Öz
Kültür, yörelerin sahip olduğu en önemli toplumsal değerlerden biridir. Bu toplumsal değer somut ve somut olmayan kültürel miraslar yoluyla korunmaya, yaşatılmaya ve gelecek kuşaklara aktarılmaya çalışılmaktadır. Bu noktadan hareket ederek çalışmada somut olmayan kültürel miras konusu üzerinde durulmaktadır. Çalışmanın amacı, Tosya’nın somut olmayan kültürel mirasının değerlendirmesini yapmaktır. Çalışma, Tosya’nın somut olmayan kültürel mirasının açıklanması, ön plana çıkarılması, bilinirliğinin artırılması, hatırlanması bağlamında önem taşımaktadır. Araştırmanın kapsamı Kastamonu ilinin Tosya ilçesiyle sınırlandırılmıştır. Çünkü Tosya ilçesi somut olmayan kültürel miras bakımından Kastamonu ilinde kayda değer bir konuma, potansiyele ve öneme sahip bir ilçe olarak dikkat çekmektedir. Ayrıca araştırmacıların memleketlerinin de Tosya olduğu göz önüne alındığında konu değerlendirme sürecinde kolaylaştırıcı ve hızlandırıcı, yazım sürecinde de motive edici bir durum yaşanmıştır. Yaşanan bu durum çalışmanın oluşum ve gelişimini olumlu yönde etkilemiştir. Çalışmanın yöntemi, geleneksel derlemedir. Bu yöntemin seçilmesinin sebebi, yöntemin söz konusu çalışmanın farklı kaynaklar ışığında değerlendirilmesi noktasında uygun olması ve kolaylık sağlamasıdır. Çalışmanın sonucunda Tosya’nın zengin ve çeşitlilik gösteren bir somut olmayan kültürel mirasa sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Çalışmanın literatüre ve uygulamaya katkılarının olduğunu öne sürmek mümkündür. Çalışma, kültür literatürünün Tosya odaklı gelişmesine ve gelişmesine yardımcıdır. Yine çalışmanın Tosya’nın somut olmayan kültürel mirasının uygulanması, uygulanmasının yaygınlaştırılması, korunması ve yaşatılmaya çalışılarak unutulmasının önüne geçilmesi noktasında insanlar üzerinde olumlu bir etki uyandırabileceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Karadeniz Kastamonu Kültür Somut Olmayan Kültürel Miras Tosya.
Kaynakça
- Akay, S. A. (2006). Somut olmayan kültürel mirasın tarih araştırmalarında kaynak olma özelliği. Millî Folklor Dergisi, 18(70), 38-55.
- Anadolu Ajansı (2022, 27 Aralık). Kitre bebeklerle Tosya'nın kültürel değerleri geleceğe taşınıyor. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/kultur/kitre-bebeklerle-tosyanin-kulturel-degerleri-gelecege-tasiniyor-/2773507.
- Ateş, S., & Oktay, K. (2019). Kastamonu festivalleri. İ. Mısırlı (Ed.). Ankara: Detay Yayıncılık.
- Avcı, M., & Koç, D. E. (2019). Kastamonu’nun manevi iklimi. İ. Mısırlı (Ed.). Ankara: Detay Yayıncılık.
- Burns, N., & Grove, S. K. (2009). The practice of nursing research: appraisal, synthesis, and generation of evidence (6th Edition). USA: Saunders.
- Çam, O. (2023). Birbirine yakışan gıda ürünlerinin gastronomideki yeri. Journal of Academic Tourism Studies, 4(2), 109-139.
- Çam, O., & Çılgınoğlu, H. (2021). Tosya ilçesinin turizm potansiyeli. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1), 156-175. https://doi.org/10.37847/tdtad.885061.
- Dedehayır, H. (2008). Somut olmayan kültürel mirası korumak ve yaşatmak. Yayıma Hazırlayan: Çekül Vakfı, 27.
