General Characteristics of the Homeless, Their Life Experiences on the Street and Their Needs

Yıl 2023, Sayı: 9, 539 - 568, 15.03.2023

Güngör Çabuk , Elvan Atamtürk , Selma Öncel

https://doi.org/10.56720/mevzu.1235075

Cited By: 1

Öz

This study was carried out with the purpose of obtain information about the individuals who live on the streets as homeless in Antalya and about their families, their lives before they became homeless, the reasons for being homeless and how they became homeless, their experiences of being homeless, their problems and their expectations.
The study was conducted with a qualitative research method and used a phenomenological model. 20 homeless people were reached by using purposive sampling models. The data were collected by focus group interview, questionnaire and observation. Five main themes were identified. Those are (1) the individual characteristics and social status of the homeless; (2) the situation of the homeless before they started living on the street; (3) reasons for leaving home/family; (4) the life experiences of the homeless on the street and (5) their expectations for the future. Except one, homeless people’s population registers are made in different cities of Türkiye. The main reasons for being homeless are domestic violence, loss in the family, poverty, alcoholism, substance abuse, and gambling addiction. The places where the homeless stay are hospitals, bus stations, mosque courtyards, parks, covered marketplaces, old cars, tents, beaches, pensions, and covered bus stops. Homeless people have communication among themselves, and they inform each other about where they can get free food and where they can stay, especially in their first experience on the street. The reason for each individual’s being homeless is different and it is seen that they have difficulty in getting used to living on the street and that they meet this situation as normal after they get used to it. It is noteworthy that they do not have great expectations from life, they risk death if necessary, and they are uncomfortable with being ostracized by the society. It has been determined that they miss a regular life, they have job expectations, and they think that accommodation problems need to be resolved, and their trust in individuals/institutions has decreased.

Anahtar Kelimeler

Homeless people, life on the street, social work

Evsizlerin Genel Özellikleri, Sokaktaki Yaşam Deneyimleri ve İhtiyaçları

Öz

Bu çalışma Antalya merkezde sokaklarda evsiz olarak yaşayan bireylerin kendileri ve aileleri hakkında bilgi edinmek, evsiz olmadan önceki yaşamları, evsizliğin nedenleri ve nasıl başladığı, evsiz olarak yaşadıkları süreçteki deneyimleri, karşılaştıkları sorunları ve beklentilerini ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Çalışmada nitel araştırma teknikleri kullanılmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak 20 evsize ulaşılmıştır. Veriler odak grup görüşmesi, anket formu ve gözlem yoluyla toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tematik ve betimsel analiz yöntemleri kullanılmıştır.
Araştırmada; (1) evsizlerin bireysel özellikleri ve sosyal durumları; (2) evsizlerin sokakta yaşamaya başlamadan önceki durumları; (3) evden/aileden ayrılma nedenleri; (4) evsizlerin sokaktaki yaşam deneyimleri ve (5) geleceğe ilişkin beklentileri, olmak üzere beş ana tema belirlenmiştir. Evsizlerden biri hariç nüfus kayıtları Türkiye’nin değişik şehirlerindedir. Evsiz olma nedenlerinin başında aile içerisinde şiddet görme, ailede kayıplar, yoksulluk, alkol, madde ve kumar bağımlılığı gelmektedir. Evsizlerin kaldıkları yerler hastane, otogar, cami avlusu, parklar, kapalı pazar yerleri, eski arabalar, çadır, sahil kenarları, pansiyon ve kapalı otobüs duraklarıdır. Evsizlerin kendi aralarında iletişimleri bulunmakta olup, özellikle sokaktaki ilk deneyimlerinde nerelerden ücretsiz yemek alabilecekleri, nerelerde kalabilecekleri konularında birbirlerini bilgilendirmektedirler. Bireylerin her birinin evsiz olmalarının nedeninin farklı olduğu; sokakta yaşamaya alışmakta zorlandıkları, alıştıktan sonra da bu durumu normal olarak karşıladıkları görülmektedir. Hayattan çok büyük beklentilerinin olmadığı, gerekirse ölümü göze aldıkları, toplum tarafından dışlanmaktan rahatsız oldukları dikkat çekmektedir. Düzenli bir hayatı özledikleri, iş beklentilerinin olduğu bunun yanında kalacak yer sorunlarının da çözümlenmesinin gerekli olduğunu düşündükleri ve bireylere/kurumlara güvenlerinin azaldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Evsizler, sokakta yaşam, sosyal hizmet

