The Effect of the Psychological Conditions of Individuals Exposed to the Earthquake on Their Family Planning Attitudes

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 1, 59 - 69

Derya Kaya Şenol , Aynur Öztürk , İpek Akdemir

Öz

Aim: This research was conducted as a descriptive and correlational study to determine the effect of the psychological states of individuals exposed to the earthquake on their family planning attitudes. Method: The research was conducted with women living in an earthquake-affected province. The universe of the research; The sample consisted of women living in earthquake zones, and the sample included women who were of reproductive age, sexually active, and who agreed to participate in the research during the data collection period. The data were collected between October 03-30, 2023 through an online survey link. The Personal Information Form and the Attitude Scale for Determining the Psychological Effects of Individuals Exposed to Earthquakes were used as data collection tools. The data obtained were analyzed using the SPSS (Statiscal Package of Social Science) program. Findings: In the study, it was determined that 55.3% of the women used a modern family planning method before the earthquake, and after the earthquake, 22.2% of them reported that their access to healthcare services for contraceptive methods was negatively affected, and 19.8% had a problem related to their reproductive organs., and only 5.9% were able to access healthcare services for these reproductive health issues. The average score of the Attitude Scale for Determining the Psychological Effects of Individuals Exposed to Earthquakes was determined as 119.24±41.97. After the earthquake, it was determined that there were statistically significant difference in the mean scores of those who had a problem with their reproductive organs (p=.009), those who received health care for the use of contraceptive methods (p=.000) and those whose access to contraceptive methods was negatively affected (p=.000). Conclusion: The study results show that the necessity of providing necessary services and organizing health policies at basic points such as access to contraceptive materials, financial inadequacies, employment of necessary health personnel and providing consultancy during disaster periods.

Anahtar Kelimeler

Earthquake, psychological impact, family planning, women's health, reproductive health

Proje Numarası

-

Depreme Maruz Kalan Bireylerin Psikolojik Durumlarının Aile Planlaması Tutumları Üzerine Etkisi

Öz

Amaç: Bu araştırmada depreme maruz kalan bireylerin psikolojik durumlarının aile planlaması tutumları üzerine etkisinin belirlemesi amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak yapıldı. Yöntem: Araştırma, deprem bölgesindeki bir ilde yaşayan kadınlar ile yürütüldü. Araştırmanın evrenini; deprem bölgelerinde yaşayan kadınlar, örneklemi ise veri toplama tarihleri arasında üreme çağında ve cinsel aktif olan ve araştırmaya katılmayı kabul eden kadınlar oluşturdu. Veriler 03-30 Ekim 2023 tarihleri arasında çevrimiçi anket bağlantısı aracılığıyla toplandı. Veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu ve Depreme Maruz Kalan Bireylerin Psikolojik Etkilerini Belirlemeye Yönelik Tutum Ölçeği kullanıldı. Elde edilen veriler SPSS (Statiscal Package of Social Science) programı kullanılarak değerlendirilecektir. Bulgular: Çalışmada kadınların %55.3’ünün deprem öncesi kullanılan modern bir aile planlaması yöntemi kullandığı ve deprem sonrası %22.2’sinin gebeliği önleyici yöntem kullanımı için sağlık hizmeti alma durumunun olumsuz etkilendiği, %19.8’inin üreme organları ile ilgili bir sorun yaşadığı ve sadece %5.9’unun üreme organları ile ilgili yaşadığı sorunda sağlık hizmetlerine ulaşabildiği belirlendi. Çalışmada Depreme Maruz Kalan Bireylerin Psikolojik Etkilerini Belirlemeye Yönelik Tutum Ölçeği puan ortalaması 119.24±41.97 olarak belirlendi. Deprem sonrası, üreme organları ilgili bir sorun yaşayanlarda (p=.009), gebeliği önleyici yöntem kullanımı için sağlık hizmeti alma (p=.000) ve gebeliği önleyici yönteme erişim durumu olumsuz etkilenenlerde (p=.000) puan ortalamalarının istatistiksel açıdan anlamlı farklılık gösterdiği saptandı. Sonuç: Çalışma sonuçları afet dönemlerinde kontrasepsiyon malzemelerine ulaşım, maddi yetersizlikler, gerekli sağlık personelinin istihdamı ve danışmanlık verilmesi gibi temel noktalarda gerekli hizmetin sunulması ve sağlık politikalarının düzenlenmesi gerekliliğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Deprem, psikolojik etki, kadın sağlığı, aile planlaması, üreme sağlığı

