Bazı Üzüm Çeşitlerinin Mecitözü/Çorum Koşullarında Fenolojik Özelikleri Ve Etkili Sıcaklık Toplamı (EST) Değerlerinin Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 2, 29 - 35, 31.12.2019

Rüstem Cangi , Ergün Demir

Öz

Sıcaklık (yüksek ve düşük) dünyanın farklı yerlerinde üzümlerin büyümesi
ve üretimi için en sınırlayıcı ekolojik faktörlerden biridir. Vitis vinifera L. çeşitlerinde, optimum
olgunlaşmayı sağlamak için belirli bir toplam ısı gereksinimi gerekir. Bu çalışma, 2017 ve 2018 yıllarında Mecitözü'nde
(Çorum) yetiştirilen Hasandede, Öküzgözü, Boğazkere ve Horoz Karası üzüm
çeşitlerinin fenolojik özellikleri ve etkili sıcaklık toplamlarını (gün-derece)
belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma 2010 yılında tesis edilmiş üretici
bağında gerçekleştirilmiştir.  Üzüm
çeşitlerinin farklı fenolojik safhalarına ait tarihler çeşitlere ve yıllara
göre değişmiştir. En erken olgunlaşan çeşit Hasandede, en geç olgunlaşan çeşit
ise Boğazkere çeşidi olmuştur. Tam çiçeklenmeden hasada kadar geçen süre 87
(Hasandede) ile 116-117 (Boğazkere, Öküzgözü) arasında değişmiştir.
Uyanma-olgunlaşma döneminde etkili sıcaklık toplamı (EST) Hasandede'de 1553
gün-derece, Boğazkere'de 1643gün-derece olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak,
Öküzgözü, Boğazkere ve Horoz Karası çeşitlerinin Mecitözü 

