Su Stresinin Armut Yetiştiriciliğinde Kullanılan Anaçlarda Morfolojik Değişimler Üzerine Etkileri

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 17 - 22, 30.11.2017

İbrahim Gür , Bekir Şan

Öz

Kuraklık
birçok fizyolojik ve biyokimyasal olayı olumsuz etkileyerek verim ve kalitede
önemli kayıplara neden olur. Bitkiler bu olumsuz koşullara uyum sağlayabilmek
için bazı tolerans mekanizmaları geliştirmektedirler. Dünya üzerinde gittikçe
etkisini artıran kuraklık ile baş edebilmek için bitkilerdeki bu tolerans
mekanizmalarının incelenerek dayanıklı anaç ve çeşitlerin belirlenmesi
gerekmektedir.  Bu çalışma 2015 ve 2016
yıllarında yürütülmüştür. Çalışmada armut yetiştiriciliğinde kullanılan yabani
armut çöğürü, Ba 29, Farold 40, OHxF 333 ve Fox 11 anaçlarına farklı düzeylerde
su kısıtı uygulanmış ve bunun sonucunda bitkilerde ortaya çıkan zararlanma
derecesi, bitki boyu, yaprak alanı ve yaş kök ağırlığı gibi morfolojik
değişimler belirlenmiştir. Sera içerisinde 12 litrelik saksılara dikilen 1
yaşlı bitkilere % 100 (kontrol), % 50 ve % 25 olmak üzere 3 farklı su kısıtı
uygulanmıştır. Stres uygulamalarına Temmuz ayında başlanmış ve bitkilerde
stresten kaynaklanan kurumaların görüldüğü dönemde son verilmiştir. Çalışma
sonunda su kısıtı miktarının artmasıyla her iki yılda da zararlanma derecesinin
arttığı, bitki boyu, yaprak alanı ve yaş kök ağırlığı değerlerinin ise azaldığı
tespit edilmiştir. Denemenin yürütüldüğü yıllara ait sonuçlar dikkate
alındığında denemede yer alan anaçlar arasında kuraklık stresine en dayanıklı
anaçların Ba 29 ve OHxF 333 olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Armut, kuraklık, stres, anaç, morfolojik özellik