Etik Beyan

Etik onay, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Etik İnceleme Kurulundan 02.10.2023 tarih ve 2023/6/5 nolu karar ve Helsinki Deklarasyonunda belirtilen etik standartlara uygun olarak alındı. Katılımcılardan çalışmaya katılmak için yazılı ve sözlü bilgilendirilmiş onam alındı. Görüşme öncesinde, sırasında veya sonrasında herhangi bir zamanda çalışmadan ayrılma/geri çekilme haklarının olduğu belirtildi. Katılımcılar görüşmelerin kaydedilmesine ve kimlik bilgileri gizli kalmak koşuluyla sonucun bilimsel bir dergide yayınlanmasına onay verdi.

Destekleyen Kurum

Bu araştırma için herhangi bir finansal destek kullanılmamıştır.

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Kartol A, Üztemur S, Yaşar P. 'I cannot see ahead': psychological distress, doomscrolling and dark future among adult survivors following Mw 7.7. and 7.6 earthquakes in Türkiye. BMC Public Health 2023;23(1):2513. doi: 10.1186/s12889-023-17460-3.
• Cénat JM, McIntee S-E, Blais-Rochette C. Symptoms of posttraumatic stress disorder, depression, anxiety and other mental health problems following the 2010 Earthquake in Haiti: a systematic review and meta-analysis. J Affect Disord 2020; 273:55–85. doi: 10.1016/j.jad.2020.04.046.
• Dai W, Chen L, Lai Z, Li Y, Wang J, Liu A. The incidence of post-traumatic stress disorder among survivors after Earthquakes:a systematic review and meta-analysis. BMC Psychiatry. 2016;16:188. doi: 10.1186/s12888-016-0891-9.
• Feder A, Ahmad S, Lee EJ, Morgan JE, Singh R, Smith BW, et al. Coping and PTSD symptoms in Pakistani Earthquake survivors: purpose in life, religious coping and social support. J Affect Disord 2013;147(1):156–63. doi: 10.1016/j.jad.2012.10.027.
• Lebni YJ, Khorami F, Ebadi Fard Azar F, Khosravi B, Safari H, Ziapour A. Experiences of rural women with damages resulting from an earthquake in Iran: a qualitative study. BMC Public Health. 2020;20(1):625. doi: 10.1186/s12889-020-08752-z.
• Safajou F, Nahidi F, Ahmadi F. Reproductive health challenges during a flood: A qualitative study. Nurs Open 2024;11(1):e2044. doi: 10.1002/nop2.2044.
• Strid P, Snead MC, Galang RR, Bish CL, Ellington SR. (2022). Fertility and contraception among women of reproductive age following a disaster: a scoping review. Reprod Health 2022; 19(1): 147. doi: 10.1186/s12978-022-01436-4.
• Adkoli A, Kumar S, Futterman ID, Clare CA. Access to Family Planning Services Following Natural Disasters and Pandemics: A Review of the English Literature. Cureus 2022;14(7):e26926. doi: 10.7759/cureus.26926.
• Loewen S, Pinchoff J, Ngo TD, Hindin MJ. The impact of natural disasters and epidemics on sexual and reproductive health in low- and middle-income countries: A narrative synthesis. Int J Gynaecol Obstet 2022;157(1):11-18. doi: 10.1002/ijgo.13768.
• Berndt VK. Gender, disaster, and women's access to contraception and reproductive health care. Sociology Compass 2018;12:e12645.https://doi.org/10.1111/soc4.
• Aolymat I. A Cross-Sectional Study of the Impact of COVID-19 on Domestic Violence, Menstruation, Genital Tract Health, and Contraception Use among Women in Jordan. Am J Trop Med Hyg 2020;104(2):519-525. doi: 10.4269/ajtmh.20-1269.
• Zotti ME, Williams AM, Wako E. Post-disaster health indicators for pregnant and postpartum women and infants. Matern Child Health J. 2015;19:1179–1188.
• Işıklı S, & Tüzün Z. (2017). Afetlerin Akut Dönem Psikolojik Etkilerine Yönelik Psikososyal Müdahale Yaklaşımları. Turkiye Klinikleri J Psychol-Special Topics. 2017;2(3):180-188