- Demirezen, S., & Aktaş, G. (2020). Sosyal bilgiler derslerinde drama yöntemiyle öğretimin sosyal beceri, empatik beceri ve akademik başarıya etkisi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(30), 413-434. https://doi.org/10.35675/befdergi.699782.
- Erdoğdu, A. (1991). Kastamonu folkloru 1. Kastamonu.
- Erdoğdu, A. (1993). Kastamonu folkloru 2. Kastamonu.
- Ergi, İ. (1993). Anadolu ağızları/Tosya ağzı. Kastamonu: Tosya Kalkınma ve Çevre Vakfı Bilim Serisi.
- Evliya Çelebi (2008). Günümüz Türkçesiyle Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi: Bursa - Bolu - Trabzon - Erzurum - Azerbaycan - Kafkasya - Kırım - Girit 2. Cilt 1. Kitap (2. Baskı). Y. Dağlı & S. A. Kahraman (Haz.). M. S. Koz (Ed.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. ISBN: 978-975-08-0953-X.
- Gerrish, K., & Lacey, A. (2010). The research process in nursing (6th Edition). London: Wiley-Blackwell. Gökoğlu, A. (1952). Paflagonya. Kastamonu: Doğrusöz.
- Haberal, H. (2022, 28-30 Eylül). Turizm ürünü olarak festival ve şenliklerin önemi: Kastamonu örneği. İ. Yazıcıoğlu (Ed.), 3. Uluslararası Seyahat ve Turizm Dinamikleri Kongresi (USTDK22) bildiri özetleri kitabı içinde (53). Ankara: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi.
- İbret, B. (2004). Tosya şehrinin fonksiyonel özellikleri. Marmara Coğrafya Dergisi, (9).
- İbret, B.Ü. (2003). Tarihi İpek Yolu üzerindeki bir Anadolu şehri: Tosya (kuruluşu ve gelişmesi). Marmara Coğrafya Dergisi, (8), 53-82.
- İbret, B.Ü., & Kaymakcı, S. (2016). Tarihî İpek Yolu üzerinde bir turizm kenti: Tosya. F. Atasoy (Ed.), Yükselen İpek Yolu 1. Cilt İpek Yolu’nda ekonomi ve turizm içinde (132-157). Ankara: Türk Yurdu Yayınları. Kanal 7 (2021, 8 Mayıs). Gündüz Gece - Kastamonu/Tosya | 7 Mayıs 2021. Erişim adresi: https://www.youtube.com/watch?v=DKJ0CZzlVeo.
- Karabaş, S. (1999). Bütüncül Türk budunbilimine doğru. İstanbul. Yapı Kredi Yayınları.
- Karabüber, T. (2017). Tosya halk inanışları. (Yüksek Lisans Tezi). Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çankırı.
- Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: sistematik derleme hazırlamak için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33.
- Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2024a). Tosya. Erişim adresi: https://kastamonu.ktb.gov.tr/TR-63826/tosya.html#:~:text=Tosya%20ad%C4%B1%20ilk%20defa%20Prehistorik,ad%C4%B1%20%E2%80%9CDoceia%E2%80%9Ddan%20alm%C4%B1%C5%9Ft%C4%B1r.
- Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2024b). Yaren kültürü. Erişim adresi: https://kastamonu.ktb.gov.tr/TR-176585/yaren-kulturu.html.
- Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2024c). Seyirlik oyunlar. Erişim adresi: https://kastamonu.ktb.gov.tr/TR-171383/seyirlik-oyunlar.html.
- Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2024d). Somut olmayan kültürel miras. Erişim adresi: https://kastamonu.ktb.gov.tr/TR-170901/somut-olmayan-kulturel-miras.html.
- Kastamonu Kent Müzesi (2024). El emeği. Erişim adresi: http://www.kastamonukentmuzesi.gov.tr/el-emegi.php.
