AFRODİSYAS NEKROPOLÜNDEN İKİ FARKLI MEZAR YAPISI

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 7, 186 - 210, 06.08.2019

M. Umut Doğan

Öz

Roma İmparatorluğunun Anadolu’daki en önemli  kentlerinden biri Afrodisyas’tır. Kent önemli kamu yapıları yanında mimari açıdan zengin bir mezar geleneğine de sahiptir. Afrodisyas’ın batı nekropolünde ve kuzey nekropolünde yapılan iki kazıda ortaya çıkarılan iki farklı mezar yapısı hem mimari özellikleri hem buluntuları hem de sosyal yaşam konusunda verdiği ipuçları açısından dikkat çekicidir. Batı nekropoldeki hipoje (yer altı) mezarın üstüne Geç Roma Dönemi’nde bir çiftlik yapısı inşa edilmiştir. Mezar ile bir arada kullanılan bu yapı “çiftlik mezar yapı kompleksi” oluşturması açısından dikkat çekicidir. Kuzey nekropolde bulunan Derincedere oda mezarı ise mezar girişine yapılan basit gömü ile dönemin sınıfsal ilişkileri konusunda ipuçları vermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Afrodisyas, Roma Dönemi, Oda Mezar, Hipoje (yeraltı) Mezar, Çiftlik Yapısı