• Filiz M, Karagöz Y, & Karaşin Y. Depreme Maruz Kalan Bireylerin Psikolojik Etkilerini Belirlemeye Yönelik Ölçek Geliştirme Çalışması. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2023;33:236-250. DOI: 10.15182/diclesosbed.1263545
• IPPF (2023). Unmet need for contraceptives quadruples in parts of earthquake-affected Türkiye https://www.ippf.org/mediacenter/unmet-need-contraceptivesquadruples-parts-earthquake-affectedturkiye,Erişim Tarihi: 06.06.2024.
• Bahmanjanbeh F, Kohan S, Yarmohammadian MH, Haghshenas A. Evaluation of reproductive health indicators in women affected by East Azarbaijan earthquake on August 2012. Iran J Nurs Midwifery Res. 2016;21(5): 504–509. doi: 10.4103/1735-9066.193414
• Behrman JA, Weitzman A. Effects of the 2010 Haiti Earthquake on Women’s Reproductive Health. Stud Fam Plann 2016;47(1):3–17. doi: 10.1111/j.1728-4465.2016.00045.x.
• Rajabi E, Hamidreza Khankeh HR, Ranjbar M, Mousavi M, Norouzi M, Farokhi, M. Evaluation of women’s reproductive health status after the 2017 earthquake in Kermanshah, Iran. Health in Emergencies and Disasters Quarterly. 2022;7(4):183-192 http://dx.doi.org/10.32598/hdq.7.4.271.2
• Kipay SS. (2023). Deprem Gerçeği ve Kadın Sağlığı Üzerine Etkileri. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2023;8(2):855-860.
• Harville E, Giarratano G, Savage J, Mendoza VBd Zotkiewicz T. Birth outcomes in a disaster recovery environment: New Orleans women after Katrina. Matern Child Health J. 2015;19(11):2512–2522. https://doi.org/10.1007/s10995-015-1772-4.
• Sohrabizadeh S, Tourani S, Khankeh HR. Women and health consequences of natural disasters: challenge or opportunity? Women & Health. 2016;56(8):977–993. https://doi.org/10.1080/03630242.2016.1176101
• Liu D, Fu L, Jing Z, Chen C. Post-traumatic stress disorder and it’s predictors among tibetan adolescents 3 years after the high-altitude Earthquake in China. Arch Psychiatr Nurs 2016; 30(5):593–599. doi: 10.1016/j.apnu.2016.01.005.
• Anand N, Sharma MK, Thakur PC, Mondal I, Sahu M, Singh P et al. Doomsurfing and doomscrolling mediate psychological distress in COVID-19 lockdown: Implications for awareness of cognitive biases. Perspect Psychiatr Care 2022;58(1), 170-172. doi: 10.1111/ppc.12803
• Wathelet M, Duhem S, Vaiva G, Baubet T, Habran E, Veerapa E, Debien C, Molenda S, Horn M, Grandgenèvre P, Notredame CE, D'Hondt F. Factors Associated With Mental Health Disorders Among University Students in France Confined During the COVID-19 Pandemic. JAMA Netw Open. 2020;3(10):e2025591. doi: 10.1001/jamanetworkopen.2020.25591.
• Bıçakcı A B, & Ergüney Okumuş FE. Depremin Psikolojik Etkileri ve Yardım Çalışanları. Avrasya Dosyası 2023;14(1): 206-236.
• Satıcı SA, Okur S, Deniz ME, Karaağaç ZG, Yılmaz FB, Kütük H, et al. The development and initial validation of the Earthquake fear scale: its links to personality traits, psychological distress, harmony in life, and mental wellbeing. Stress and Health. 2023;40:e3306. doi: 10.1002/smi.3306.
• Zaleski Z, Sobol-Kwapinska M, Przepiorka A, Meisner M. Development and validation of the Dark Future scale. Time & Society. 2019;28(1):107–123. doi: 10.1177/0961463x16678257.
• Dey NEY, Oti-Boadi M, Malm E, Selormey RK, Ansah KO. Fear of COVID-19, perceived academic stress, future anxiety, and psychological distress of Ghanaian university students: a serial mediation examination. Journal of Psychology in Africa. 2022;32(5):423–430. doi: 10.1080/14330237.2022.2120703.
• Shabahang R, Kim S, Hosseinkhanzadeh AA, Aruguete MS, Kakabaraee K. Give your Thumb a Break from surfing tragic posts: potential corrosive consequences of social media users’ doomscrolling. Media Psychology. 2023;26(4):460–479. doi: 10.1080/15213269.2022.2157287.