Cemal Şakar’ın Hikâyeciliği

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 156 - 175, 31.12.2020

Murat Turna

Öz

Cemal Şakar, ilk hikâyesini yayımladığı 1982 yılından bugüne dek kırk yıla yaklaşan sanat hayatıyla adından söz ettiren bir yazardır. 1980 sonrası Türk edebiyatı söz konusu edildiği vakit, hikâyeleri ve denemeleri ile anılan sanatçı, günümüzde hâlen yazmayı sürdürür. Dünya görüşüyle kendi yaşam ve sanat çizgisinin uyumlu olmasına özen gösteren Şakar’ın eserlerinde, özellikle dinî hassasiyetlerinin izdüşümü müşahede edilir. Onun modern çağ karşısında, İslâmî hassasiyetlerini hiç elden bırakmadan istikrarlı bir şekilde ön planda tutması, eserlerini bu doğrultuda verme gayreti dikkat çeker.
O, İslâmî hassasiyetler taşıyan bir sanatçının, modern çağa sanatla nasıl cevap vereceğini düşünür ve hikâyeye yönelmesi de bundandır. Hikâyeleri gelenekle beslenmekle beraber, içinde aktüel temaların ve yeni biçim arayışlarının da yer aldığı postmodern bir dönemin ürünleri olarak değerlendirilebilir. Teknik bakımından devamlı bir yeniliğin peşinde olması, çağının dinamizmi ile orantılı olarak farklı ifade şekillerini denemesi, onun hikâyecilik tecrübesinin önemli bir tarafını teşkil eder.
Bu makalede Cemal Şakar’ın hikâyeciliği bir bütün halinde değerlendirilmiştir. Önce onun hikâye türü hakkındaki görüşleri ele alınmış; ardından, hikâyeleri kronolojik olarak takip edilmiş, sanatının seyrinde görülen değişimlere dikkat çekilmiştir. Tema ve biçim olarak sanatçının ürünleri incelenirken, Şakar’ın ifade ettikleri ile ortaya koyduğu sanatı arasındaki ilişki ve tutarlılık da değerlendirilmiştir. Makale, Şakar’ın ideolojisini sanatta ön plana aldığı ve yer yer görüşleriyle sanatı arasında doğan ihtilafların olduğu sonuçlarına odaklanır.

Anahtar Kelimeler

Cemal Şakar, tema, hikaye, biçim

Kaynakça

• Aslan, B. (2013). “Cemal Şakar’ın Hikâyât Adlı Eserindeki Küçürek Öykülerin Kur’an Kıssaları İle İlişkisi”, Erdem. s. 47 – 58, 65.
• Ayvazoğlu, B. (2000). Aşk Estetiği. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Bulut, S. (2019). Cemal Şakar’ın Öykülerinde Yapı ve Tema. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Eco, U. (2001). Açık Yapıt. İstanbul: Can Yayınları.
• Hece Türk Öykücülüğü Özel Sayısı (2000). 4 / 46-47.
• Kayaoğlu, İ. (2018). Birey ve Toplum İlişkisi Ekseninde Şakar’ın Hikâyeleri ve Hikâyeciliği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koç, T. (2010). “Kutlu Sanat Üstüne”, Siyer Edebiyat İlişkisi. İstanbul: Meridyen Kitaplığı.
• Özgül, M. K. (2000). “Hikâyenin Romanı”, Hece Türk Öykücülüğü Özel Sayısı. s. 33 – 41, 4 / 46-47.
• Pakdil, N. (2014). Biat I. Ankara: Edebiyat Dergisi Yayınları.
• Şakar, C. (2013). Hikâyât. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şakar, C. (2014a). Yol Düşleri. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şakar, C. (2014b.) Esenlik Zamanları, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şakar, C. (2014c). Pencere, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şakar, C. (2015a). Hayalperdesi, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şakar, C. (2015b). Sular Tutuştuğunda, İstanbul: İz Yayıncılık. Şakar, C. (2015c). Portakal Bahçeleri, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şakar, C. (2015d).Yazı Bilinci. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şakar, C. (2016). Kara, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şakar, C. (2017a). Edebiyatın Sırça Kulesi. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şakar, C. (2017b). Edebiyat Ne Söyler. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şakar, C. (2017c). Dile Kolay. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şakar, C. (2017d). Mürekkep, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şakar, C.(2018). Adı Leyla Olsun, İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şakar, C. (2019). Edebiyatın Doğası. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Uçan, H. (2008). “J. Derrida ve Dil Bağlamında Postmodernizm”, HECE – Düşüncede, Edebiyatta, Sanatta Modernizmden Postmodernizme Özel Sayısı. s. 467 - 488, 138/139/140.
• Korkmaz, R. (2007). Kavram ve İçerik Boyutuyla Küçürek Öykü Paneli. s. 1193 – 2001 (https://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/02/KAVRAM-VE-%c4%b0%c3%87ER%c4%b0K-BOYUTUYLA-K%c3%9c%c3%87%c3%9cREK-%c3%96YK%c3%9c-CONCEPTUAL-STYLISTIC-AND-CONTEXTUAL-DIMENSIONS-OF-SHORT-SHORT-STORY.pdf) (Erişim Tarihi: 25. 05. 2020).
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/iste-11-iscinin-olum-nedeni-20105002 (Erişim Tarihi: 23.05.2020)
• https://m.bianet.org/bianet/insan-haklari/136861-11-isci-santiyede-yanarak-oldu (Erişim Tarihi: 23.05.2020)
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Rachel_Corrie (Erişim Tarihi: 26. 05. 2020.)
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/taksimde-canli-bomba-saldirisi-16178946 (Erişim Tarihi 31.08.2020)
• https://tr.wikipedia.org/wiki/2010_%C4%B0stanbul_sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1 (Erişim Tarihi 31.08.2020)
• https://www.iha.com.tr/haber-taksimde-patlama-144222/ (Erişim Tarihi 31.08.2020)
• https://www.ntv.com.tr/turkiye/kasaplar-deresinde-ne-oldu,P19qOGArNEyHBAmX1bAc6A (Erişim Tarihi 31.08.2020).
• https://www.internethaber.com/kasaplar-deresi-mezarinin-listesi-338277h.htm (Erişim Tarihi 31.08.2020).
• https://www.hurriyet.com.tr/ihd-siirt-uyeleri-kasaplar-deresine-yurudu-37023578 (Erişim Tarihi 31.08.2020).
• https://www.milliyet.com.tr/gundem/cezaevi-araci-yandi-5-mahkum-yanarak-oldu-1439221 (Erişim Tarihi 31.08.2020)
• https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/cezaevi-aracinda-yangin-5-mahkum-oldu-282552 (Erişim Tarihi 31.08.2020).
• https://www.sabah.com.tr/gundem/2012/12/13/yanan-cezaevi-aracinin-soforunden-sok-ifade (Erişim Tarihi 31.08.2020).
• https://www.hurriyet.com.tr/dunya/israil-gazzede-sahilde-oynayan-filistinli-cocuklari-vurdu-26823917 (Erişim Tarihi 31.08.2020).
• https://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/06/150612_israil_sorusturma (Erişim Tarihi 31.08.2020).
• https://m.bianet.org/bianet/insan-haklari/157252-israil-sahilde-oynayan-cocuklari-vurdu (Erişim Tarihi 31.08.2020).
• https://www.milliyet.com.tr/dunya/sahilde-oynayan-cocuklari-vurdular-1912970 (Erişim Tarihi 31.08.2020).