Thietmar’ın Hac Seyahatnamesinde (1217/18) İslam Algısı

Yıl 2023, Sayı: V, 17 - 33, 30.12.2023

Zeynep İnan Aliyazıcıoğlu

Öz

Yaşamına dair kaynaklarda bilgi bulunmayan Thietmar’ın Alman olduğu tahmin edilmektedir. V. Haçlı Seferi arifesinde 1217’de Kutsal Topraklara bir hac seyahati yapmıştır. Seyahatinde Şam, Kudüs ve Sina Dağı gibi kutsal mekanları ziyaret etmiştir. 1218’de Avrupa’ya döndükten sonra seyahatnamesini kaleme almıştır. Seyahatnamesine başlık yazmamıştır. Eseri çoğaltanlar seyahatnameyi Liber Peregrinationis (Hac Seyahati Kitabı) olarak isimlendirmişlerdir. Seyahatnamenin 13. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar istinsah edilmiş on dokuz el yazma nüshası günümüze ulaşmıştır. Thietmar hac seyahatine dini amaçla çıktığını iddia etmiştir. Ancak seyahatnamede Kutsal Topraklar hakkında topografik, stratejik ve askeri ayrıntılar vermesi eserinin bir rapor niteliğinde olduğunu göstermektedir. İslam coğrafyasının tasvirini okuyucuya sunarken Avrupa’ya yabancı gördüğü hususlara ağırlık vermiştir. Şam şehrinin güzelliği karşısında büyülenmiştir. Kutsal Topraklarda hâkim olan Müslümanların günlük ve dini yaşantısına dair bilgiler vererek okuyucunun zihninde İslam algısı oluşturmuştur. İslam algısı özellikle Hz. Muhammed’in sahte peygamber olduğu, Müslümanların sapkın bir dine inandığı, İslam’daki cennet tasvirleri ve çok eşliliği hedef alarak İslam’ın dünyevi bir din olduğuna odaklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Thietmar, Hac Seyahatnamesi, İslam Algısı, Haçlı Seferi

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

Kaynakça

• Akbari, Suzanne Conklin, Idols in the East: European Representations of Islam and the Orient, 1100-1450,( London: Ithaca, 2009).
• Amin, Abbas, Ägyptomanie und Orientalismus: Ägypten in der deutschen Reiseliteratur (1175-1663), mit einem kommentierten Verzeichnis der Reiseberichte (383-1845), (Berlin, Boston: De Gruyter 2013).
• Blanks, David R., “Western Views of Islam in the Premodern Period: A Brief History of Past Approaches”, Western Views of Islam in Medieval and Early Modern Europe Perception of Other, ed. David. R. Blanks, Michael Frasetto, (New York: St. Martin’s Press, 1999), 11-54.
• Booth, Philip, Thietmar: Person, Place and Text in Thirteenth-Century Holy Land Pilgrimage, Lancaster University 2017 (Basılmamış Doktora Tezi).
• Çap, Sabri, “13. Asır Misyoner ve Oryantalistlerinden William of Tripoli’nin Hz. Peygamber ve Kur’an Hakkındaki Görüşlerinin Tahlil ve Tenkidi”, Mizânü’l-Hak: İslami İlimler Dergisi, 12 (2011), 111-145.
• Daniel, Norman, Islam and the West: The Making of an Image, (Oxford: Oneworld Publications, 1993).
• Demirkent, Işın, “Hıttîn Zaferi ve Kudüs’ün Müslümanlarda Fethinin Batı’daki Akisleri”, Belleten, LII/205 (1988), 1547-1555.
• Gölgesiz Karaca, Sevtap, “Haçlı Kaynaklarında Türk İmajı (Gesta, Raimundus, Fulcherius Örneği ve Değerlendirme), Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, VII/2 (2020), 468-484.
• Grabois, Aryeh, “Islam and Muslims as Seen by Christian Pilgrims in Palestine in the Thirteenth Century”, Asian and African Studies 20 (1986), 309-327.
• Hoeppner, Jo Ann-Moran Cruz, “Popular Attitudes Towards Islam in Medieval Europe”, Western Views of Islam in Medieval and Early Modern Europe Perception of Other, ed. David R. Blanks, Michael Frassetto, (New York: St. Martin’s Press, 1999), 55-82.
• İnan Aliyazıcıoğlu, Zeynep, “Burchard von Strazburg’un Mısır Sefareti (1175/1176) ve İslam Dünyasında Dair İzlenimleri”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 40/70 (2021), 148-169.
• Keating, Sandra Toenies “Abd al-Masīh al-Kindī, Apology”, The Bloomsbury Reader in Christian-Muslim Relations 600-1500, ed. David Thomas, (London: Bloomsbury Academic, 2022).
• Kedar, Benjamin Z., “Ungarische Muslime in Jerusalem im Jahre 1217”, Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae, 40, 2/3 (1986), 325-327.
• Kedar, Benjamin Z. “The Tractatus de locis et statu sancte terre ierosolimitane”, The Crusades and Their Sources: Essays Presented to Bernard Hamilton, ed. John Frange, William G. Zajac, (London, New York: Routledge, 1998), 111-134.
• Klueting, Edeltraud, “Quis fuerit Machometus? Mohammed im lateinischen Mittelalter (11.-13. Jahrhundert), Archiv für Kulturgeschichte, 90 (2008), 283-306.
• Koppitz, Ulf, “Magistri Thietmari Peregrinatio: Pilgerreise nach Palästina und auf den Sinai den Jahren 1217/1218”, Concilium medii aevi, 14 (2011), 121-221.
• Korkut, Şenol, “Batı Düşüncesine İslâm ve Hz. Muhammed (s.a.s.) İmajı (Genel Bir Okuma)”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 34/1 (2008), 5-54.
• Krause, K. E. H., “Zu Magister Thetmarus (Thietmarus)”, Forschungen zur deutschen Geschichte, 15 (1875), 153-156.
• Kuşçu, Ayşe Dudu, “El-Melik El-Kâmil ve V. Haçlı Seferi”, Yeni Türkiye: Orta Doğu Özel Sayısı, II, XXII/83 (2016), 157-169.
• Laurent, M. “Nachträgliches über Burchard von Strassburg”, Serapeum, 20 (1859), 174-176.
• Pringle, Denys, Pilgrimage to Jerusalem and the Holy Land 1197-1291, (Burlington: Farnham, 2012).
• Röhricht, Reinhart, Bibliotheca Geographica Palaestinae: chronologisches Verzeichniss der auf die Geographie des Heiligen Landes bezüglichen Literatur von 333 bis 1878, (Berlin: H. Reuther 1890).
• Şeşen, Ramazan, “Hittîn Savaşı”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 18, (İstanbul: TDV Yay. 1998), 165-166.
• Todt, Hans Heinrich, “Die Pilgerreise des Magisters Thietmar”, Concilium medii aevi, 22 (2019), 1-62. Tolan, John, Saracens: Islam in the Medieval European Imagination, (New York: Columbia University Press, 2002).
• Yavuz, Yusuf Şevki, “Kindî, Abdülmesîh b. İshak”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 22, (Ankara: TDV Yay., 2002).