Anahtar Kelimeler

Boğazkere, Öküzgözü, etkili sıcaklık toplamı, ben düşme

Kaynakça

• Akman A, Topaloğlu R, 1975. Güneydoğu, Özellikle Gaziantep-Kilis Çevresi Ekolojik Koşullarına Uygun Yerli ve Yabancı Üzüm Çeşitlerinin Şaraplık Değerleri Üzerinde Araştırmalar, TUBİTAK, Tarım ve Ormancılık Grubu yay., No:45, Ankara,(54)
• Amerine MA, Winkler AJ, 1944. Composition and Quality of Musts and Wines of California Grapes, Hilgardia, 15: 493-675.
• Amerine MA, Winkler AJ, 1958. Maturity Studies with California Grapes. III. The Acid Content of Grapes, Leaves and Stems, Proc. Am. Hort. Sci, 71, 199-206.
• Anonim, 2017. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). www.tuik.gov.tr
• Bekar T, 2017. Tokat Merkezde Yetiştirilen Bazı Şaraplık Üzüm Çeşitlerinin Fenolojik Gelişme Evreleri, Türkiye Teknoloji ve Uygulamalı Bil. Dergisi, 1(2):73-78 s.
• Bekar T, Cangi R, 2017. Tokat’ta Farklı Ekolojilerde Yetiştirilen Narince Üzüm Çeşidinin Fenolojik Gelişme Evreleri ve Etkili Sıcaklık Toplamı İsteklerinin Belirlenmesi, Türkiye Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler Dergisi, 1(2), 86-90. Bozkurt A, Yağcı A, Mert Ö, Sucu S, 2018. Bazı Şaraplık Üzümlerin Kırşehir İlindeki EST Değerlerinin Belirlenmesi, Bahçe 47. Özel Sayı 1: Türkiye 9. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu. 37–42 s.
• Bozkurt A, 2019. Kırşehir Koşullarında Yetiştirilen Bazı Şaraplık Üzüm Çeşitlerinin Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, TOGÜ, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Ens.,99 s. Tokat
• Cangi R, Şen A, Kılıç D, 2008. Bazı Üzüm Çeşitlerinin Kazova (Tokat-Turhal) Koşullarındaki Fenolojik Özellikleri İle Etkili Sıcaklık Toplamı (EST) İsteklerinin Saptanması, TABAD, 1 (2) :45-48s.
• Cangi R, Saraçoğlu O, Uluocak E, Kılıç D, Şen A, 2011. Kazova (Tokat) yöresinde Yetiştirilen Bazı Şaraplık Üzüm Çeşitlerinde Olgunlaşma Sırasında Meydana Gelen Kimyasal Değişmeler, Iğdır Üniversitesi Fen Bil. Ens. Dergisi, 1(3): 9-14.
• Cangi R, Altun MA, 2015. Bazı Önemli Sofralık Üzüm Çeşitlerinin Sakarya/Taraklı Ekolojisine Adaptasyonu, Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, (2), 35-39.
• Çelik H, Marasalı B, Demir İ, 1988. Ankara Koşullarında Yetiştirilen Sofralık ve Şaraplık Üzüm Çeşitlerinin Etkili Sıcaklık Toplamı İsteklerinin Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma, Türkiye 3. Bağcılık Sempozyumu, Bursa, 11s
• Çelik H, Çetiner H, Söylemezoğlu G, Kunter B, Çakır A, 2005. Bazı Üzüm Çeşitlerinin Kalecik Koşullarındaki Fenolojik Özellikleri İle Etkili Sıcaklık Toplamı (EST) İsteklerinin Belirlenmesi, 6. Türkiye Bağcılık Sem. 19-23 Eylül Tekirdağ, Cilt:2, 390-397.
• Çelik S, 2007. Bağcılık (Ampeloloji-I). Anadolu Matbaa Ambalaj San. ve Tic. Ltd. Şti., Cilt I, Genişletilmiş 2. Baskı, Tekirdağ.
• Çelik H, 2013. Vizyon 2023 Bağcılık Çalıştayı, Tekirdağ Bağcılık Araştırma İstas., 8s.
• Demirbüker Y,1983. Toprak ve İklim Özellikleri Yönünden Trakya Bölgesi Bağcılığı, XXIII. Dünya Meteoroloji Günü, Tarımsal Meteoroloji Semineri, 23-25 Mart 1983, Başbakanlık Devlet Met. Y. Gnl. Md., 138-159, 1983
• Deryaoğlu A, 1997. Elazığ Yöresinde Yetiştirilen Siyah Şaraplık Boğazkere Ve Öküzgözü Üzüm Çeşitlerinin Olgunlaşması Sırasında Meydana Gelen Fiziksel ve Kimyasal Değişmeler, Ç.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 148 s.
• Doğan A, Uyak C, Kazankaya A, Küsmüş S, Özatak ÖF, 2018. Malatya Yöresinde Yetiştirilen Bazı Şaraplık Üzüm Çeşitlerinde Olgunlaşma Sırasında Meydana Gelen Kimyasal Değişmeler, Bahçe, 47: 55-62.
• Egger E, A, Graselli G, Greco L, Raspini P, Storchi, 1993. Phenological Productive Responses of The Grapevine to Climatic And Cultural Condition in Some Tuscany Territries. II. Determinismo Climatico Sula Fenologia Della Vite E La Maturazione Dell’uva In Italia, Istituto Sperimentale Per La Viticoltura Conegliano. 169-187.
• Ergenoğlu F, 1988. Çukurova Koşullarında Yetişen Yabancı Kökenli Erkenci Üzüm Çeşitlerinin Adaptasyonu Üzerinde Bir Araştırma, Doğa, 12 (1),11-18.
• Gargın S, Göktaş A, 2015. Bazı Şaraplık Üzüm Çeşitlerinin Eğirdir/Isparta Koşullarındaki Fenolojileri ve Bazı İklimsel Veriler, Selçuk Üniversitesi Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi-A 27 (Türkiye 8. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu Özel Sayısı): 254-260
• Huglin P, 1978. Nouveau mode d‟évaluation Des Possibilités Héliothermiques D‟Un Milieu Viticole. In: Proc Symp Int sur l‟ecologie de la Vigne. Ministère de l‟Agriculture et de l‟Industrie Alimentaire. Contança, pp: 89-98.
