Öğretmen Adaylarının Öğrenme Öğretme Süreci Alanındaki Yeterliklerine İlişkin Görüşleri

Yıl 2013, Cilt: 9 Sayı: 1, 175 - 188, 22.01.2013

Gamze Yavuz Konokman , Tuğba Yanpar Yelken

Öz

Özet-Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının öğrenme öğretme sürecindeki yeterliklerine ilişkin görüşlerini ve görüşlerinin cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemektir. Karma yöntemin kullanıldığı çalışmanın örneklemini, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi 4. sınıfta öğrenim gören 382 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının öğrenme öğretme sürecindeki yeterliklerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesinde betimsel istatistikler kullanılırken; görüşlerinin cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesinde ilişkisiz örneklemler için t-testi kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının öğrenme öğretme süreci alanındaki yeterliklerine ilişkin görüşlerinin altında yatan nedenlerin saptanmasında nitel içerik çözümlemesi kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının öğrenme öğretme sürecinde kendilerini yeterli gördükleri; öğretmen adaylarının görüşlerinde cinsiyetin anlamlı bir farklılaşma oluşturmadığı saptanmıştır. Öğretmen adaylarının öğrenme öğretme süreci yeterlik alanında kendilerini yeterli görmelerinin nedenleri olarak genellikle öz yeterlik inancına sahip olmalarına, deneyimli olmalarına; yetersiz görmelerinin nedeni olarak eğitim fakültelerinde verilen derslerin  teorik olmasına ve deneyimsiz olmalarına değinilmiştir.

Anahtar  Sözcükler: öğrenme öğretme süreci, yeterlik, öğretmen adayı

Anahtar Kelimeler

Öğrenme öğretme süreci, yeterlik, öğretmen adayı.

