İlkokul Matematik Ders Kitaplarında Bulunan Ünite Değerlendirme Sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 2, 432 - 447, 29.07.2020

Lütfi Üredi , Hakan Ulum

https://doi.org/10.17860/mersinefd.693392

Cited By: 14

Öz

Bu araştırmanın amacı ilkokullarda okutulan 1, 2, 3 ve 4. sınıf matematik ders ve çalışma kitaplarındaki ünite değerlendirme sorularını, Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’nden yararlanarak analiz etmek, ünite değerlendirme sorularının üst düzey bilişsel becerileri karşılayıp karşılamadığını, öğrencilerin bilişsel gelişimine uygun olup olmadığını ortaya çıkarmaktır. Bu amaç doğrultusunda hedeflenen olgu ve olgular hakkında bilgi içeren kitaplar belge (doküman) incelemesi deseni kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’de Millî Eğitim Bakanlığı tarafından, 2017- 2018 yılında okutulan ilkokul matematik ders ve öğrenci çalışma kitaplarında bulunan 444 ünite değerlendirme sorusu oluşturmaktadır. Veriler, betimsel analize tâbi tutulmuştur. Araştırma sonuçları; incelenen ünite değerlendirme sorularının üst bilişsel bilgi haricindeki basamaklara çeşitli oranlarda dağıldığını, 1 ve 2. sınıf ders kitaplarındaki soruların tamamının alt düzey bilişsel becerileri ölçtüğünü, 3 ve 4. sınıf ders kitaplarındaki soruların büyük bir bölümünün alt düzey bilişsel becerileri ölçtüğünü, Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’nin bilişsel süreç boyutunun düzeyleri (alt-üst) ve ders kitaplarının düzeyleri (sınıf) arasındaki ilişkinin anlamlı olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Yenilenmiş bloom taksonomisi, matematik ders kitapları, matematik ölçme ve değerlendirme

Evaluation of Unit Evaluation Questions in Primary School Mathematics Course Books according to the Revised Bloom’s Taxonomy

Öz

The aim of this research is to classify the unit evaluation questions in primary school 1st, 2nd, 3rd and 4th grade mathematics course and workbooks in terms of knowledge accumulation dimension and cognitive process dimension using the Revised Bloom Taxonomy. It is also to determine whether these activities have the potential to contribute to the development of high-level cognitive skills and whether they can contain information appropriate to the student's cognitive development. In the research, document review was used from the patterns of the qualitative research model. The data of the study was gathered from the 444 unit evaluation questions in the Mathematics course books used at the 1st, 2nd, 3rd, and 4th classes of state primary schools in 2017-2018 education year. In data analysis, descriptive analysis was used. Results of the study; questions are distributed in various ratios to the steps other than metacognitive information. All of the 1st and 2nd grade questions measure low-level cognitive skills. The majority of questions 3 and 4 measure lower-level cognitive skills. It gives a meaningful relationship between levels of cognitive process dimension and levels of textbooks.

Anahtar Kelimeler

Revised bloom’s taxonomy, mathematics course books, mathematics assessment and evaluation

Kaynakça

• Amer, A. (2006). Reflections on Bloom’s revised taxonomy. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 4(1), 213–230.
• Anderson, L. W. & Krathwohl, D. R. (Eds.) (2001). A Taxonomy for learning teaching and assessing. a revision of Bloom’s taxonomy of educational objectives. New York: Longman.
• Anderson, L. W. & Krathwohl, D. R. (Eds.) (2014). Öğrenme öğretim ve değerlendirme ile ilgili bir sınıflama: Bloom’un eğitimin hedefleri ile ilgili sınıflamasının güncelleştirilmiş biçimi. (D. A. Özçelik, Çev.) (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Arı, A. (2011). Bloom’ un gözden geçirilmiş bilişsel alan taksonomisinin Türkiye’ de ve uluslararası alanda kabul görme durumu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 749–772.
• Arslan, S., & Özpınar, İ. (2009). İlköğretim 6. sınıf matematik ders kitaplarının öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 97-113.
• Ayvacı, H. Ş., & Türkdoğan, A. (2010). Yeniden yapılandırılan Bloom taksonomisine göre fen ve teknoloji dersi yazılı sorularının incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(1), 13–25.
• Bloom, B. S., Engelhart, M. D., Furst, E. J., Hill, W. H. & Krathwohl, D. R. (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. Handbook I: Cognitive Domain. (B. S. Bloom, Ed.). New York: McKay.
• Çetin, S., & Çakır, M. (2013). 2007 biyoloji öğretim programındaki ölçme ve değerlendirme anlayışının ortaöğretim ders kitaplarına yansımasının değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 104-113.
• Çevik, Ş. (2010). Ortaöğretim 9., 10. ve 11. sınıf fizik ders kitaplarında bulunan sorular ile 2000-2008 yılları arasında öğrenci seçme ve yerleştirme sınavlarında sorulan fizik sorularının Bloom taksonomisi açısından incelenmesi ve karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
• Demirel, Ö. & Kıroğlu, K. (2006). Konu alanı ders kitabı incelemesi, (2. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Ensar, F. (2002). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metin altı soruları üzerine bir inceleme. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kahramanoğlu, E. (2013). İlköğretim fen ve teknoloji ders kitaplarının Bloom taksonomisi açısından değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Kılıç A. & Seven, S. (2006). Konu alanı ders kitabı incelemesi, (6. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Krathwohl, D. R. (2002). A Revision of Bloom’s taxonomy: an overview. Theory Into Practice, 41(4), 212–218.
• MEB (2018). Matematik dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara. Erişim: http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201813017165445-MATEMATİK%20ÖĞRETİM%20PROGRAMI%202018v.pdf
• NCTM (2000). Principles and Standards for School Mathematics. Reston, Va. NCTM.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün & S. D. Beşir, Trans.) (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Piaget, J. (1953). The origins of intelligence in children. Journal of Consulting Psychology, 17(6), 467–467.
• Savaş, Ö. (2014). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki dinleme etkinliklerinin güncelleştirilmiş Bloom sınıflamasına göre üst düzey bilişsel beceriler açısından değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Şenses, A. (2008). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarındaki soruların kapsam-geçerlik ve Bloom taksonomisine göre analizi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Ulum, H. (2017). MEB ilkokul 2, 3 ve 4. Sınıf Türkçe ders ve çalışma kitaplarında yer alan etkinliklerin yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi.
• Ulum, H., & Taşkaya, S. M. (2019). İlkokul 2, 3 ve 4. sınıf Türkçe ders ve çalışma kitaplarında yer alan etkinliklerin yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1), 107–118.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.