Örgütsel Destek, Örgütsel Özdeşleşme ve İşe Yabancılaşma Arasındaki Yapısal İlişkiler

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 2, 288 - 300, 29.07.2020

Selçuk Demir

https://doi.org/10.17860/mersinefd.633662

Cited By: 4

Öz

Örgütsel destek algısı, öğretmenlerin tutum ve davranışları üzerinde olumlu etkilere sahip önemli bir faktördür. Bu araştırmada; algılanan örgütsel destek ile öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme ve işe yabancılaşma düzeyleri arasındaki ilişkinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma, nicel araştırma desenlerinden ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemi; Osmaniye ilinde bulunan ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapmakta olan öğretmenler arasından küme örnekleme yöntemiyle tesadüfi olarak seçilmiş 35 okuldaki 231 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın veri seti; Algılanan Örgütsel Destek Ölçeği, Örgütsel Özdeşleşme Ölçeği ve İşe Yabancılaşma Ölçeği yardımıyla elde edilmiştir. Ölçüm modeli, değişkenlerin birbiriyle istatistiki olarak anlamlı ilişkilere sahip olduğunu göstermektedir. Yapısal eşitlik modellemesi sonuçları; algılanan örgütsel desteğin, öğretmenlerin örgütsel özdeşleşme düzeyi üzerinde istatistiki açıdan anlamlı ve negatif etkisi olduğunu göstermektedir. Algılanan örgütsel destek; öğretmenlerin işe yabancılaşma düzeylerini, örgütsel özdeşleşmenin tam aracılık etkisiyle negatif olarak etkilemektedir. Araştırma sonuçları esas alındığında; öğretmenlerin tutum ve davranışları üzerinde olumlu etki bırakabilmek için örgütsel destek algılarını güçlendirmeye yönelik uygulamalarda bulunulması gerekmektedir.  

Anahtar Kelimeler

Örgütsel destek, örgütsel özdeşleşme, işe yabancılaşma, öğretmen

Structural Relationships Between Organizational Support, Organizational Identification, and Work Alienation

Öz

The
perception of organizational support is an important factor that has positive
effects on teachers’ attitudes and behaviors. The purpose of this research is
to ascertain the relationship between perceived organizational support and
teachers’ level of organizational identification and work alienation. This study
was designed by relational model, which is one of the quantitative methods. The
sample comprises of 231 teachers that were randomly selected with cluster
sampling method from 35 schools in Osmaniye city during 2019-2020 academic
year. Dataset of the survey was gathered via Organizational Support Scale, Organizational
Identification Scale and Work Alienation Scale. The measurement model indicates
that study variables have statistically significant relationships with each
other. The results of structural equation modeling reveal that perceived
organizational support has a statistically significant and negative impact on
teachers’ level of organizational identification. Perceived organizational
support negatively affects teachers’ level of work alienation through the full
mediation effect of organizational identification. Based on the consequences of
this research, in order to be able to leave a positive impression on teachers’ attitudes
and behaviors, applications towards strengthening to their perceptions of
organizational support are needed. 

