Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Romantik İlişki Durumları ve Sosyal Ağ Kullanımlarına göre Etkileşim Kaygısı ve Sosyal Destek Algılarının İncelenmesi

Yıl 2012, Cilt: 8 Sayı: 2, 25 - 36, 20.01.2012

Hülya Şahin Fatma İşleyen , Serap Özdemir

Öz

Bu araştırmada, eğitim fakültesine devam eden öğrencilerin, sosyal paylaşım ağlarını kullanmaamaçlarına göre etkileşim kaygıları ve sosyal destek algıları arasında anlamlı fark olup olmadığı, ayrıca buağlara aktif üyelik süreleri ve romantik ilişki durumuna göre sosyal destek algıları ile etkileşimkaygılarının farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2010-2011öğretim yılında Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde farklı sınıf düzeylerinde öğrenimgören 280 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışma grubunda yer alan öğrencilerin, 173’ü (%61) kız, 107’si(%39) erkektir. Veriler, “Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek” ve “Etkileşim Kaygısı Ölçekleri” ile eldeedilmiştir. Araştırma sonucunda, sosyal paylaşım ağlarını arkadaşlarıyla görüşmek için kullananöğrencilerin, bu amaçla kullanmayan öğrencilere göre etkileşim kaygılarının ve algılanan sosyaldesteklerinin daha yüksek olduğu, romantik ilişkisi olan öğrencilerin algılanan sosyal destek düzeylerininyüksek, etkileşim kaygılarının düşük olduğu görülmüştür. Bu ağlara aktif üyelik sürelerine göre ise 1-2yıldır bu ağlara üye olan öğrencilerin etkileşim kaygılarının, üç yıl ve üzeri bir süredir üye olanöğrencilerden anlamlı olarak daha yüksek olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal ağ, etkileşim kaygısı, sosyal destek algısı, romantik ilişki