Kaynakça

• ARSLAN, M. (vd), “Juliapolis Nekropolü 2009 Yılı Kurtarma Kazısı” 19. MKKS, Ankara, 2011, 271-304. ATİLA, C.-GÜRLER, B. “Bergama Müzesi Cam Eserleri”, 26. AST-I, Ankara, 2009, 23-36. BAİLEY, D.M, A Catalogue of The Lamps In The British Museum- 2, Cambridge, 1980. BARIN, G., Aydın ve Milet Müzesi’ndeki Üzeri Kabartmalı Hellenistik-Roma Dönemi Kandiller, Ege Üniversitesi, SBE Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir, 1995. BEKTAŞ, S. İzmir Müzesi’nde Bulunan Geç Roma Dönemi Keramikleri, Ege Ünv. Sosyal Bilimler Ens., Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir, 1989. CİVELEK, A. “Stratonikeia-Akdağ Nekropolisi’nden Bir Mezar, Anadolu/Anatolia-30 (2006), 47-64. ÇAKMAKLI, Ö.D. Uşak Arkeoloji Müzesinde Korunan Roma Dönemine Ait Cam Eserler, Ankara Ünv., Sosyal Bilimler Ens., Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2007. ÇOKAY-KEPÇE, S. , "Tekirdağ Arkeoloji Müzesi’nden Bir Grup Pişmiş Toprak Kandil”", Anadolu Araştırmaları-XVIII, (2005). DE STAEBLER, P.D. “Roman Pottery”, Aphrodisias V, The Aphrodisias Regional Survey, Ed. C. Ratte- P.D. De Staebler, Verlag Philipp Von Zabern, 2012, 59-86. EVREN, A. “Tire, Uzgur Köyü Mezarı ve Buluntuları” TAD XXXI (1997), 89-106. FIRAT, M. Phokaia Geç Roma Dönemi Mutfak Kapları, Ege Ünv., Sosyal Bilimler Ens. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir, 2011. FIRAT, M. “ Isparta Müzesi Seramik Kolleksiyonu: Unguentaria” I. Uluslar arası Pisidia Araştırmaları Sempozyumu (5-6 Kasım 2012), Isparta, 2012, 294-311 FIRAT, M. “Phokaia Roma Dönemi Mutfak Kapları: Güveç Formu”, Süleyman Demirel Ünv. Sosyal Bilimler Dergisi-27, 2012 (a), 153-166 HUDSON, N. “Three centuries of Late Roman pottery” Aphrodisias Papers IV, Portsmouth,Rhode Island, 2008, 319-345. JOUKOWSKY, M., Prehistoric Aphrodisias, An Account of the Excavations and Artifact Studies I-II, Louvain-La Neuve, 1986 METİN, H. “Kibyra’danBir Grup Palmet Kulplu Kandil”, Uluslararası Genç Bilimciler Buluşması-I: Anadolu Akdenizi Sempozyumu (4-7 Mayıs 2009) Antalya, Ed: K. Dörtlük (vd), 2012, 27-236. MERCAN, A- GÖÇEN, Ü. “Kadıoğlu Köyü 2008-2009 Yılı Mozaik Kurtarma Kazısı” 19. MKKS, Ankara, 2011, 159-173. OKUNAK, M. Hierapolis Kuzey Nekropolü (159D Nolu Tümülüs) Anıt Mezar ve Buluntuları, PAÜ,SBE, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2005, ÖZDEMİR, C.-DOĞANBAŞ, “ Amasya Merkez Şamlar Mahallesi 1079 Ada 10 Parselde Yapılan Kurtarma Kazısı” 19. MKKS, Ankara, 2011, 149-157. ÖZET, A. Sparkles From the Deep, Glass Vessels of the Bodrum Museum of Underwater Archeology, İstanbul, 2000. ÖZKAN, T.-ERKANAL, H. Tahtalı Barajı Kurtarma Kazısı Projesi, Tahtalı Dam Area Salvage Project, İzmir, 1999. ÖZTÜRK, N. Kyzikos Kandilleri, Atatürk Ünv., Sosyal Bilimler Ens., Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum, 2003. PASTUTMAZ, D. “1988-1989 Yılları Arasında Knidos’ta Bulunan Bir Grup Kandil” Selçuk Ünv. Edb. Fak. Dergisi-25 (2011). REYNOLDS, J., Aphrodisias and Rome, Journal of Roman Studies monograph 1, London, 1982. RATTE, C., " The Founding of Aphrodisias", Aphrodisias Papers 4, ed: C. Ratte- R.R.R. Smıth, Portsmouth-Rı, 2008,7-36. SLAVE, K.W. “Two Deposits From The Early Roman Cellar Building, Corinth” HESPERİA-55 (1986), 271-318. ERİM, K, T. Aphrodisias, City of Venus Aphrodite, New York. 1986. HAYES, J.W. Ancient Lamps In The Royal Ontario Museum-I: Greek and Roman Clay Lamps, Toronto, 1980. HAYES, J.W. Roman Pottery in the Royal Ontario Museum, Toronto, 1976. TATLICAN, İ (vd), “Demirci-Sinop Amphora Atölyelerinin 1997 Kazısı” XX. KST-II , Ankara, 1999, 447-456 TEXİER, C. Küçük Asia Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi, Cilt: III, Çev: A. Suat, Ankara, 2002. TONYBEE, J.M.C. Death and Burial in the Roman World, Newyork, 1971. TULAY, S.A. “Kabalar Kurtarma Kazısı 1989” I. MKKS, Ankara, 1991, 25-40. TURNBOW, H.N. “Roman Sarcophagi” Aphrodisias V, The Aphrodisias Regional Survey, Ed. C. Ratte- P.D. De Staebler, Verlag Philipp Von Zabern, 2012, 309-345 TÜRKTÜZÜN, M. “Bölcek Köyü Nekropolü Kurtarma Kazısı” I. MKKS, Ankara, 1991, 41,48. Von SALDERN, A “Ancient And Byzantine Glass From Sardis” Sardis Monograph-6, Cambridge, Mass, 1980. YAĞCI, E. Başlangıcından Geç Antik Dönem Sonuna Kadar Anadolu’da Cam, Ankara Ünv., Sosyal Bilimler Ens., Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 1993. YENİSOĞANCI, V.H. “ Reyhanlı-Esentepe Kaya Mezarları kurtarma Kazısı”, I. MKKS, Ankara, 1991, 215-224. YILDIZ, H. “Denizli Müzesi Müdürlüğü Lycos Vadisi Çalışmaları” IX. MKKS, Ankara, 1999, 247-262. YILMAZ, A. 2005-2010 Yılları Arasında Bulunan Parion Nekropol Kandilleri, Atatürk Ünv., Sosyal Bilimler Ens., Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, 2012.