- Kurt, İ. (2005, 6-8 Ekim). Yöresel anlatım içerisinde hiciv sanatının uygulanması ve “Manda Yuva Yapmış Söğüt Dalına” gerçeği. Representation in Music and Musical Representation Symposium. İstanbul: İstanbul Technical University.
- Küçükbasmacı, G. (2009, 10 Ocak). Tosya Dergisi: somut olmayan kültürel mirasın korunması yaklaşımıyla bir inceleme. Kastamonu Basın Sempozyumu bildiri kitabı içinde (201-217). Ankara: Kastamonu Valiliği Yayınları.
- Küçükkahveci, İ. (1991). Tosya ağzı. Tosya Aylık Fikir ve Aktüalite Dergisi, (5), 24.
- Moula, P., & Goodman M. (2009). Nursing research. London: SAGE Publication Ltd.
- Mülayim, N. (2021). Gündelik hayat sosyolojisinde toplumsallaşma biçimi olarak kadın günleri: Tosya örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Samsun.
- Oğuz, M. Ö. (2013). Somut olmayan kültürel miras nedir? Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
- Pehlivan, A. (2015). Açık ve örgün eğitim sosyal bilgiler ders kitapları ve öğretim programında somut olmayan kültürel miras ögelerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Serhoşoğlu, K. (2019). Kastamonu halk bilimi açıklamalı bibliyografyası. (Yüksek Lisans Tezi). Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
- T.C. Kastamonu Valiliği (2022, 22 Haziran). 1. Tosya Doğa Sporları Kültür ve Sanat Festivali start aldı. Erişim adresi: http://www.kastamonu.gov.tr/1-tosya-doga-sporlari-kultur-ve-sanat-festivali-start-aldi. T.C. Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı (2020, 31 Aralık). Kastamonu’dan dört unsur somut olmayan kültür envanterine girdi. Erişim adresi: https://www.kuzka.gov.tr/basinda-detay.asp?H=1455&Haber=kastamonudan-dort-unsur-somut-olmayan-kultur-envanterine-girdi.
- T.C. Tosya Kaymakamlığı (2024). Tosya el sanatları. Erişim adresi: http://www.tosya.gov.tr/tosya-el-sanatlari. Tanrısever, C., Pamukçu, H., & Saraç, Ö. (2019). Kastamonu efsaneleri. İ. Mısırlı (Ed.). Ankara: Detay Yayıncılık.
- Taş, B. (2006). Tosya ilçesinde jeomorfolojik birimlerin arazi kullanımı üzerine etkileri. Coğrafi Bilimler Dergisi, 4(1), 43-66. https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000064.
- Tekin, G. (2017). Dönüşen müzecilik ve müzede öğrenme: Ankara somut olmayan kültürel miras müzesi örneği. Milli Eğitim Dergisi, 46(214), 155-166.
- Tezcan, M. (1989). Folklorik ve antropolojik yönleriyle hediye geleneği ve Türk kültüründeki yeri. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 22(1), 29-36.
- Topal, E., & İbret, B. Ü. (2020). Yer adları açısından bir inceleme: Tosya’da (Kastamonu) yer adları. Folklor/Edebiyat, 26(101), 41-54. https://doi.org/10.22559/folklor.1158.
- Tosya Belediyesi (2024a). Tarihi şahsiyetler. Erişim adresi: https://tosya.bel.tr/tarihi-sahsiyetler/.
- Tosya Belediyesi (2024b). Yöresel ürünler. Erişim adresi: https://tosya.bel.tr/yoresel-urunler/#:~:text=Bunun%20yan%C4%B1nda%20tarhana%20%C3%A7orbas%C4%B1%2C%20toyga,olarak%20da%20pekmezli%20un%20helvas%C4%B1.
- Tosya Belediyesi (2024c). Tosya ekonomisi. Erişim adresi: https://tosya.bel.tr/tosya-ekonomisi/.
- Tosya Belediyesi (2024d). Tosya kültürü. Erişim adresi: https://tosya.bel.tr/tosya-kulturu/https://tosya.bel.tr/tosya-kulturu/.
