeier, D.D, Elliot, W.J, Workman, S.R, Huffman, R.L & Schwab G.O., (2005). Soil and water conservation engineering, fifth edition, Thomson Delmar Learning, Clifton Park, NY, USA 502 pp.Bernstein, M. (2002). 10 tips on writing the living Web. A list apart: For people who make websites, 149. Retrieved May 2, 2006
• Gdrec (2008). General Directorate of Reforestation and Erosion Control, URL (eriĢim tarihi: 12.04.2019) http://www.agm.gov.tr.
• Hudson, N. (1993). Field measurement of soil erosion and runoff. Food and Agriculture Organization of the United Nations.)
• Karaş, E., Oğuz İ., Türkseven E., Keskin S. (2009). Sakarya Porsuk-Sarısu- Havzasında CORINE, LEAM ve USLE Metodolojilerinin Kullanılarak Erozyon Risk Haritalarının Hazırlanması, 1. Ulusal Kuraklık ve Çölleşme Sempozyumu. 16-18 Haziran, s.106-112, Konya.
• Karaş, E., Oğuz, İ., Türkseven, E., & Keskin, S. (2009). Sakarya-Porsuk-Sarısu- Havzasında CORINE, LEAM ve USLE metodolojilerinin kullanılarak erozyon risk haritalarının hazırlanması. Konya, 1, 16-18.
• Kaş, S. (2016). Erozyon Kontrol Alanlarında Bitkilendirme Çalışmalarının Toprak Özellikleri Üzerine Olan Etkileri (Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi).
• Lal, R. (1994). Soil erosion research methods. CRC Press. Second Edition, 340 pages. Model, W. (2005). Requirements For Major Factors Affecting Erosion (http://topsoil.nserl.purdue.edu/nserlweb/weppmain/jhtml/majfac.html) Erişim tarihi: 11/11/2015.
• Özdamar, K. (2004), Paket Programlar ve İstatistiksel Veri Analizi: 1, Genişletilmiş 5. Baskı, Kaan Kitabevi, ISBN:975-6787-09-0,975-6787-10-4, Eskişehir.
• Petter, P. (1992). GIS and Remote Sensing for Soil Erosion Studies in Semi-arid Environments. Philadelphia University of Lund, Lund. 112.
• Stroosnijder, L. (2005). Measurement of erosion: Is it possible. Catena, 64: 162-173
• Sahrawat, KL., Wani, SP., Pathak, P. & Rego, T. J. (2010). Managing natural resources of watersheds in the semi-arid tropics for improved soil and water quality: A review. Agricultural Water Management, 97(3), 375-381.
• Şensoy, H. (2010). Yamaç Şekillerinin Toprak Erozyonuna Etkilerinin Araştırılması, Doktora Tezi, Bartın Üniversitesi FBE, 163 sayfa, Bartın.
• Turoğlu, H. (2010). Yapılaşmanın doğal akım yönü ve akım birikimi üzerindeki etkileri. TÜCAUM, 6, 29-36.
• Tüfekçioğlu, A., Güner, S., Duman, A., & Küçük, M. (2016). Murgul-akasya ağaçlandırmalarının yüzeysel akış ve sediment taşınmasını önlemedeki etkileri ve bunun su yönetimi-kuraklık ilişkileri bakımından irdelenmesi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 2(1), 66-70.
• Tüfekçioğlu, A., Yüksek, T., SARIYILDIZ, T., & Kalay, H. Z. (2002). Dallı Darı Türünün Biyokütle Üretimi ve Gümüşhane Yöresi İçin Uygunluğunun İrdelenmesi.
• Uslu, S. (1971). Muhtelif arazi kullanma şekillerinin yüzeysel akış ve erozyon üzerine tesiri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi. Yayın No 167, 54 sayfa, İstanbul.
• URL-1, Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı, www.tema.org.tr, Erişim tarihi: 01/08/2015 adresinden alınmıştır.