TRT Çocuk Kanalında Yayınlanan Çizgi Filmlerin Gelişim Alanlarına Göre Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 2, 271 - 287, 29.07.2020

Özge Cengiz , Gülşen İlçi Küsmüş , Oya Ramazan

https://doi.org/10.17860/mersinefd.633447

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmada TRT Çocuk Kanalı’nda yayınlanan çizgi filmlerin kazanım ve göstergelere göre değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubu “Kuzucuk”, “Kare” ve “Ege ile Gaga” adlı çizgi filmlerin 30 bölümünden oluşmaktadır. İncelenen çizgi film bölümlerinde hangi gelişim alanlarına ne kadar sıklıkla yer verildiği belirlenmiştir. Araştırma sonucunda “Kuzucuk” çizgi filminde Bilişsel Gelişim alanındaki kazanımlardan en çok K17’ye; Sosyal ve Duygusal Gelişim alanındakilerden en çok K5’e; Dil Gelişimi alanındakilerden en çok K5’e yer verildiği görülmüştür. Motor Gelişim alanındaki kazanımlara bu çizgi filmde rastlanmamıştır. Öz Bakım Becerilerine yönelik 8 kazanımdan 5’ine 1’er kez yer verildiği bulunmuştur. “Ege ile Gaga” çizgi filminde Bilişsel Gelişim alanındaki kazanımlardan en çok K1 ve K2’ye; Sosyal ve Duygusal Gelişim alanındakilerden en çok K5’e; Dil Gelişimi alanındakilerden en çok K5’e yer verildiği belirlenmiştir. Motor Gelişim alanına yönelik kazanımlara bu çizgi filmde de rastlanmamıştır. Öz Bakım becerilerine yönelik ise sadece 1 kazanıma (K7) 2 kez rastlanmıştır. “Kare” çizgi filminde Bilişsel Gelişim alanındaki kazanımlardan en çok K8’e; Sosyal ve Duygusal Gelişim alanındakilerden en çok K5’e; Dil Gelişimi alanındakilerden en çok K5’e yer verildiği bulunmuştur. “Kare” çizgi filminde Motor Gelişimine yönelik 5 kazanımdan 2’sine 1’er kez (K1 ve K2) rastlanmıştır. Öz Bakım becerilerine yönelik ise bu çizgi filmde de sadece 1 kazanıma (K3) rastlanmıştır.  

Anahtar Kelimeler

okul öncesi dönem, çocuk kanalı, çizgi filmler, değerlendirme, gelişim alanları, kazanım ve göstergeler

