A Study on the Context of Self-Awareness on the Concepts of Ibn Bajja’s Tadbīr al-mutawaḥḥid and F. H. Bradley’s Self-Realisation

Yıl 2022, Sayı: 7, 175 - 194, 15.03.2022

Ramazan Turan , Sümeyra Turan

https://doi.org/10.5281/zenodo.6355398

Öz

This study aims to examine the views of 12th century Andalusian Islamic philosopher Ibn Bajjah and 20th century English idealist philosopher Francis Herbert Bradley on self-consciousness. One of the main interests of both philosophers is the individual development of man. While Ibn Bajjah explains this issue within the framework of the concept of tadbīr al-mutawaḥḥid [The Regime of the Solitary], which he put forward uniquely, Bradley reveals it with the concept of self-Realisation. Philosophers, who agree that man is a social being and that self-consciousness can only become perfect in society; differ from each other in details. While Ibn Bajjah emphasizes that individual development is possible alone, Bradley states that it is not possible to realize oneself without society. Although philosophers agree that man is a free and responsible being, they differ in the relationship they establish between religion and ethics. For Ibn Bajjah, religion and ethics are not separate subjects. Bradley, on the other hand, sees these as different subjects, but Bradley also points out that religion and ethics should complete each other.

Anahtar Kelimeler

Ibn Bajjah (Avempace), F. H. Bradley, Tadbīr al-mutawaḥḥid [The Regime of the Solitary], Self-Realisation, Self-consciousness.

Kendilik Bilinci Bağlamında İbn Bâcce’nin Tedbîru’l-Mütevahhid Kavramı İle F. H. Bradley’in Kendini Gerçekleştirme [Self-Realisation] Kavramları Üzerine Bir İnceleme

Öz

Bu çalışma, 12. yüzyılın Endülüslü İslam filozofu İbn Bâcce ile 20. yüzyılın İngiliz idealist filozofu olan Francis Herbert Bradley’in kendilik bilincine dair ortaya koydukları görüşleri incelemeyi amaçlamaktadır. Her iki filozofun temel ilgilerinden birisi insanın bireysel gelişimidir. İbn Bâcce, bu meseleyi kendisine has olarak ortaya koyduğu tedbirü’l-mütevahhid kavramı çerçevesinde izah ederken, Bradley, kendini gerçekleştirme [self-realisation] kavramıyla ortaya koymaktadır. İnsanın toplumsal bir varlık olduğu ve kendilik bilincinin ancak toplumda mükemmel hale geleceği konusunda hem fikir olan filozoflar ayrıntılarda birbirinden ayrılmaktadır. İbn Bâcce, bireysel gelişimin yalnız da mümkün olabileceğine vurgu yaparken Bradley, toplum olmaksızın kendini gerçekleştirmenin mümkün olmadığını belirtmektedir. Filozoflar, insanın özgür ve sorumlu bir varlık olduğu hususunda hemfikir iken din ile ahlak arasında kurdukları ilişkide birbirinden ayrılmaktadır. İbn Bâcce için din ile ahlak birbirinden ayrı alanlar değildir. Bradley ise bunları farklı alanlar olarak görür ancak Bradley, din ile ahlakın birbirini tamamlaması gerektiğine de dikkat çeker.

Anahtar Kelimeler

İbn Bâcce, F. H. Bradley, Tedbîru’l-mütevahhid, Kendini Gerçekleştirme, Kendilik Bilinci.

Kaynakça

• Akyol, A. (2018). Kitlelerin Tahakkümüne Karşı Bireysel Yönetim. İçinde Tedbîru’l-Mütevahhid Bireysel Yönetim Okumaları. Elis Yayınları.
• Aydınlı, Y. (1997). İbn Bacce’nin İnsan Görüşü. M. Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
• Aydınlı, Y. (2002). İbn Bâcce’nin ‘Fi’l Muteharrik’ İsimli Risalesi. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11(1), 17-28.
• Bradley, F. H. (1916). Appearance and Realty. George Allen&Unwin.
• Bradley, F. H. (1962). Essays on Truth and Reality. Oxford At the Clarendon Press.
• Bradley, F. H. (2012). Ethical Studies. Cambridge University Press.
• Candlish, S., & Basile, P. (2021). Francis Herbert Bradley. İçinde E. N. Zalta (Ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2021). Metaphysics Research Lab, Stanford University. https://plato.stanford.edu/archives/spr2021/entries/bradley/
• Eflâtun. (1997). Birinci Alkibiades (İ. Şahinbaş, Çev.). MEB Yayınları.
• el-Masumî, M. S. H. (2014). İbn Bacce. İçinde M. M. Şerif (Ed.), & İ. Kutluer (Çev.), İslam Düşüncesi Tarihi 1. İnsan Yayınları.
• İbn Bâcce. (1994). Tedbîru’l-mutevahhid. Cérés Edition.
• İbn Bâcce. (2019). Kitabü’n-Nefs (B. Köroğlu, Çev.). Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
• Koç, E. (2018). F. H .Bradley Etiği: Durumum ve Ödevleri. The Journal of Academic Social Sciences, 67(67), 12-24. https://doi.org/10.16992/ASOS.13490
• Leaman, O. (2019). Ibn Bâcce on Society and Philosophy (B. Tamtürk, Çev.). Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(15), 217-232.
• Mander, W. J. (1995). Bradley’s Philosophy of Religion. Religious Studies, 31(3), 285-301. https://www.jstor.org/stable/20019751
• Shaffer, J. A. (2005). Zihin Felsefesi (T. Koç, Çev.). İz Yayıncılık.
• Uyanık, M. (2018). İslam Felsefesinde "Bireysel Yönetim ve Bireysel Ahlak Tasavvuru. İçinde Tedbîru’l-Mütevahhid Bireysel Yönetim Okumaları. Elis Yayınları.