Müzik Öğretmenlerinin İş Doyum ve Mesleğe Yönelik Tutum Düzeylerinin Devlet ve Özel Okul Bağlamında İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 19 Sayı: 2, 253 - 288, 21.08.2023

Siyar Köksal , Ersan Çiftci

https://doi.org/10.17860/mersinefd.1257323

Öz

Araştırmada, devlet okullarında ve özel okullarda görev yapan müzik öğretmenlerinin iş doyumu ve müzik öğretmenliği mesleğine yönelik tutum düzeyleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu amaçla Türkiye’nin gelişmişlik endeksine göre belirlenmiş olan 21 ilden 606’sı devlet 213’ü özel okullarda olmak üzere 819 müzik öğretmenine Minnesota İş Doyum Ölçeği (MİDÖ) ve Müzik Öğretmenliği Mesleği Tutum Ölçeği (MÖMTÖ) uygulanmıştır. Müzik öğretmenlerinin iş doyum ve tutum düzeylerini belirlemek için MÖMTÖ ve MİDÖ’ye vermiş oldukları yanıtların standart sapma ve aritmetik ortalamaları hesaplanmış, kişisel değişkenlere göre hangi okul türünün hangi grubunda farklılaşmanın görüldüğünü belirlemek içinse t- testi ve iki yönlü varyans analizi yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre iş doyumunun devlet okullarında görev yapan müzik öğretmenleri lehine, tutumun ise MÖMTÖ’nün meslek gelişimi ve ilgi boyutunun özel okullarda, mesleğe verilen önem boyutunda ise devlet okullarında görevli müzik öğretmenleri lehine farklılaştığı belirlenmiştir. Genel doyum düzeyinin devlet okullarında görev yapan 22 ile 29 yaş aralığındaki müzik öğretmenlerinin lehine farklılaştığı, iş doyumu ve genel tutum arasındaki ilişinin orta düzeyde olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İş Doyumu, Tutum, Devlet Okulları, Özel Okullar

Teşekkür

İlginiz için şimdiden teşekkür ediyor iyi çalışmalar ve sağlıklı günler diliyorum.

Investigation of Music Teachers’ Levels of Job Satisfied and Professional Attitude in the Context of Public and Private School

Öz

In the study, job satisfaction and attitude levels of music teachers working in public and private schools were examined comparatively. For this purpose, Minnesota Job Satisfaction Scale (MIS) and Music Teaching Profession Attitude Scale (MOMTÖ) were applied to 819 music teachers, 606 of which were in state and 213 of them in private schools, out of 21 provinces determined according to Turkey's development index. In order to determine the job satisfaction and attitude levels of the music teachers, the standard deviation and arithmetic averages of the answers given to the PEAS and MITQ were calculated, and t-test and two way ANOVA analyzes were performed to determine which school type and which group differed according to personal variables. According to the results obtained; It has been determined that job satisfaction differs in favor of music teachers working in public schools, and the attitude differs in favor of music teachers working in public schools in terms of professional development and interest dimension of MÖMTÖ in private schools. It was concluded that the general satisfaction level differed in favor of the music teachers between the ages of 22 and 29 working in public schools, and the relationship between job satisfaction and general attitude was moderate.