Anahtar Kelimeler

Organizational support, organizational identification, work alienation, teacher

Kaynakça

• Abrams, D., Ando, K. and Hinkle, S. (1998). Psychological attachment to the group: Cross-cultural differences in organizational ıdentification and subjective norms as predictors of workers' turnover ıntentions. Personality and Social Psychology Bulletin, 24(10), 1027-1039. doi.org/10.1177/01461672982410001
• Akalın, Ç. (2006). Duygusal örgütsel bağlılık gelişiminde çalışanların algıladığı örgütsel destek ve ara değişken olarak örgüt temelli özsaygı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Ashforth, B. E. and Mael, F. (1989). Social Identity Theory and the organization. Academy of Management Review, 14(1), 20-39.
• Boyacı, A. (2017). Öğretmenlerin algılanan örgütsel destek ve örgütsel özdeşleme düzeylerinin veri madenciliği ile analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hitit Üniversitesi, Çorum.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. V. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS. New York: Routledge.
• Ceylan, A. ve Şenyüz, B. (2003). Örgütsel destek algısı ve dahil olma-dışlanmama algısının örgütsel bağlılığa etkisi-Sigorta sektöründe bir araştırma. Yönetim, 44, 57-62.
• Çalışkan, A. ve Pekkan, N. Ü. (2017). Psikolojik sermayenin işe yabancılaşmaya etkisinde örgütsel desteğin aracılık rolü. İş ve İnsan Dergisi, 4(1), 17-33. doi: 10.18394/iid.303183
• Çelik, H. E. ve Yılmaz, V. (2016). Lisrel 9.1. ile yapısal eşitlik modellemesi, Temel kavramlar- Uygulamalar- Programlama. Ankara: Anı.
• Çınar, O., Karcıoğlu, F. ve Akdaş, K. (2016). İş yaşamında iş tatmini, örgütsel özdeşleme ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: Erzurum’da bir kamu kurumu örneği. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 121-136.
• Demirez, F. ve Tosunoğlu, N. (2017). Örgüt ikliminin işe yabancılaşma üzerine etkisi: Gazi Üniversitesi Rektörlüğünde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(2), 69-88. Doi: 10.20491/isarder.2017.262
• Dyne, L. V. and Ang, S. (1998). Organizational citizenship behavior of contingent workers in Singapore. The Academy of Management Journal, 41(6), 692-703.
• Edwards, M. R. (2005). Organizational identification: A conceptual and operational review. International Journal of Management Reviews, 7(4), 207-230.
• Eisenberger, R., Cummings, J., Armeli, S. and Lynch, P. (1997). Perceived organizational support, discretionary treatment, and job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 82, 812-820.
• Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S. and Sowa, D. (1986). Perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 7, 500-507.
• Genç, N. (2012). Yönetim ve organizasyon: Çağdaş sistemler ve yaklaşımlar. Ankara: Seçkin.
• Hirschfeld, R. R. and Feild, H. S. (2000). Work centrality and work alienation: Distinct aspects of a general commitment to work. Journal Of Organizational Behavior, 21(7), 789–800. doi.org/10.1002/1099-1379(200011)21:7<789::AID-JOB59>3.0.CO;2-W
• Hirschfeld, R. R., Feild, H. S. and Bedeian, A. G. (2000). Work alienation as an individual-difference construct for predicting workplace adjustment: A Test in two samples. Journal of Applied Social Psychology, 30 (9), 1880-1902.
• Hoy, W. K. ve Miskel, C. G. (2010). Eğitim yönetimi: Teori, araştırma ve uygulama. (Çev. ed. Turan, S.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• İşbaşı, Ö. J. (2000). Çalışanların yöneticilerine duydukları güvenin ve örgütsel adalete ilişkin algılamalarının örgütsel vatandaşlık davranışının oluşumundaki rolü: Bir turizm örgütünde uygulama. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Kanten, P. ve Ülker, F. (2014) Yönetim tarzının üretkenlik karşıtı iş davranışlarına etkisinde işe yabancılaşmanın aracılık rolü. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, 16-40.
• Karabey, C. N. (2005). Örgütsel özdeşleşme, örgütsel imaj ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi: Bir uygulama. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Karabey, C. N. ve İşcan, Ö. F. (2007). Örgütsel özdeşleşme, örgütsel imaj ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi: Bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 231-241.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
• Liu, W. (2004). Perceived organizational support: Linking human resource management practices with important work outcomes. Dissertation of Doctor of Philosophy, University of Maryland.
• Mael, F. and Ashforth, B.E. (1992), Alumni and their alma mater: A partial test of the reformulated model of organizational identification, Journal of Organizational Behavior, 13(2), 103-123.
• Mercan, N. (2015). Örgütsel yaşamda yalnızlık. D. E. Özler (Ed.), Örgütsel davranışta güncel konular (s. 429-452). Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Meydan, C. H. ve Şeşen, H. (2015). Yapisal eşitlik modellemesi, Amos uygulamaları. Ankara: Detay.
• Özdevecioğlu, M. (2003). Algılanan örgütsel destek ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. D. E. Ü. İ. İ. B. F. Dergisi, 18(2), 113 -130.
• Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2010). Örgütsel davranış. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Rousseau, D. M. (1998). Why workers still identify with organizations. Journal of Organizational Behavior, 19, 217-233.
• Sezici, E. (2015). Örgütsel özdeşleşme. D. E. Özler (Ed.), Örgütsel davranışta güncel konular (s. 167-194). Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş, Temel ilkeler ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
• Şimşek, M. Ş., Akgemci, T. ve Çelik, A. (2011). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Tak, B. ve Aydemir, B. A. (2004). Örgütsel özdeşleşme üzerine iki görgül çalışma. 12. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
• Tuna, M. ve Yeşiltaş, M. (2014). Etik iklim, işe yabancılaşma ve örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Otel işletmelerinde bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 105 – 117.
• Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2010). Algılanan örgütsel desteğin çalışanların iş-aile, aile-iş çatışması, örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyetine etkisi: savunma sektöründe bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 209-232.
• Uzun, T. (2018). Öğretmenlerin Algıladığı örgütsel destek ile örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki: Örgütsel güvenin aracı rolü. KSBD, 10(18), 133-155.
• van Dick, R. (2001). Identification in organizational context: Linking theory and research from social and organizational psychology. International Journal of Management Reviews, 3(4), 265-283.
• van Knippenberg, D. and van Schie, Els C. M. (2010). Foci and correlates of organizational identification. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 73, 137-147.
• Varoğlu, D. ve Sığrı, Ü. (2014). Örgütsel davranışın karanlık yüzü: İşyerinde üretkenlik karşıtı davranışlar. Ü. Sığrı ve S. Gürbüz (Ed.), Örgütsel davranış (s. 673-704). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.