An Analysis of Consciousness from a Neurophilosophical Perspective

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 99 - 125, 30.12.2024

Merve Doğa Karataş

https://doi.org/10.51404/metazihin.1510855

Öz

There are three main theoretical frameworks for the ontological foundations of consciousness: Dualism, idealism and materialism. In the first part of this study, a basic review of dualist and idealist theories is made, and their shortcomings are critically analyzed. The second part focuses on the field of neurophilosophy, which tries to find answers to philosophical questions about the phenomenon of consciousness by referring to neuroscientific data. In this respect, some determinations are made regarding the place of the problem of consciousness in the theoretical and neuroscientific literature. From this point of view, it is emphasized that the concepts and theories of folk psychology are insufficient in explaining consciousness, referring to the eliminative materialism of the Churchlands, by pointing to paradigm shifts in science and current data of neuroscience. The article concludes that materialist explanations have an advantage over dualist and idealist explanations and supports the idea that a future neuroscience guided by philosophy has the potential to find rational, consistent and empirical answers to critical questions about the nature of consciousness.

Anahtar Kelimeler

consciousness, neurophilosophy, eliminative materialism, folk psychology, reductive materialism, dualism, idealism

Nörofelsefi Bir Perspektiften Bilinç Çözümlemesi

Öz

Bilincin ontolojik temellerine yönelik üç ana kuramsal çerçeve bulunmaktadır: Düalizm, idealizm ve materyalizm. Bu çalışmanın ilk bölümünde, önce düalist ve idealist kuramların temel bir incelemesi yapılmakta, eksik yönleri eleştirel bir biçimde analiz edilmektedir. İkinci bölümde ise bilinç fenomenine yönelik felsefi sorulara, nörobilimsel verilere başvurarak yanıtlar bulmaya çalışan nörofelsefe alanına odaklanılmaktadır. Bu minvalde bilinç probleminin kuramsal ve nörobilimsel literatürdeki yerine dair birtakım tespitler yapılmaktadır. Buradan hareketle, bilimsel paradigma değişimlerine ve nörobilimin güncel verilerine işaret edilerek, Churchland’lerin eleyici materyalizmine atıfla, halk psikolojinin kavram ve kuramlarının bilinci açıklamada yetersiz olduğu vurgulanmaktadır. Makale, materyalist açıklamaların düalist ve idealist açıklamalardan daha avantajlı bir konumda olduğu sonucuna ulaşmakta, gelecekte felsefenin öncülüğünde tamamlanmış bir nörobilimin, bilincin doğasına yönelik kritik sorulara rasyonel, tutarlı ve ampirik cevaplar bulmaya uygun bir potansiyele sahip olduğu fikrini desteklemektedir.

Anahtar Kelimeler

bilinç, nörofelsefe, eleyici materyalizm, halk psikolojisi, indirgemeci materyalizm, düalizm, idealizm

Kaynakça

• Allen, J. S. (2015). Beynin Yaşamları: İnsan Beyninin ve Zihninin Evrimi. Çev. D. Keleş. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Bailey, A. (2019). Zihin Felsefesi. Çev. F. Doruker. Ankara: Fol Yayınları.
• Blackmore, S. (2017). Bilinç Üzerine Konuşmalar. Çev. S. Akbıyık. İstanbul: Küre Yayınları.
• Berkeley, G. (1996). İnsan Bilgisinin İlkeleri Üzerine. Çev. H. Turan. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Churchland, P. M. (1981). “Eliminative Materialism and the Propositional Attitudes.” The Journal of Philosophy, 78(2): 67-90.
• Churchland, P. M. (2013). Bilimsel Gerçeklik ve Zihnin Esnekliği. Çev. E. B. Ersöz. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Churchland, P. M. (2018). Madde ve Bilinç: Zihin Felsefesine Güncel Bir Bakış. Çev. B. Ersöz. İstanbul: Alfa Yayınları
• Churchland, P. S. (2005). “A Neurophilosophical Slant on Consciousness Research.” Progress in Brain Research, (149): 285-293.
• Churchland, P. S. (2019). Nörofelsefe. Çev. Ö. Yılmaz. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Dehane, S. (2022). Bilinç ve Beyin. Çev. S. Sevinç. İstanbul: Alfa.
• Descartes, R. (2021). Meditasyonlar. Çev. E. Sunar. İstanbul: Say Yayınları.
• Dowling, J. E. (2022). Beyni Anlamak. Çev. F. Polat. İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Eagleman, D. (2023). Incognito: Beynin Gizli Hayatı. Çev. Z. A. Tozar. İstanbul: Domingo Yayınları.
• Harari, Y. N. (2019). Hayvanlardan Tanrılara Sapiens: İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi. Çev. E. Genç. İstanbul: Kolektif Kitap.
• Heil, J. (2020). Zihin Felsefesi: Çağdaş Bir Giriş. Çev. S. Akbıyık ve M. Bilgili. İstanbul: Küre Yayınları.
• Pinker, S. (2020). Zihin Nasıl Çalışır: Zihnin Evrimsel ve Nörobilimsel İncelemesi. Çev. S. Gürses. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Revonsuo, A. (2017). Bilinç Öznelliğin Bilimi. Çev. S. Değirmenci. İstanbul: Küre Yayınevi.
• Sayan, E. (2012). Analitik Zihin Felsefesinin Temel Problemlerine Bir Bakış. Kaygı, (19): 37-54.
• Singh, S. (2021). Beyin Nasıl Çalışır. Çev. A. F. Yıldırım. İstanbul: Alfa Yayınları
• Tegmark, M. (2021). Yaşam 3.0 Yapay Zekâ Çağında İnsan Olmak. Çev. E. C. Göksoy. İstanbul: Pegasus Yayınları.
• Yaylım B. ve Tümkaya S. (2017). “Eleyici Materyalizm ‘Zihnin Tüm İçeriğini’ Elemeyi mi Önerir?” Felsefe Dünyası, 66(Aralık): 252-273.