Kaynakça

• Alizadeh, A., Alizade, V., Nassery, L., Eivazi, A., 2011. Effect of Drought Stress on Apple Dwarf Rootstocks. Technical Journal of Engineering and Applied Science, 1(3), 86-94.
• Arzani, K., Arji, I., 2002, The Response of Young Potted Olıve Plants Cv. "Zard" to Water Stress and Defıcit Irrigation. Acta Horticulture, (ISHS) 586, 419-422.
• Atkinson, C.J., Policarpo, M., Webster, A.D., Kuden, A.M., 1999. Drought Tolerance of Apple Rootstocks: Production and Partitioning of Dry Matter. Plant and Soil, 206(2), 223-235.
• Blum, A., 1986. Breeding Crop Varieties for Stress Environments, Critical Reviews in Plant Sciences, 2, 199-237.
• Farooq, M., Wahid, A., Kobayashi, N., Fujita, D., Basra, SMA., 2009. Plant Dorught Stress: Effects, Mechanisms and Management. Agronomy for Sustainable Development, 29(1), 185-212
• Fernandez, R.T., Perry, R.L., Flore, J.A. 1997. Drought Response of Young Apple Trees on Three Rootstocks. II. Gas Exchange, Chlorophyll Fluorescence, Water Relations, and Leaf Abscisic Acid. Journal of The American Society for Horticultural Science, 122(6), 841-848.
• Kaya, Ü., 2012. Ayvalık ve Gemlik Zeytin Fidanlarında Farklı Sulama Düzeylerinin Bazı Büyüme Parametreleri Üzerine Etkisi. Zeytin Bilimi, 3(1), 35-42.
• Khan, M.B., Hussain, N., Iqbal, M., 2001. Effect of Water Stress on Growth and Yield Components of Maize Variety YHS 202. Journele of Researche Science, 12, 15-18.
• Kalefetoğlu, T., Ekmekçi, Y., 2005. Bitkilerde Kuraklık Stresinin Etkileri ve Dayanıklılık Mekanizmaları. Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 18(4), 723-740.
• Kıran, S., Kuşvuran, Ş., Özkay, F., Ellialtıoğlu, Ş.Ş., 2015. Domates, Patlıcan ve Kavun Genotiplerinin Kuraklığa Dayanım Durumlarını Belirlemeye Yönelik Olarak İncelenen Özellikler Arasındaki İlişkiler. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(2), 9-25.
• Kıran, S., Kuşvuran, Ş., Özkay, F., Ellialtıoğlu, Ş., 2016. Tuza Tolerant ve Hassas Patlıcan Genotiplerinin Kuraklık Stresi Koşullarında Bazı Morfolojik Özelliklerinde Meydana Gelen Değişimler. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(2), 130-138.
• Kırnak, H., Demirtaş, M.N., 2002. Su Stresi Altındaki Kiraz Fidanlarında Fizyolojik ve Morfolojik Değişimlerin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(3), 265-270.
• Kuşvuran, Ş., Daşgan, H. Y., Abak, K., 2011. Farklı Kavun Genotiplerinin Kuraklık Stresine Tepkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 21(3), 209-219
• Küçükyumuk, C., Sarısu, H.C., Yıldız, H., Kaçal, E., Koçal, H., 2015. Farklı Anaçlar Üzerine Aşılı 0900 Ziraat Kiraz Çeşidinde Su Stresinin Bazı Vejetatif Gelişim Parametrelerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 25(2), 180-192.
• Ma, F,J., Li, D.D., Cai, J., Jiang, D., Cao, W.X., Dai, T.B., 2012. Responses of Wheat Seedlings Root Growth and Leaf Photosynthesis to Drought Stress. The Journal of Applied Ecology, 23(3), 724-730.
• Mahajan, S., Tuteja, N., 2005. Cold, Salinity and Drought Stresses: an Overview. Archives of Biochemistry and Biophysics, 444(2), 139-158.
• Mengü, G.P., Anaç, S., Özçakal, E., 2011. Kuraklık Yönetim Stratejileri. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 48(2), 175-181.
• Örs, S., Ekinci, M., 2015. Kuraklık Stresi ve Bitki Fizyolojisi. Derim, 32(2), 237-250.
• Özer, H., Karadoğan, T., Oral, E., 1997. Bitkilerde Su Stresi ve Dayanıklılık Mekanizması. Journal of the Faculty of Agriculture, 28(3), 488-495.
• Öztürk, K., 2002. Küresel İklim Değişikliği ve Türkiye’ye Olası Etkileri. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 47-65.
• Sibomana, I.C., Aguyoh, J.N., Opiyo, A.M., 2013. Water Stress Affects Growth and Yield of Container Grown Tomato (Lycopersicon esculentum Mill), Plantshe Global Journal of Biochemistry and Biotechnology, 2(4), 461-466.
• Sakalauskaite, J., Kviklys, D., Lanauskas, J., Duchovskis, P., 2006. Biomass Production, Dry Weight Partitioning and Leaf Area of Apple Rootstocks under Drought Stress. Sodininkyste Ir Darzininkyste, 25(3), 283-291.
• Skirycz, A., Claeys, H., DeBodt, S., Oikawa, A., Shinoda, S., Andriankaja, M., Maleux, K., Eloy, N.B., Coppens, F., Yoo, S.D, Saito, K., Inze, D., 2011. Pause-and-Stop: The Effects of Osmotic Stress on Cell Proliferation during Early Leaf Development in Arabidopsis and A Role for Ethylene Signaling in Cell Cycle Arrest. Plant Cell, 23(5), 1876–188.
• Turner, L.B., 1985. Changes in the Phosphorus Content of Capsicum Annuum Leaves During Water-Stress. Journal Plant Physiology, 121, 429–439.
• WMO, 1997. “Extreme Agrometeorological Events”. CagM-X Working Group, Geneva.