Resimli Öykü Kitaplarının Temel Matematik Becerileri Açısından İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 2, 233 - 253, 29.07.2020

Demet Arslan Başdağ , Hacer Elif Dağlıoğlu

https://doi.org/10.17860/mersinefd.528015

Cited By: 7

Öz

Bu çalışma, 3-6 yaş grubu çocuklarına yönelik olarak yerli ve yabancı yazarlar tarafından yazılmış olan resimli öykü kitaplarının resim ve metin kısımlarında, temel matematik becerilerine ne oranda yer verildiğini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. İncelenen kitaplar, 2005-2017 yılları arasında yayımlanmış, 3-6 yaş çocuklarına yönelik, kitapların metin ve/veya resim kısmında temel matematik becerilerine yer verilen toplam 147 kitaptan oluşmuştur. Elde edilen veriler, betimsel analiz yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Matematik becerileri açısından bakıldığında öykü kitaplarının metin kısımlarının %18,88’inde, resim kısımlarının ise %34,22’sinde bu becerilere yer verildiği bulunmuştur. Resimli öykü kitaplarının metin kısımlarında geçen temel becerilerinin dağılımlarına bakıldığında en çok sayma, karşılaştırma ve sıralama becerilerine rastlanırken en az birebir eşleme ve gruplama becerilerine yer verildiği belirlenmiştir. Resimli öykü kitaplarının resim kısımlarında geçen temel matematik becerilerinin dağılımlarına bakıldığında ise en fazla sayma, karşılaştırma ve sıralama becerilerine rastlanırken en az birebir eşleme ve gruplama becerilerine yer verildiği belirlenmiştir. İncelenen dokuz kitapta çocukların gelişimsel özelliklerine uygun olmayan şiddet içerikli metin ve resimlere rastlanmıştır. Bu sonuç, çocukların yüksek yararı düşünüldüğünde onların gelişimini olumsuz etkileyecek herhangi bir durumla karşılaşmamaları konusunda oldukça hassas davranılması ve bu bağlamada sorumluluğu olan bütün paydaşların bilinçli olması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Dönem, Resimli Öykü Kiaplar, Temel Matematik Becerileri