- Turan, Ş. (1990). Türk kültür tarihi. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Türk Patent ve Marka Kurumu (2024). Kastamonu. Erişim adresi: https://ci.turkpatent.gov.tr/cografi-isaretler/liste?il=37&tur=&urunGrubu=&adi=.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Türk Halk Bilimi (Diğer) |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Haziran 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Nisan 2024 |
| Kabul Tarihi | 27 Haziran 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 |
MİLLİ KÜLTÜR ARAŞTIRMALARI DERGİSİ OLARAK TÜRK BİRLİĞİ KONGRELERİNE DESTEĞİMİZ SÜRMEKTEDİR.
22-24 Aralık tarihlerinde Akdeniz'in İncisi Alanya'da gerçekleşen "V. Uluslararası Akdeniz Bilimsel Araştırmalar Kongresi" dergimiz MİKAD ve Alanya Belediyesi'nin işbirliği ile gerçekleşmiştir. MİKAD olarak Türk bilim dünyasına katkı sunmaya devam etmekten onur duymaktayız.
DERGİMİZİN TÜRK DÜNYASINA AKADEMİK BAKIŞI
Milli Kültür Araştırmaları Dergisi akademik yayın hayatı, "Turan Kurultayı" sonuçları ile paralel yöndedir ve bu hedefler doğrultusunda yayın yapmaktadır.
Sonuç bildirgesi ana teması: Köklere inemezseniz göklere yükselemezsiniz..
Hedefi: 21. Yüzyıl Türk Asrı Olacaktır…
Macaristan’ın Başkenti Budapeşte yakınlarında Bugac’ta düzenlenen TURAN KURULTAYI’nda Türk soyundan gelen Macar, Azeri, Avar, Başkurt, Bulgar, Balkar, Buryat, Çuvaş, Gagavuz, Kabardino, Karaçay, Karakalpak, Kazak, Kırgız,Kumuk, Moğol, Nogay, Oğuz, Özbek, Tatar, Tuva, Türkmen, Uygur ve Yakut boyları bir araya gelerek aşağıdaki kararları almıştır…
1) Ümitlerimizi yeşerten Türk Devletler Teşkilatı’nın kurulması memnuniyetle karşılanmıştır.
2) Bütün dünyaya adından bahsettiren Türk Devletler Teşkilatı daha aktif hâle getirilmelidir.
3) Bu bağlamda Türk Devletler Teşkilatının ikinci ve üçüncü halkaları mutlaka kurulmalıdır.
4) Teşkilatın kurulacak ikinci ve üçüncü halkalarında, “Türk Devletler Teşkilatında biz neden yokuz” diyen pek çok devlet gibi, Balkanlar’dan Moğolistan’a, Uyguristan’dan-Kore’ye kadar bütün akraba toplulukları yer almalıdır.
5) Bunun dışında; Özellikle Balkan Türkleri olmak üzere, Kamboçya’dan-Sri Lanka Türklerine, Pakistan ve Himalaya’daki Türklerden, Girit Türklerine, Libya’da ki Türklerden-Irak’taki Türkmenelindeki Türklere, Romanya Türklerinden-Kırım’a, Nijer’de yaşayan Tuaregler’den-Doğu Afrika’da ve Ortadoğu’da yaşayan Osmanlı Türkü’nün torunlarına, Sibirya’dan Kafkaslara, Tacikistan’a kadar hiçbir oba ve aşiretleri dışarıda bırakmadan temsilci alınması zarûrî olmuştur.
6) İşte öyle bir yapıya büründürülecek Türk Devletler Teşkilatı’nın önemli çalışması hâline gelen TURAN KURULTAYI için teklifimiz; bundan böyle dönüşümlü olarak her iki yılda bir diğer Türk Cumhuriyetlerinin birinde, olimpiyat oyunlarıyla, ekonomik ve kültürel oturumlarıyla kısaca her yönüyle icrâ edilmelidir.