Kaynakça

• Adak Özdemir, A. ve Ramazan, O. (2012). Çizgi filmlerin çocukların davranışları üzerindeki etkisinin anne görüşlerine göre incelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (35), 157-173.
• Akıncı, A. ve Güven, G. (2014). Okul öncesi döneme yönelik çizgi filmlerde yer alan değerlere ait sözel ifadelerin sunumu: TRT çocuk kanalı örneği. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16), 429-445.
• Arslan, A. ve Duman, E. Z. (2018). Okul Öncesi Eğitim Programında yer alan motor gelişim kazanımlarının çizgi filmlerdeki sunumu. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 4(6), 320-344.
• Avcı, M. (2010). Çocuk suçluluğunda medyanın rolü. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 125-145.
• Aydın, B. (2018). Türkiye'de çocuk televizyon kanallarındaki çizgi filmlerin çocukluğa etkisi üzerine bir içerik analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Balaban, A. (2002). Televizyon çocuk programlarının kalite kriterlerine ilişkin olarak okul öncesi kurumlarına devam eden çocukların anne-babalarının görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Bülbün Aktı, B. (2014). TRT Çocuk Kanalında yayınlanan okulöncesi yaş grubu çocuklarına yönelik çizgi dizilerin çocuk hakları açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Büyükbaykal, G. N. (2007). Televizyonun çocuklar üzerindeki etkileri. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 28, 31-44.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cesur, S. ve Paker, O. (2007). Televizyon ve çocuk: Çocukların TV programlarına ilişkin tercihleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(19), 106-125.
• Cebeci, S. ve Demir, R. (2018). 4-6 yaş grubu çocukların çizgi filmlerden etkilenme durumları. The Journal of Academic Social Science Studies, (67), 291-306.
• Çamlıbel İrkin, A. (2012). Çocukların gelişim süreci ve televizyonun etkileri (Yayımlanmamış uzmanlık tezi). T.C. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Ankara.
• Coşkun, E. ve Köroğlu, M. (2016). Pepee ve Caillou çizgi filmlerinde kavram öğretimi. Milli Eğitim, (210), 601-619.
• Demiral, U., Yamaner, E. ve Süklüm, N. (2016). Çizgi filmlerde verilen eğitimsel mesajlar; TRT çocuk kanalı örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(45), 536-544.
• Gülşen, S. (2006). Okul öncesi çocuklarının televizyon izleme alışkanlıklarının bazı değişkenlere göre incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Günaydın, B. (2011). Çocuklara yönelik programlarda toplumsal cinsiyet rollerinin sunumu: TRT Çocuk ve Yumurcak TV (Yayımlanmamış uzmanlık tezi). RTÜK, Ankara.
• Hamarat, D., Işıtan, S., Özcan, A. ve Karaşahin, H. (2015). Okul öncesi dönem çocuklarının izledikleri çizgi filmler üzerine bir inceleme: Caillou ve Sünger Bob örneği üzerine bir model önerisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(33), 75-91.
• İnan, T. (2016). Çizgi filmlerin okulöncesi çocuklarının problem davranışlarına etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(43), 1432-1445.
• İnanlı, M. S. (2008). Televizyondaki çocuk programlarının beş-altı yaş çocukları için sözel şiddet ve antisosyal sözcükler içerme durumunun incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kara, İ. (2015). TV programlarının okulöncesi öğrencilerinin dil ve kavram gelişimine katkılarının öğretmen görüşleri açısından incelenmesi (Siirt ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Karakuş, N. (2015). Okul öncesi döneme hitap eden tema içerikli çizgi filmlerin değerler eğitimine katkısı yönünden değerlendirilmesi (Niloya örneği). Değerler Eğitimi Dergisi, 12(30), 251-277.
• Kurt, E. (2014). TRT çocuk kanalının 4-6 yaş grubu öğrencilerinin dil gelişimine etkisi hakkında öğrenci, öğretmen ve veli görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• MEB (2013). Milli Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü Okul Öncesi Eğitim Programı.
• Oruç, C., Tecim, E. ve Özyürek, H. (2011). Okul öncesi dönem çocuğunun kişilik gelişiminde rol modellik ve çizgi filmler. EKEV Akademi Dergisi, (48), 303-319.
• Önder, A. ve Balaban Dağal, A. (2005a). Televizyon ve okul öncesi dönem çocuğu. (içinde Okul Öncesi Eğitimde Güncel Sorunlar)(Edt. A. Oktay ve Ö. Polat Unutkan). (249-264). İstanbul: Morpa Yayınları.
• Önder, A. ve Balaban Dağal, A. (2005b). Okul öncesi çocukların annelerinin “Benimle Oynar mısın?” çocuk programını kalite kriterlerine göre değerlendirmesi. II. Uluslararası Çocuk ve İletişim Kongresi, s.171-184.
• Özkan, B. ve Yılmaz, Ö. (2016). Okul öncesi dönem 5-6 yaş çocuklarının televizyon izleme alışkanlıkları ve televizyon programları hakkında anne görüşleri. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi / The Journal of International Education Science, 7, 118-126.
• Öztürk, H. E. (2002). Çocuk ve televizyon. İstanbul: Beyan Yayınları.
• Özyürek, A., Kaya, B., Yeşil, Z. ve Karadaş, İ. (2018). Keloğlan Masalları çizgi filminin değerler açısından incelenmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (4), 1-11.
• Palmer, S. (2011). Zehirlenen çocukluk-modern dünyanın çocuklar üzerindeki zararlı etkileri. Ö. Ç. Aksoy (Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Pekşen Akça, R. ve Baran, G. (2018). Çizgi filmlerin Türk kültürüne ait özellikler açısından incelenmesi: Pepee örneği. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(17), 215-224.
• Persegani, C., Russo, P., Carucci, C., Papeschi, L. L., Trimarchi, M. ve Nicolini, M. (2002). Television viewing and personality structure in children. Individual Differences, 32, 977-990.
• Serhatlıoğlu, B. (2006). Televizyon programlarının okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaş grubu çocuklarının zihin ve dil gelişimini etkileme biçimlerine yönelik öğretmen ve veli görüşlerinin belirlenmesi (Elazığ ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Straker, L., Pollock, C., Zubrick, S. R., and Kurinczuk, J. J. (2006). The association between information and communication technology exposure and physical activity, musculoskeletal and visual symptoms and socio-economic status in 5-year-olds. Child: Care, Health and Development, 32, 343-351.
• Şirin, M. R. (1999). Televizyon, çocuk ve aile. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Temizyürek, F. ve Acar, Ü. (2014). Çizgi filmlerdeki subliminal mesajların çocuklar üzerindeki etkisi. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 3(3), 25-39.
• Ünal, N. ve Durualp, E. (2012). Televizyonun okul öncesi çocuklar üzerindeki etkisi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 93-104.
• Woolfok, A. E. (1998). Educational psychology, U.S.A: Allyn and Bacon.
• Yağlı, A. (2013). Çocuğun eğitiminde ve sosyal gelişiminde çizgi filmlerin rolü: Caillou ve Pepee örneği. International Prediodical For The Language, Literatuare and History of Turkish, 8(10), 707-719.
• Yapıcı, Ş. (2006). Bir eğitim aracı olarak televizyon ve etkileri. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 6(2), 1-15.
• Yaşar Ekici, F. (2015). Çizgi filmlerin çocuklar üzerindeki etkilerine ilişkin çok boyutlu bir değerlendirme. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, (5), 70-84.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, A. ve Çelik, A. (2018). Çizgi filmlerdeki spor unsurlarının incelenmesi: Niloya ve Kuzucuk örnekleri. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(2), 296-309.