Kaynakça

• Aras, A. ve Tel, H. (2009). Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan hastalarda algılanan sosyal destek ve ilişkili faktörlerin belirlenmesi. Türk Toraks Dergisi, 10 (2), 63-68.
• Baştürk, D. (2002). Ortaöğretim kurumlarındaki öğrencilerde algılanan sosyal desteğin akademik başarı üzerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Bonetti, L., Campbell, M. A. & Gilmore, L. (2010). The relationship of loneliness and social anxiety with children’s and adolescents’ online communication. Cyberpsychology, Behavior and Social Networking, 13 (3), 279-285.
• Boyd, D. M., & Ellison, N. B. (2007). Social network sites: Definition, history, and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13 (1), 210-230.
• Calsyn, R. J., Winter, J. P. & Burger, G.K. (2005). The relationship between social anxiety and social support in adolescent: A test of completing causal models. Adolescence, 157 (40), 103-113.
• Cohen, S. & Syme, S.L. (1985). Issues in the study and application of social support: Social support and help. San Francisco: Academic Press.
• ComScore, Inc. (2010, Kasım 3). State of the Turkish Internet. (Erişim tarihi: 30 Nisan 2011), http://www.comscore.com/Press_Events/Presentations_Whitepapers/2010/State_of_the_Turkish_I nternet.
• Coşkun, H. (2009). Etkileşim kaygısı ölçeği, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 12 (23),41-49.
• Davis, R. A. (2001). A cognitive behavioral model of pathological internet use. Computers in Human Behavior, 17, 187-195.
• Derlega, V.L., Meets, S., Petronio, S. & Marqulis, S.T. (1993). Self-disclosure. London: Sage.
• Doğan, T. (2004). Üniversite öğrencilerinin iyilik halinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• DSM IV. TR. (2005). DSM IV-TR tanı ölçütleri başvuru el kitabı. (Çev. E. Köroğlu), Ankara: Hekimler Yayınlar Birliği.
• Elmacı, F, (2006). Parçalanmış ve bütünlüğünü koruyan aileye sahip ergenleri depresyon ve uyum düzeylerinde sosyal desteğin rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (2), 405- 423.
• Eker, D., Arkar, H. ve Yaldız, H. (2001). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği'nin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12 (1), 17-25.
• Erath, S. A., Flanagan, K. S. & Bierman, K. L. (2007). Social anxiety and peer relations in early adolescence:Behavioral and cognitive factors. Journal of Abnormal Child Psychology, 35, 405- 416.
• Erkan S., Cihangir Çankaya. Z., Terzi Ş. ve Özbay, Y. (2011). Üniversite psikolojik danışma ve rehberlik merkezlerinin incelenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (22), 187 – 213.
• Fadıloğlu, Ç, Yürekli A. ve Yılmaz, D. (1990). Sosyal ağın öğrencilerin duygu ve yaşantılarına etkisi. II. Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildirileri, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir: 119-131.
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS (Second Edition). New Delphi: Sage Publication.
• Glickman, A. & La Grace, A. M. (2004). The dating anxiety scale for adolescents: Scale development and associations with adolescent functioning. Journal of Clinical and Adolescent Psychology, 33 (3), 566-578.
• Gün, Z. (2002). Çocuk ve göç. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Kashdan, T. B., Collins, R. L. & Elhai, J. D. (2006). Social anxiety and positive outcome expectancies on risk- taking behaviors. Cognitive Therapy and Research, 30 (6), 749-761.
• Kalkan, N. (2008). Ergenlerde bilişsel yapılar ve sosyal kaygı arasındaki ilişkinin bilişsel davranışçı yaklaşım açısından yorumlanması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kitamura, T., Kijima, N., Watanabe, K., Takezaki, Y. & Tanaka, E. (1999). Precedents of percieved social support: Personality and early life experiences. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 53, 649- 654.
• Köklü, N., Büyüköztürk, Ş., ve Bökeoğlu, Ö. Ç. (2007). Sosyal bilimler için İstatistik. (Geliştirilmiş 2.Baskı) Ankara: PegemA Yayıncılık,
• Kraut, R., Patterson, M., Lundmark, V., Kiesler, S., Mukhopadhyay, T. & Scherlis, W. (2002). Internet paradox: A social technology that reduces social involvement and psychological well being? Journal of Social,, 58 (1), 49-74.
• Kujath, C. (2011). Facebook and myspace: complement or substitute for face-to-face interaction? Cyberpsychology, Behavior and Social Networking, 1-2 (14), 75-78.
• La Greca, M. A. & Harrison, H. M. (2005). Adolescent peer relations, friendships, and romantic relationships: Do they predict social anxiety and depression? Journal of Clinical Child Adolescent Psychology, 34 (1), 49-61.
• Mahon, N. E. &Yarcheski, A. (1992). Alternate explanations of loneliness in adolescents: A replication and extension study. Nursing Research, 41, 151–156.
• Okanlı, A. (1999). Hemşirelik öğrencilerinin aile ve arkadaştan algıladıkları sosyal destek ile anksiyete düzeyi arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Özcan, N. ve Buzlu, S. (2005). Problemli internet kullanımını belirlemede yardımcı bir araç: İnternet bilişsel durum ölçeğinin üniversite öğrencilerinde geçerlik ve güvenirliği. Bağımlılık Dergisi, 6 (1), 19-26.
• Pennebaker, J.W. (1989). Confession, inhibition, and disease. (Ed: L. Berkowitz) Advences in experimental social psychology, New-York: Academic Press.
• Pingdom (2010). Study: Ages of social network users. (Erişim tarihi: 8 Ekim 2010), http://royal.pingdom.com/2010/02/16/study-ages-of-social-networkusers.
• Saçar, B. (2007). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin öfke tepkisiyle arkadaş bağlılığının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Savaş, A. C. ve Hamamcı, Z. (2010). Okullarda rehberlik hizmetlerinin internet üzerinden yürütülmesine ilişkin veli, öğrenci ve psikolojik danışmanların görüşlerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 147-158.
• Schmitt, J. P. & Kurdek, L. A. (1985). Age and gender differences in and personality correlates of loneliness in different relationships. Journal of Personality Assessment, 49, 484–496.
• Sheeks, M. & Birchmeier, Z. (2007). Shyness, sociability, and the use of computer-mediated communication in relationship development. CyberPsychology & Behavior, 10 (1), 64–70.
• Spraggins, A. (2009). Problematic use of online social networking sites for college students: prevalence, predictors, and association with well-being. Unpublished doctoral dissertation, University of Florida, Florida.
• Sorias, O. (1988). Sosyal destekler ve ruh sağlığı. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 27 (1), 359-363.
• Soylu, Ö. (2002). Üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerin ailelerinden sosyal destek algılayıp- algılamama durumlarına göre psikolojik belirtiler yönünden karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Subaşı, G. (2007). Üniversite öğrencilerinde sosyal kaygıyı yordayıcı bazı değişkenler. Eğitim ve Bilim, 144 (32), 3-15.
• Subaşı, G. (2010). Ergenlerde sosyal kaygı ve akran ilişkilerinin psikobiyolojik sosyal kaygı modeline göre sınanması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 7 (2), 52-68.
• Şahin, M. ve Sarı, S. V. (2009). Basında facebook istismarı ve toplumdaki yansımaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 51-69.
• Şahin, M., Sarı, V. ve Aydın, B. (2011). Assessment of the relationship between the ways adolescents use facebook and self-esteem. Akademik Bakış Dergisi, 23, 1-12.
• Taçyıldız, Ö. (2010). Lise öğrencilerinin internet bağımlılığı düzeylerinin bazı değişkenlere göre yordanması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Tabachnick, B. & Fidell, L. (2001). Using multivariate statistics. United State of America: Pearson Education Inc.
• T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2010). 2010 Yılı hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçları. T.C. Başbakanlık, Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni. Sayı: 148. 18 Ağustos 2010.
• Wilson, K., Fornasier, S. &White, K. M. (2010). Psychological predictors of young adults’ use of social networking sites. Cyberpsychology, Behavior and Social Networking,13 (2), 173-177.
• Yeh, Y. C., Ko H. C., Wu J.Y.W. & Cheng C.P. (2008). Gender differences in relationships of actual and virtual social support to internet addiction mediated through depressive symptoms among college students in Taiwan. Cyberpsychology, Behavior and Social Networking, 11, 485- 487.
• Yıldırım, İ. (2006). Anne Baba Desteği ve Başarı. Anı Yayıncılık: Ankara.
• Yılmaz, E., Yılmaz, E. ve Karaca, F. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Genel Tıp Dergisi, 18 (2), 71-79.