Kaynakça

• Aktaş-Arnas, Y. (2013). Okul öncesi dönemde matematik eğitimi. Ankara: Nobel.Aktaş-Arnas, Y., Deretarla- Gül, E., & Sığırtmaç, A. (2003). 48-86 ay çocuklar için sayı ve işlem kavramları testinin geçerlilik ve güvenirlik çalışması, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(12), 147-157.Akuysal Aydoğan, S., & Şen, S. (2011). 6 yaş çocuklarının sayı kavramının gelişiminde kavram eğitim programının etkisinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 38-51.Angın, D.E. (2013). Proje temelli eğitim programının 60-71 aylık çocukların kavram gelişimine etkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.Aslan, D., & Aktaş-Arnas, Y. (2010). Okul öncesi eğitim materyallerinde geometrik şekillerin sunuluşuna ilişkin içerik analizi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 69-80.Bruce, B., & Threlfall, J. (2004). One, two, three and counting. Educational Studies in Mathematics, 55, 3-26.Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem.Casey, B.M., Andrews, N., Schindler, H., Kersh, J.E., Samper, A., & Copley, J. (2008). The development of spatial skills through interventions involving block building activities. Journal Cognition and Instruction, 26(3), 269-309.Charlesworth, R. (2005). Prekindergarden mathematics connecting with national standarts. Early Childhood Education Journal, 32(4), 229-236.Charlesworth, R. & Lınd, K.K. (2003). Math and Science for young children. Wadsworth: Cengage Learning.Çabuk, B., Baş, T., & Teke, N. (2017). Resimli öykü kitaplarındaki görseller ve metinler masum mu? İletilen doğal çevre mesajları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(3), 984-1016.Dağlıoğlu, H. E., & Çakmak, Ö. (2009). Okul öncesi çocuklarına yönelik yayınlanan hikaye kitaplarının şiddet ve korku öğeler açısından incelenmesi. Türk Kütüphaneciliği 23(3), 510-534.Develi, M.H., & Orbay, K. (2002). İşlem öncesi dönem çocuklarında sayı kavramının gelişimi üzerine. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunulmuş bildiri. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Okul Öncesi Bölümü, Ankara.Dibek, E. (2017). Sayma-sayılar ve işlemler. İ. Ulutaş (Ed.), Okul öncesi matematik eğitimi içinde (s.105-122). Ankara: Hedef.Durmuşoğlu, M. C. (2013). Okul öncesi eğitimde bilişsel gelişim ve etkinlikler. Cito Eğitim Kuram ve Uygulama Dergisi, 19(2), 18-30.Er, H. N. (2008). Zaman kavramıyla zenginleştirilmiş Türkçe dil etkinliklerinin 5-6 yaş çocuklarında zaman kavramı gelişimine etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.Erdoğan, S., Parbucu, N., & Boz, M. (2017). Sayı ve işlemlerle ilgili eğitim materyallerinin okul öncesi dönem çocuklarının matematik becerisine etkisi. İlköğretim Online, 16(4), 1777-1791. (online): http:// ilköğretim-online.org.tr adresinden erişilmiştir.Erdoğan, S. & Baran, G. (2003). Erken çocukluk döneminde matematik. Eğitim ve Bilim, 28 (130), 32-40.Fırat, H., Güleç, H., & Şahin, Ç. (2013). Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik hazırlanan masal ve öykü kitaplarının korku ve şiddet öğeleri açısından incelenmesi. The Journal of Acadenic Social Science Studies, 6(5), 217-241.Fırat, Z. S. & Dinçer, Ç. (2018). Okul öncesi öğretmenlerin matematiksel ifadeleri kullanımlarının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 895-914.Gönen, M., & Veziroğlu, M. (2012). Resimli çocuk kitaplarının M.E.B okul öncesi eğitim programındaki kazanımlara uygunluğunun incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 37(163), 227-238.Güven, Y. (2002). Erken çocukluk döneminde sezgisel düşünme ve matematik. V.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Kongresinde sunulmuş bildiri, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Okul Öncesi Eğitimi Bölümü, Ankara.Hayes, A. F., & Krippendorff, K. (2007). Answering the call for a standard reliability measure for coding data. Communication Methods and Measures, 1, 77-89.Hong, H. (1996). Effects of mathematics learning through children’s literature on math achievement and dispositional outcomes. Early Childhood Research Quarterly, 11, 477-494.Kandır, A. & Orçan, M. (2010). Okul öncesi dönemde matematik. İstanbul: MorpaKefi, S., Çeliköz, N., & Erişen, Y. (2013). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin temel bilimsel süreç becerilerini kullanım düzeyleri, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 2146-9199.Krippendorff, K. (2004). Content analysis: an introduction to its methodology. Thousand Oaks CA: Sage.Lowitt, C., & Clarke, D. (1992). The mathematics curriculum and teaching program (MCTP): professional development package activity bank, Carlton: Curriculum Cooperation.Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. Milli Eğitim Bakanlığı (2005). İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (1 ve 5. Sınıflar). Ankara: Milli Eğitim.National Council of Teachers of Mathematics (NCTM), (2006). Curriculum local points for prekindergarden through grade & mathematics a quest for caberrence. RestonVA: Author.Nuhoğlu, H., & Ceylan, R. (2012). Okul öncesi öğretim programında yer alan amaç ve kazanımların bilimsel temel süreç becerileri açısından değerlendirilmesi, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 112-127.Olkun, S., Çelik, E., Sönmez, M.T., & Can, D. (2014). İlköğretim birinci sınıf Türk öğrencilerinde sayma ilkelerinin gelişimi, Başkent Üniversitesi Eğitim Dergisi, 1(2), 115-125.Olkun, S., Fidan, E., & Babacan-Özer, A. (2013). 5-7 yaş çocuklarda sayı kavramının gelişimi ve saymanın problem çözmede kullanımı. Eğitim ve Bilim,38(169), 236-248.Olkun, S., Yeşilpınar, M., & Kışla, S. (2014). Birinci sınıf öğrencilerinde kardinalite ve ilişkili kavramların problem durumlarında kullanımı. İlköğretim Online, 13(1), 146-154. http://ilköğretim-online.org.tr Erişim tarihi: 18. 11. 2013 Orçan-Kaçan, M., & Halmatov, M. (2017). Türkiye’de uygulanan okul öncesi eğitim programında matematik planlama ve uygulama. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2017(42), 149-161.Pekince, P., & Avcı, N. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin erken çocukluk matematiği ile ilgili uygulamaları: Etkinlik planlarına nitel bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2391-2408.Powell, S.R., & Haag-Nurnberger, J. (2015). Everybody counts, but usually just to 10! A systematic analysis of number representations ın children’s books. Early Education and Development, 26(3), 377-398.Rogers, R.M., Coopers, S., Nesmith, S.M., & Cassidy-Purdum, B. (2015). Ways thet preservice teachers ıntegrate childrens literature ınto mathematic lessons. The Teacher Educator, 50(3), 170-186. http://doi.org/10.1080/08878730.2015.1038493 Erişim tarihi: 18. 12.2015Schiro, M. (1997). Integrating children’s literature amd mathematics in the classroom: children as meaning makers, problem solvers and literary critics. Newyork: Teachers College.Tarım, K., & Bulut, S. (2006). Okul öncesi öğretmenlerinin matematik ve matematik öğretimine ilişkin algı ve tutumları. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 152-164.Thomas, N., Mulligan, J.T., & Goldin, G.A. (2002). Childrens representations and cognitive structural development of the counting sequence 1-100. Journal of Mathematıcal Behavior, 21, 117-133.Umay, A.(2003). Okul öncesi öğretmen adaylarının matematik öğretmeye ne kadar hazır olduklarına ilişkin bazı ipuçları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 194-203.Van Den Heuvel-Panhuizen, M., Van den Boogaard, S., & Doig, B. (2009). Picture books stimulate the learning of mathematics. Australian Journal of Early Childhood, 34(3), 30-39.Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9.genişletilmiş baskı). Ankara: Seçkin.Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. İstanbul: Seçkin.Yılmaz Genç, M.M., Akıncı Çoşgun, A., & Pala, S. (2017). A study of mathematical content provided ın ıllustrated children’s books. Eurasion Journal of Educational Research, 69, 159-175.Young-Loveridge, J.M. (2004). Effect on early numeracy of a program using number books and games. Early Childhood Research Quarterly, 19(1), 82-98.