• Kamiloğlu Ö, Atak A, Kiraz ME, 2014. Bazı Üzüm Çeşitleri İle Melez Çeşit Adaylarının Amik Ovası (Hatay) Koşullarındaki Performanslarının Belirlenmesi, Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 1(3): 413-420, 2014
• Kaya M, Özdemir G, 2015. Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinin Diyarbakır Koşullarındaki Kalite Özellikleri İle Etkili Sıcaklık Toplamı İsteklerinin Belirlenmesi, Selçuk Üniversitesi Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi-A 27, 199-209
• Kılıç D, 2007. Narince Üzüm Çeşidinde Farklı Budama Seviyesi ve Azot Dozlarının Salamuralık Asma Yaprak Verimi ve Kalitesi Üzerine Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Ens. Bahçe Bit. ABD., Tokat.
• Kılıç D, Kaya Y, Başaran B, Topal H, Mutlu N, Yağcı A, Cangi R, 2018. Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinin Tokat Merkez Koşullarına Adaptasyonu, Bahçe 47. Özel Sayı 1: Türkiye 9. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu. 187-194 s.
• Kök D, Çelik S, 2003. Bazı Şaraplık Üzüm Çeşitlerinin Etkili Sıcaklık Toplamı Gereksinimlerinin Belirlenmesi ve Bunun Kalite Özellikleri Üzerindeki Etkisi, Trakya Üniv. Bilimsel Araş. Dergisi B Serisi Fen Bilimleri, 4(1), 23-27.
• Köse B, Odabaş F, Çelik H, 2003. Merzifon’da Yetiştirilen Bazı Yöresel Üzüm Çeşitlerinin Ampelografik Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, O.M.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 2004,19(1):26-30.
• Köse B, 2014. Işık ve Sıcaklığın Bağcılıktaki Yeri ve Önemi, Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 1(2), 203-212.
• Küsmüş S, 2016. Malatya İlinde Yetiştirilen Üzüm Çeşitlerinde Etkili Sıcaklık Toplamı ve Optimal Hasat Zamanlarının Belirlenmesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Van.
• Leeuwen V, Friant P, Chone X, Treqoat O, Koundouras S, Doburdiev D, 2004. Influence of Climate, soil, and Cultivar on Terroir. Am. J. of Enol. and Vıtic. 55 (3): 207-217 2004
• Oraman N, 1970. Bağcılık Tekniği II, Ankara Üni., Zir. Fak., Yay.:470,Ders Kitabı No:162.402 S, Ankara
• Orhan DD, Ergun F, Orhan N, 2011. Anadolu Medeniyetlerinde Asma (Vitis vinifera L.), Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, 30, 50.
• Özcan ET, Kesgin M, 2016. Bazı Üzüm Çeşitlerinin Manisa Koşullarında Fenolojik Özellikleri ve Etkili Sıcaklık Toplamı İsteklerinin Belirlenmesi, Bahçe, VII. Ulusal Bahçe Bit. Kong. Bildirileri V-cilt II, 783-788
• Özdemir G, Tangolar S, 2005. Diyarbakır ve Adana Koşullarında Yetiştirilen Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinde Fenolojik Devreler ile Etkili Sıcaklık Toplamı Değerleri ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, Türkiye 6. Bağcılık Sem. 19-23 Eylül Tekirdağ, Cilt:2, 446-453.
• Özdemir G, Sessiz A, 2018. Öküzgözü, Boğazkere ve Şire Üzüm Çeşitlerine Ait Tanelerin Farklı Olgunluk Dönemlerinde Meydana Gelen Fiziksel Ve Kimyasal Değişimlerin Belirlenmesi, Bahçe 47. Özel Sayı 1: Türkiye 9. Bağ. ve Tekn. Semp. 243–248 s. Reynier A, 1982, Realisations Agrometeorologiques En Viticulture: Zonage Du Vignoble Turc, Vignes et Vines :53:56 p, 1982.
• Schwartz MD, 2003. Phenology: An İntergative Environmental Science, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, Boston, London
• Söğüt AB, Özdemir G, 2015. Bazı Şaraplık Üzüm Çeşitlerinin Diyarbakır Ekolojisindeki Fenolojik Özellikleri ile Etkili Sıcaklık Toplamı İsteklerinin Belirlenmesi, Selçuk Üniversitesi Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi-A 27 (Türkiye 8. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu Özel Sayısı): 403-412
• Şen A, 2008. Kazova (Tokat) Ekolojisinde Yetiştirilen Bazı Üzüm Çeşitlerinde Etkili Sıcaklık Toplamı ve Optimum Hasat Zamanlarının Belirlenmesi, TOGÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans Tez, Tokat
• Şensoy RİG, Balta F, Cangi R, 2009. Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinin Van Ekolojik Koşullarındaki Etkili Sıcaklık Toplamı Değerlerinin Belirlenmesi, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(3), 49-59.
• Uzun Hİ, 1996. Fercal Anacına Aşılı Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özellikleri Üzerine Araştırmalar. Akdeniz Üniv. Ziraat Fak. Der., 9(9), 40-60.
• Ünal MS, 2019. İdil/Şırnak Ekolojisinde Yetiştirilen Yerel Üzüm Çeşitlerinin Etkili Sıcaklık Toplamı İsteklerinin Belirlenmesi, Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 5(1), 46-53.
• Winkler AJ, Cook JA, Kliweer WM, Lider LA, 1974 . General Viticulture. 633 P.,Univ. of California. Pres, Berkeley .
• Yıldız N, Dilli Y, 2018. Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinin Manisa Koşullarındaki Fenolojik Özellikleri İle Etkili Sıcaklık Toplamı (EST) İsteklerinin Belirlenmesi, Bahçe 47. Özel Sayı 1: Türkiye 9.