7) Bugün Türk Devletler Teşkilâtının kurulması gibi; Turan Birliğini kurma mücâdelesi için, tam 100 yıl önce şehit düştüğü 4 Ağustos 1922’ye kadar, işgaldeki Türk Devletlerini kurtararak TURAN bayrağı altında biraraya getirmek isteyen Enver Paşa unutulmamalıdır. Anıtı dikilmeli, hayatı ve mücadelesi film yapılarak gelecek nesillere aktarılmalıdır.
8)Türk Devletler Teşkilatının bünyesinde ortak ordu, ortak pazar ve ortak parlamento kurulmalı ve üçer aylık dönemlerde Macaristan Parlamentosunda toplanarak yapılan çalışmalar gözden geçirmelidir.
10) Yine TDT bünyesinde Türk Dünyası Stratejik Araştırmalar Merkezi ve Türk Dünyası Araştırmalar Enstitüsü,Türk Dünyası Akademisyenler Birliği, Türk Dünyası Tarım Birliği (hayvancılık dahil), Tür Dünyası Sağlık Teşkilatı ve Türk Dünyası Arama Kurtarma (TÜDAK) kurulmalıdır.
11) Türk Dünyası Ekomomik Formu iki yılda bir Türk Dünyasının kalbi konumundaki Aşkabat’ta yapılmalıdır.
12) Türk Dünyası Bilim Olimpiyatları iki yılda bir Özbekistan’da icra edilmelidir.
13) Türk Dünyası Uzay Araştımaları Enstitüsü kurularak Kazakistan’da her yıl toplanmalıdır.
14) Türk Teknofest Festivali her yıl Türkiye’de yapılmalıdır.
15)Türk Dünyası Yüksek Öğrenim Kurumu kurulmalı, Türk Dünyasındaki üniversitelerin denkliği için üniversitelerde ıslah çalışmaları yapılmalıdır.
16) Türk Dünyası Hekimler Birliği Kurularak her yıl Azerbaycan’da biraraya gelmelidir.
17) Türk Dünyası Bilim Ödülleri düzenlenmeli ve iki yılda bir yapılan Turan Kurultayında sahiplerine takdim edilmelidir.
18) Türk Dünyası Film Festivali ve Türk Dünyası Erovizyon Müzik yarışmaları dönüşümlü olarak Kırgızistan’da birer yıl arayla yapılarak dereceye girenlere ödülleri verilmelidir.
19) Merkezi İstanbul’da olan Türk Dünyası Belediyeler Birliği “iş birliği-güç birliği” kapsamında genişletilerek, en küçük belediyelere kadar bütün Türk Dünyasını kapsayacak şekilde dizayn edilmelidir.
20) Türk Dünyası Kültür, sanat, edebiyat çalıştayları yapılarak Türk Dünyasının ortak değerleri, özellikle Dede Korkut, Nasrettin Hoca, Atilla, Timur, Uluğ Bey, Ali Kuşçu gibi önemli şahsiyetler anlatılmalıdır.
21) “Tarihini bilmeyen milletlerin coğrafyasını başkaları çizer” düsturuyla, Türk Dünyası ortak tarihi yeniden yazılmalıdır. Bunun İçin “Millî Tatihçiler Şurâsı” âcilen kurulmalıdır.
22) Başta Doğu Türkistan olmak üzere Musul-Kerkük, Kıbrıs, Kırım, Batı Trakya gibi Türk Bölgelerinin statüleri uluslararası platformlarda sürekli dile getirilerek, layık oldukları konuma gelene kadar dünya gündeminde kalmaları sağlanmalıdır.
Bütün dünya bilmelidir ki, 21. Yüzyıl Türk Asrı Olacaktır.
Turan Kurultayı Bilim Kurulu
TURAN KURULTAYI SONUÇ BİLDİRGESİ..
Budapeşte, 13.08.2022