Kaynakça

• Akdağ, I. ve Walter, J. (2005). Öğretmen adaylarının mesleki yeterlik duygusu. Spormetre/ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(4), 127-131.
• Akkoyunlu, B. ve Orhan, F. (2003). Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi (BÖTE) bölümü öğrencilerinin bilgisayar kullanma öz yeterlik inancı ile demografik özellikleri arasındaki ilişki. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(3), 1-11.
• Alkan, C. (1998). Eğitim teknolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Arslan, S. ve Özpınar, İ. (2008). Öğretmen nitelikleri: ilköğretim programlarının beklentileri ve eğitim fakültelerinin kazandırdıkları. Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1), 38-63.
• Aşkar, P. ve Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili özyeterlilik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8.
• Creswell, J. W. ve Plano Clark, V. L. (2007). Designing and conducting mixed methods research. USA: Sage Publications.
• Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
• Çoşkun, E., Özer, B. ve Tiryaki, E. N. (2010). Türkçe öğretmenliği adaylarının özel alan yeterlik algılarının değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 27.
• Demirel, Ö. (1999). Öğretmen nitelikleri. Cumhuriyetin 75. Yılında Öğretmen Yetiştirme. Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 53-62,.
• Demirel, Ö. (2006). Öğretimde planlama ve değerlendirme: Öğretme sanatı. Ankara: PegamA Yayıncılık. Durucan, M. (2004). Milli Eğitimde Avrupa Birliği vizyonunda müfredat değişikliği. Anahtar Dergisi, 189, 14-23.
• Ekşi, N. (2006). Bilgisayar teknolojisinde öğretmen yeterlilikleri. İlköğretmen Eğitimci Dergisi, 2, 8-10.
• Erden, M. (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul: ALKIM yayınları.
• Erden, M. (2008). Sınıf yönetimi. Ankara: Arkadaş yayınevi.
• Erişen, Y. ve Çeliköz, N. (2003). Öğretmen adaylarının genel öğretmenlik davranışları açısından kendilerine yönelik yeterlik algıları. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(4).
• Gökçe, E. (1999). İlköğretim öğretmenlerinin yeterlikleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Gündüz, Y. (2001). Öğretmenlerin sınıf yönetimindeki yeterlilikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Güven, S. (2006). Öğretim teknolojileri ve materyal geliiştirme dersinin kazandırdığı yeterlikler yönünden değerlendirilmesi (İnönü Üniversitesi eğitim fakültesi örneği). http:www.tebd.gazi.edu.tr/arsiv /2006_cilt4/sayi_2/165-179.
• Kahyaoğlu, M. ve Yangın, S. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının mesleki öz-yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 73-84.
• Kan, Ü. D. (2008). Bir grup okul öncesi öğretmeninde tükenmişlik durumunun incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 431-438.
• Karaca, E. (2008). Eğitimde kalite arayıları ve eğitim fakültelerinin yeniden yapılandırılması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 61-77.
• Kavcar, C. (2002). Cumhuriyet döneminde dal öğretmeni yetiştirme. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 35(2), 1-14.
• Küçükahmet, L. (1999). Öğretmenlik mesleğine giriş. (Ed. Küçükahmet, L.). İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Lunenberg, M. (2002). Designing a curriculum for teacher educators. European Journal of Teacher Education, 25, 2(3), 264-277.
• MEB (1999). Çağdaş öğretmen profili. Ankara.
• MEB (2000a). Öğretmen yeterlilikleri taslak çalışma. Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü, Ankara.
• MEB (2000b). Öğretmenlerin performans değerlendirme modeli ve sicil raporları. Ankara.
• MEB (2002). Öğretmen yeterlikleri. Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü, Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• MEB (2006). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü, http://otmg.meb.gov.tr.
• MEB (2009). Öğretmenlik mesleği özel alan yeterlikleri. Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü, http://otmg.meb.gov.tr.
• Numanoğlu, G. ve Bayır, Ş. (2009). Bilgisayar öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 197-2
• Öztürk, Ç. (2004). Ortaöğretim coğrafya öğretmenlerinin öğretim yöntem ve teknikleri kullanabilme yeterlilikleri. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 75-83.
• Sad, N. ve Arıbaş, S. (2008). İlköğretim İngilizce öğretmenlerinin çoklu zeka kuramına dayalı materyal ve etkinlik kullanma düzeyleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 169-187.
• Saracaloğlu, A. S., Kumral, O. ve Kanmaz, A. (2009). Orta öğretim sosyal alanlar öğretmenliği tezsiz yüksek lisans öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik yeterlikleri, kaygıları ve akademik güdülenme düzeyleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 38-54.
• Schunk, D. H. (1985). Self-efficacy and classroom learning. Psychology in the School. 22, 208- 223.
• Senemoğlu, N. (2004). “Sınıf öğretmeni bilgiyi aktaran kişi değil, bilgiye ulaşma yollarını öğreten kişidir”, http://bef.sdu.edu.tr/hocalar/dekanlik/nuray_senemoglu/Makaleler/sinif_ogr.htm.
• Seylan, G. (2006). İşlevsel sözel iletişim becerisi kazandırmanın zarar verme davranışlarını azaltmaya etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sönmez, V. (2003). Eğitimin tarihsel temelleri. öğretmenlik mesleğine giriş. (Ed. Sönmez, V.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sünbül, A. M. (2001). Bir meslek olarak öğretmenlik: Öğretmenlik mesleğine giriş. (Ed. Demirel, Ö. ve Kaya, Z.). Ankara: PEGEMA Yayıncılık.
• Tschannen-Moran, M. ve Woolfolk Hoy, A. (2001). Teacher efficacy: capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783–805.
• Tuckman, B. W. ve Sexton, T. L. (1990). The relationship between self-beliefs and self- regulated performance. Journal of Educational Psychology, 80, 111-117.
• Yanpar Yelken, T. (2009). Öğretmen adaylarının portfolyoları üzerinde grup olarak yaratıcılık temelli materyal geliştirmenin etkileri. Eğitim ve Bilim, 34(153).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıcılık. YÖK (1999). Türkiye'de öğretmen eğitiminde standartlar ve akreditasyon. Ankara: YÖK Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi Hizmet Öncesi Öğretmen Eğitimi, Öğretmen Eğitimi Dizisi.