TÜRKİYE’DE GASTRONOMİK HEDİYELEŞME SÜRECİ: AFYONKARAHİSAR ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 14, 224 - 250, 31.12.2021

Binali Kılıç , Emel Gönenç Güler

https://doi.org/10.54707/meric.1021139

Öz

Hediyeleşmenin insanlar arasında önemli bir bağ kurduğu bilinen bir gerçektir. Hediyeleşmenin insanlar arasında kurduğu bu bağ toplumda birçok sorumluluğun, onurun, duygu yoğunluğunun, dostluğun ve iyiliğin yaşatılmasına katkı sunmaktadır. Ayrıca, hediyeleşme gelenek ve göreneklerin yaşatılmasına ve ekonomiye de büyük bir katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada ayrıntılı olarak gruplandırılan gastronomi şehri Afyonkarahisar iline ait gıda, tarım, hayvancılık ürünlerinden en çok hediye verilen ve Afyonkarahisar ilindeki çorba, tatlı ve yemekleri arasında en çok ikram edilenlerin neler olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Gastronomi şehri Afyonkarahisar ilinde gıda ve yemekler ile ilgili yapılan anket çalışmasında öncelikle hediye olarak verilen gıda ürünlerinin ve misafire en çok ikram edilen yemeklerin coğrafi işaretli ürün olması bu ürünlerin yerli ve yabancı turistlere satışının, ihracatının, hediyelik gastronomi ürün olarak tercih edilebilirliğinin daha kolay ve ikna edici özelliğinin olduğu söylenebilir. Çalışmamızda söz konusu ürünlerin ekonomik değerinin artırılması ve ihracat ürünü haline getirilmesi ile ilgili öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Gastronomi Kenti, Yaratıcı Endüstriler, Hediyeleşme, Afyonkarahisar.