Kaynakça

• Acar, B. , Bozkafa, H., Vural, B., Önal, S., Genç, M. & Yaman, Ö.M. (2022). Evsizliğin Nedenleri ve Deneyimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma: Beyoğlu Örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 33 (2), 339-358. DOI: 10.33417/tsh.986870
• Akyıldız, Y. (2022). Evsiz Bireylerin Sosyal Hayatı Üzerine Nitel Bir araştırma: “Türkiye Örneği”. Kent Akademisi, 15(4), 1502-1521.
• Akyıldız, Y. (2020). Evsizlere Yönelik Sosyal Hizmet İhtiyacının Ekosistem Yaklaşımı Bağlamında İncelenmesi: İstanbul Örneği. Doktora Tezi. Yalova Üniversitesi. (s. 360)
• Akyıldız, Y. (2017). Dünyada ve Türkiye'de evsizlik sorunu ve çeşitli uygulamalar. LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi (VIII-I): 67-91
• Akturan U, Esen A, 2008. 4. Bölüm alt teori, Nitel araştırma yöntemleri NVivo 7.0 ile nitel veri analiz, Editör Baş T ve Akturan U, Ankara, Seçkin yayınevi, (s. 81)
• Bekaroğlu Doğan, Y. (2020). Neoliberalizm, Evsizliğin Yönetimi ve Evsizlerin Hayatta Kalma Stratejileri. İdealkent, Kentleşme ve Ekonomi Özel Sayısı, Sayı:11, 1339-1378. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/idealkent/issue/56755/675914
• Braun, V. ve Clarke V. (2019). Psikolojide Tematik Analizin Kullanımı. Eği-timde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(2), 873-898.
• Echenberg, H., Jensen, H. (2008) Defining and Enumerating Homelessness in Canada (PRB 08-30E) (Ottawa: Library of Parliament, Parliamentary Information and Research Service). Sayı: 1.
• Ersin, İ., Baş, H. (2021). İstanbul’da Yaşayan Evsizlerin Sosyoekonomik Du-rumları, Sorunları ve Çözüm Önerileri: Fatih İlçesi Üzerine Bir İnceleme, Maruf İktisat İslam İktisadı Araştırmaları Dergisi, 1(2), s.41-67.
• Gelberg, L., & Arangua, L. (2006). Homeless people. Social Injustice and Public Health, 176
• Işıkhan, V. (2006). Türkiye’de Evsizler Sorunu ve Sosyal Hizmet. Küreselleşen Dünya’da Sosyal Hizmetlerin Konumu Hedefleri ve Geleceği Sempozyum Sunum Kitabı. Antalya.
• İlhan, Ö.G.N., & Ergün, Y.D.D.A. (2010). Evsizler ve toplum sağlığı. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(20), 79-90.
• Kalaycı, S. ve Akin, A. (2021). Sokakta Çalışan Çocuklar ve Gelecek Beklentileri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, .1. Basım, Mayıs.
• Kılıç, A.K., & Aslantürk, H. (2019). Evsizlerin sosyo-demografik özellikleri ve sokak yaşam deneyimleri: Antalya örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(2), 417-437.
• Küçük, M. (2014). Kent Yoksulluğu ve Evsizlik (İstanbul-Zeytinburnu Spor Kompleksi Barınma Evi Örneği. Yüksek Lisans. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Kümbetoğlu, B. (2017). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma Yöntemleri. Beşinci Basım. İstanbul: Bağlam Yayıncılık
• Mossman, D., & Perlin, M. (1992). “Psychiatry and the homeless mentally ill: a reply to Dr. Lamb.” Am J Psychiatry, 149(7): 951-957.
• Nies, MA. McEwen, M. (2001). Community Health Nursing: Promoting The Health of Populations(3rd ed.). W B. Saunders Company. p.526-542.
• Özdemir, U. (2010). Evsizlik ve Evsizlere Genel Bir Bakış. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21(2), 77-88.
• Özkan-Kıranç, D. (2020), Evsizlik Üzerine Bir Kent Araştırması: İzmir Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi (s 165- 166)
• Ravenhill, M. (2008). The Culture of Homelessness. Hampshire: Ashgate Publishing.
• Roth, D., & Bean Jr, G.J. (1986). New perspectives on homelessness: Findings from a statewide epidemiological study. Psychiatric Services, 37(7), 712-719.
• Yıldız, C., Çekmez, E. ve Bütüner, S.Ö. (2012). Fenomenografik Araştırma Yöntemi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğiti-mi Dergisi, 6(2), 77-102.
• Yıldırım A, Şimşek H, (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. 11. baskı. Ankara. Seçkin Yayınevi