The Two Ends of The Pendulum in Conflict Between Mind and Conscience: Church and Mystical Experience

Yıl 2020, Sayı: 4, 247 - 264, 15.09.2020

Ahmet Bayındır

https://doi.org/10.5281/zenodo.4026090

Öz

It is a commonly accepted phenomenon that Medieval Scholasticism experience of Christianity, along with Lutheranism, resulted with the Reformation. What happened here was the struggle of reason and faith, which are seemed to be located at two poles. We may liken the factual reality behind the historical events to a pendulum which oscillate between what the reason and the conscience requires. While structures such as institutional religion, authority, community and society gained strenght in the periods of reason; issues such as mystical tendencies, types of religious experience, originality and subjectivity came to the fore in the periods of conscience This study will examine the mystical experience in the example of the conflict between institutional church and Lutheranism, and in the context of reason and conscience.

Anahtar Kelimeler

Philosophy of Religion, Mystical Experience, Church, Lutheranism, Subject-Object Relationship

Akıl ve Vicdan Çatışmasında Sarkacın İki Ucu: Kilise ve Mistik Tecrübe

Öz

Hıristiyanlığın yaşadığı Orta çağ Skolastisizminin, Luthercilikle birlikte, Reformla sonuçlandığı herkesçe kabul edilen tarihi bir olgudur. Burada olup biten şey; iki kutupta konumlanmış kabul edilen akıl ve imanın mücadelesidir. Süreç içinde, tarihi olayların arkasındaki olgusal gerçekliği, akıl ve vicdanın gerektirdiği şey arasında gidip gelen bir sarkaca benzetebiliriz. Akıl çağlarında kurumsal din, otorite, cemaat, toplum gibi yapılar güçlenirken; vicdan çağlarında ise mistik eğilimler, dini tecrübe çeşitleri, özgünlük, öznellik gibi hususlar ön plana çıkmıştır. Bu çalışmada böylesi tecrübelerin yoğun olarak yaşandığı kurumsal kilise ile Lutherciliğin çatışması örneğinde görülen mistik tecrübeyi, akıl ve vicdan bağlamında ele alacağız.

Anahtar Kelimeler

Din Felsefesi, Mistik Tecrübe, Kilise, Luthercilik, Özne-Nesne İlişkisi

Kaynakça

• Ayten, A. (2006). Psikoloji ve Din Psikologların Din ve Tanrı Görüşleri. İz.
• Bayındır, A. (2006). Kierkegaard’da İmanın Paradoks Oluşu Meselesi [Basılmamış Yüksek Lisans Tezi]. Uludağ Üni. Sos. Bil. Enst.
• Bayındır, A. (2019). Ockhamlı William’ın Din Felsefesi. Emin Yayınları.
• Bayrakdar, M. (2016). Üç Dinîn Tarihi. Say Yayınları.
• Cauly, O. (2006). Kierkegaard. Dost Kitabevi.
• Demir, O. (t.y.). VİCDAN - TDV İslâm Ansiklopedisi. Geliş tarihi 22 Ağustos 2020, gönderen https://islamansiklopedisi.org.tr/vicdan
• Demirci, K. (t.y.). ENGİZİSYON - TDV İslâm Ansiklopedisi. Geliş tarihi 22 Ağustos 2020, gönderen https://islamansiklopedisi.org.tr/engizisyon
• Duralı, Ş. T. (2000). Çağdaş Küresel Medeniyet. Dergah Yayınları.
• Eco, U. (1980). Https://kitap.yazarokur.com/gulun-adi.
• Eliade, M. (1991). Kutsal ve Dindışı. Gece.
• Gökberk, M. (1996). Felsefe Tarihi. Remzi Kitabevi.
• Groome, T. H. (1817). Christian Religious Education: Sharing Our Story and Vision (1. bs). Jossey-Bass.
• Gusdorf, G. (2000). İnsan ve Tanrı. Alfa.
• Gündüz, Ş. (2019). Hıristiyanlık. Içinde Ş. Gündüz (Ed.), Dünya Dinleri. Milel Nihal Yayınları.
• Güngör, A. İ. (2005). Hıristiyanlıkta Püriten Anlayış ve Etkileri. Dinî Araştırmalar, 7(21), 7-26.
• Kalın, İ. (2016). Ben, Öteki ve Ötesi İslam-Batı İlişkileri Tarihine Giriş. İnsan Yayınları.
• Katar, M. (2007). Hıristiyanlıkta Temel Akımlar. Içinde Ş. Gündüz (Ed.), Yaşayan Dünya Dinleri. Diyanet İşleri Başkanlığı.
• Kutluer, İ. (2005). Mistisizm. Içinde TDV İslam Ansiklopedisi (C. 30, ss. 188-190).
• Luther, M. (2018). Doksan Beş Tez (1. Baskı). Türkiye İş Bankası.
• Olgun, H. (2007). Yaşayan Dünya Dinleri (Ş. Gündüz, Ed.; 1., C. 1-1.). Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Paul, P. II. J. (2001). Akıl ve İman. İyi Adam.
• Schimmel. (t.y.). Dinler Tarihine Giriş.
• Schimmel, A. (1999). Dinler Tarihine Giriş. Kırkambar Yayınları.
• Scholem, G. (2020). Dinî Otorite ve Mistisizm. Içinde S. Çift (Çev.), On the Kabbalah and its Symbolism. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi.
• Skirbbekk&Gilje, G. (2001). A History Of Western Thought From Ancient Greece to The Twenteeth Century. Routledge.
• Spengler, O. (1997). Batının Çöküşü (G. Scognamillo&Sengelli, Çev.). Dergah Yayınları. Sunar, C. (2005). Mistisizmin Ana Hatları. Anadolu Aydınlanma Vakfı Yayınları.
• Tolstoy, L. N. (2005). Hz. Muhammed. Karakutu Yayınları.
• Tunç, M. Ş. (2014). Bir Din Felsefesine Doğru. Içinde Din Felsefesine Dair Okumalar I. İz yayıncılık.
• Tüzer, A. (2006). Dinî Tecrübe ve Mistisizm. Dergah.
• Vorlander, K. (2004). Felsefe Tarihi. İz yayıncılık.