Teşekkür

Afyonkarahisar Belediye Başkan Yardımcısı Süleyman Karakuş, Afyonkarahisar Belediyesi Gastronomi Birim Sorumlusu Zakire Şahin, Afyonkarahisar Belediyesi Kent Konseyi Başkanı Şemseddin Yasan, Afyonkarahisar Muhtarlar Derneği Başkanı Suat Uygur ve Afyonkarahisar Profesiyonel Aşçılar Derneği Başkanı Hamza Kalkan’a destelerinden dolayı teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Açıkgöz Ünay, F. (2012). XVII. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nde Hediye ve Hediyeleşme (Padişahlara Sunulan Ve Padişahların Verdiği Hediyeler Üzerine Bir Araştırma) T.C. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Açıkgöz, F. Ü. (2018). Osmanlı Devleti’nde Pîşkeş (XVII. Yüzyıl). TurkishStudies. 13/24, 2018, s. 287-300 DOI: 10.7827/Turkish Studies.14515.
• Akdu, U. ve Akdu, S. (2018). Turizm Tanıtımında Gastronomik Değer Vurgusu: UNESCO Gastronomi Şehirleri Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(4), s. 933-952. DOI: 10.21325/jotags.2018.342.
• Akın, N. ve Bostancı, B. (2017). UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Kapsamında Gaziantep: Mevcut Raporlar Bağlamında Bir Değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8 (19), s. 110-124. DOI: 10.21076/vizyoner.338323
• Atik, K. (2019). Osmanlı Bürokratlarının Padişaha Sunduğu Hediyeler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 12 Sayı: 65.
• Ayaz, B. (2014). Kan Bağı ve Evlilik Dışı Akrabalık İlişkilerinde Hediyeleşme: Balıkesir Örneği. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum. Cilt 3 Sayı 7 Bahar 2014, s.100-107.
• Başlar, G. ve Ateşalp, S.T. (2019). Dijital Hediyeleşme Kültürü Bağlamında Hayran Altyazıları: Puzzle Fansub Topluluğu. İlef Dergisi 2019 6(1), Bahar: s. 147-177.
• Birekul, M. (2014). Armağan Kültürü, Dünden Bugüne Hediyeleşmenin Dönüşen Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Anlamları. Açılım Kitap. 2014.
• Doğan, V. (2017). Hediyeleşme Motivasyonları Üzerine Bir Ölçek Geliştirme: Kültürel ve Durumsal Karşılaştırma. T.C. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Esen, Ü. ve Atay, Ö. (2020). Türkiye’nin Yaratıcı Şehirleri. Bilig , (92) , 29-54 . DOI: 10.12995/bilig.9202.
• Eskin, Ü. (2018). Hz. Peygamber’in Devlet Başkanları Ve Yere Liderlerle Hediyeleşmesi. Siyer Araştırmaları Dergisi / 4 (Haziran 2018): s. 85-105.
• Godbout, J. T. (2003). Armağan Dünyası (The World of theGift) (Çev. Dilek Hattatoğlu), İletişim Yayınları, Araştırma İnceleme Dizisi, 1. Baskı, İstanbul.
• Gökçen, A. ve Ulutaş, E. (2019). Toplumsal Bir Tip: Misafir, Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), s. 111-136. DOI: 10.31679/adamakademi.544669
• Gülduran, Ç. ve Arıkan Saltık, I. (2020). Sahnede Şehirler! Türkiye’nin UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı - Film Alanı Açısından Değerlendirilmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, Milli Mücadele'nin 100. Yılı Özel Sayısı, s. 335-358 . DOI: 10.21733/ibad.797330
• Kılıç, B. (2021). Türkiye’nin Pazarlanabilir, Turistik, Gastronomik, Ekonomik ve Kültürel Değeri Olan Yadigâr Lezzetleri. Ekin Basın Yayın Dağıtım. 2021.
• Köse, D. (2015). Tarihsel Boyutuyla Türkçe‐Çince Deyim Ve Atasözlerinde Hediyeleşmenin Kültürlerarası İlişkisi. Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı: 14 s. 51-69
• Machıavellı, (1994) Prens, (Çev. Nazım Güvenç) Anahtar Kitaplar Yayınevi, İkinci Baskı, İstanbul
• Mauss, M. (2016). Armağan Üzerine Deneme, Arkaik Toplumlarda Değiş Tokuşun Biçimi ve Nedeni. Alfa Basım Yayım.
• Önal, S. (2010). Edebi Metinlere Yansıyan Yönüyle Osmanlı Toplumunda Hediyeleşme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (1) , s. 103-113.
• Özdemi̇r, N. ve Özdemi̇r, E. (2020). Yaratıcı Kentler ve Yaşayan Kültür. Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 3 (4) , s. 2-23.
• Özünel, E. Ö. (2014). Halk Anlatılarında Armağan-Erginleme İlişkisi. Gazi Türkiyat, Bahar 2013/12: s. 59-65.
• Sahbaz, M. ve Taşkıran H. (2020).Timur Dönemi Hediye ve Hediyeleşme.Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Der, gisiYıl: 2020 Cilt:20 Sayı:1 e-ISSN 2564-6427
• Schmid, W. (2017). Hediye Vermek ve Hediye Almak Üzerine. (Çev. Tanıl Bora ve Turgut Demir). İletişim Yayınları. 1. Basım. İstanbul.
• Tekin, F. (2018). Hz. Peygamber’in Hediyeleşmeye Verdiği Değer. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (1), s. 61-86.
• Tezcan, M. (2019). Folklorik ve Antropolojik Yönleriyle Hediye Geleneği ve Türk Kültüründeki Yeri.Ankara UniversityJournal of Faculty of EducationalSciences (JFES), 22 (1), s. 29-36.
• Tomak, A. ve Güney, E. (2014). Kültürel Bir Değer Olarak Hediye Geleneği ve Ekslibris, Uluslararası Ekslibris Dergisi, Cilt 1 / Bölüm 2.
• Türk Dil Kurumu, (2021). https://sozluk.gov.tr/, Erişim tarihi: 06 Kasım 2021
• Türk Patent ve Marka Kurumu (2021), https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/liste?il=03&tur=&urunGrubu=&adi= Erişim tarihi: 24.10.2021
• Türkiye Kültür Portalı (2021). , https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/genel/nealinir/ ilId=0&keyword=&etiket=afyonkarahisar&hariciEtiket=&tur=0&gorsel=0&sayfa=1&sayi=100, Erişim tarihi: 29.04.2021
• UNESCO Creative Cities Network (2021). https://en.unesco.org/creative-cities/creative-cities-map, Erişim tarihi: 23.01.2021.
• UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı, (2021). https://www.unesco.org.tr Erişim tarihi: 06 Kasım 2021.
• Yıldırım, E. ve Pirende, G. (2019). Hediye Satın Alma Davranışının A ve B Tipi Kişilik Özelliği Açısından İncelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 15, Sayı 1, 2019
• Yücel, E., Yücel Şengün, İ. ve Çoban, Z. (2012). Afyonkarahisar çevresinde gıda olarak tüketilen yabani otlar ve tüketim biçimleri. Biyolojik Çeşitlilik ve Koruma, 5 (2) , s. 95-105.