Anahtar Kelimeler

Job Satisfaction, Attitude, Public School, Private School

Kaynakça

• Acar, S., Meydan, M. C. Kazancık, L. ve Işık, M. . (2019). İllerin ve bölgelerin sosyo - ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması - SEGE 2017. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ankara.
• Aras, A. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan müzik öğretmenlerinin mobbing (yıldırma) yaşama düzeyleri, örgütsel bağlılık ve iş doyumları arasındaki ilişkiler (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No: 336093).
• Armstrong, M. (2006). A handbook of human resource management practice. Kogan Page Publishers.
• Aronson, E., Wilson, T. D., & Akert, R. M. (2018). Social psychology. Pearson Education Limited. Boston.
• Arslan, H., Satıcı, A. ve Kuru, M. (2007). Resmi ve özel ilköğretim okullarının kültür ve etkililik düzeylerinin karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 51(51), 371-394.
• Atayeter, F. (2019). Müzik öğretmenlerinin müzik performans kaygılarının ve iş doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No: 502045).
• Aziri, B. (2011). Job satisfaction: A literature review. Management Research & Practice, 3(4), 77-86.
• Bain, R. (1928). An attitude on attitude research. American Journal of Sociology, 33(6), 940-957.
• Balcı, A. (1985). Eğitim yöneticisinin iş doyumu (Yayınlanmamış doktora Tezi). https://www.researchgate.net/publication/331224684_Egitim_Yoneticisinin_Is_Doyumu-Prof_Dr_Ali_Balci-Doktora_Tezi/ adresinden erişilmiştir.
• Baycan, A. (1985). An analysis of the several aspects of job satisfaction between different occupational groups (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No: 369653).
• Baysal, A. C. (1981). Sosyal ve örgütsel psikolojide tutumlar. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi.
• Bizer, G. Y., Barden, J. C., & Petty, R. E. (2006). Attitudes. Encyclopedia of Cognitive Science.
• Bozyiğit, S. (2017). Özel okulların eğitim hizmetlerine ilişkin veli beklentisi ve algısı: Nitel bir araştırma. ICPESS (International Congress on Politic, Economic and Social Studies), 2.
• Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Demirel, F., Karadeniz, Ş. ve Çakmak, E. K. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Çakılı, D. D. (2020). Resmi ve özel okulların kurum kültürü bakımından karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No: 630474).
• Davis, K. (1989). Human behavior at work: Organizational behavior. McGraw-Hill Inc.
• Durmuş, T. (2009). Devlet okullarıyla özel okulda okuyan ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki başarı düzeylerinin karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No: 253757).
• Dursun, Y. (2015). Müzik öğretmenlerinin mesleki yeterlilik algıları ile yaşam ve iş doyumları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No: 414420).
• Eagly, A. H., & Chaiken, S. (1993). The psychology of attitudes. Harcourt Brace Jovanovich College Publishers. Festinger, L. (1957). A theory of cognitive dissonance. Stanford University Press.
• Gürbüztürk, O. ve Genç, S. Z. (2004). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 47-62.
• Gürler, M. (2020). Devlet okullarıyla özel okullar arasındaki farklar. Kapadokya Eğitim Dergisi, 1(1), 1-6.
• Gürşimşek, I. (1998). Öğretmen eğitiminde yeni yaklaşımlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(14), 25-28.
• Himmelfarb, S., & Eagly, A. H. (1974). Readings in attitude change. John Wiley & Sons.
• Hoppock, R. (1935). Job satisfaction. Harper.
• Hosgörür, V. ve Kaplan, İ. (2017). Devlet ve özel ilköğretim okullarının kurum teftiş raporlarına göre karşılaştırılması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21(3), 577-601.
• İnandık, Z. (2010). Müzik öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin farklı demografik özelliklere göre incelenmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No: 279576).
• İpek, M. E. H. (2018). Müzik öğretmenlerinin okullardaki sosyal sermaye algısının iş doyumlarıyla ilişkisi üzerine bir araştırma (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No: 503856).
• Judge, T. A., Zhang, S., & Glerum, D. R. (2020). Job satisfaction. In V. I. Sessa & N. A. Bowling (Eds.), Essentials of job attitudes and other psychological constructs (pp. 207-241). Routledge.
• Kabakcı, B. ve Güdek, B. (2020). Müzik öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin incelenmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(59), 2718-2730.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar. Evrim Yayınevi.
• Karabulut, D. C. (2019). Müzik öğretmenlerinin mesleki doyumları ile mesleki tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/ UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No: 606585).
• Khan, M. M. A., Rashed, C. A. A., Saha, S., & Islam, A. (2017). What makes employees satisfied with their jobs. Review of General Management, 26(2), 46-62.
• Köksal, S. (2022). Müzik öğretmenlerinin iş doyumu ve mesleki tutum düzeyleri ile öğrencilerin müzik dersine yönelik tutumlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No: 770806).
• Küçük, D. P. (2012). Müzik öğretmenlerinin müzik öğretmenliği mesleğine yönelik tutumları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 151-161.
• Locke, E. A. (1969). What is job satisfaction? Organizational Behavior and Human Performance, 4(4), 309-336.
• Oktay, Ç. (2019). Müzik öğretmenlerinin iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No: 594311).
• Öztürk, Ö. (2021). Müzik öğretmenlerinin iş doyumları ve bazı değişkenlerle ilişkisi. Journal of International Social Research, 14(77). 897-909.
• Parke, M. (2018). Does it work for you. London Business School Review, 29(1), 14-17.
• Peters, G. D., & Miller, R. F. (1982). Music teaching and learning. Longman Publishing Group.
• Pickens, J. (2005). Attitudes and perceptions. Organizational Behavior in Health Care, 4(7), 43-75.
• Pulat, A. (2019). İlkokul velilerinin özel okul tercihlerine etki eden faktörlerin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No: 544841).
• Semerci, N. ve Semerci, Ç. (2004). Türkiye’de öğretmenlik tutumları. Journal of Social Science, 14(1), 137-146.
• Talşık, E. (2016). Müzik öğretmenlerinin mesleki genel yeterlik algıları ile doyum ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki bağıntının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(37), 1-14.
• Triandis, H. C. (1971). Attitude and attitude change. Wiley Foundations of Social Psychology Series.
• Tufan, E. ve Güdek, B. (2008). Müzik öğretmenliği mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 25-40.
• Ünişen, A., ve Demirel, N. (2018). Öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(67), 997-1013.
• Üstündağ, N. (2001). Müfredat laboratuvar okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin bilgisayar tutumları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No: 106786).
• Üzümlü, S. (2019). Özel okullarda ve devlet okullarindaki̇ müzi̇k eği̇ti̇mi̇ni̇n farkli deği̇şkenler açisindan karşilaştirmali olarak i̇ncelenmesi̇ (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No: 561787).
• Vroom, V. H. (1964). Work & motivation. John Wiley Publishers.
• Weiss, D. J., Dawis, R. V, England, G. W., & Lofquist, L. H. (1967). Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire. Retrieved from https://www. psych. umn. edu/psylabs/vpr/ pdf_files/Monograph%20XXII%20-%20Manual%20for%20the%20MN%20Satisfaction% 20 Questionnaire. pdf
• Yavuz, Y. ve Yılmaz, E. (2012). Resmi ve özel ilköğretim okullarının okul kültürü üzerine öğretmen ve öğrenci görüşleri. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education (IJTASE), 1(3), 76-90.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Detay Yayıncılık.
• Yılmaz, M. (2019). Devlet okullari ve özel okullarda çalişan ortaokul müzi̇k öğretmenleri̇ni̇n çalişma şartlarina yöneli̇k durum değerlendi̇ri̇lmesi̇ (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No: 539946).