Öz
Dede Korkut Kitabı’ndaki yedinci boy Kazılık Koca Oğlu Yigenek Boyu’dur. Kazılık Koca Oğlu Yigenek Boyu’nda en eskisi tarihin derinliklerine uzanan birçok tarihi-destani-efsanevi-mitolojik tabaka bulunmaktadır. Kazılık Koca Oğlu Yigenek Boyu’nda tarihi-coğrafi-edebi-kültürel olarak başlıca iki tabaka bulunmaktadır: Alt Tabaka ve Üst Tabaka. Alt Tabaka En Eski Devirler Tabakası, İskit/Saka-Hun-Kanglı-Usun Tabakası, Göktürk-Türgiş Tabakası, Oğuz Tabakası’ndan oluşmaktadır. M.Ö. 2500 ve M.Ö. 1700 yıllarında Orta Asya’dan Hazar Denizi’nin güney bölgesine göç ederek burada yayılan ve Mezopotamya’da hakimiyet kuran Kutlar ve Kuzlar/Kaslar/Kazlar tarihteki en eski Türk toplulukları arasında yer almaktadırlar. Tarihin erken devirlerinde Guz/Kuz/Kaz kavim adının Türklerle ilişkilendirilmesi sonraki dönemlerde de devam etmiştir. Guz ile Oğuz adı aynı kökten gelmektedir. Guz/Kuz/Kaz adının ve hatıralarının tarihi süreç içerisinde İskitler/Sakalar ve Oğuzlarda, çeşitli Türk topluluklarında devam ettiği görülmektedir. Kazılık Koca’nın adı ve Dede Korkut’taki Kazan’ın adı alt tabakada aynı döneme aittir. Dede Korkut Kitabı’ndaki bazı boyların tarihi alt tabakası aynıdır. Aynı destan tarihi süreç içerisinde varyantlaşarak farklı destanlara evrilmiştir. Salur Kazan Tutsak Olup Oğlu Uruz Çıkardığı Boy, özellikle Uşun Koca Oğlu Segrek Boyu ve/veya Kazılık Koca Oğlu Yigenek Boyu'nun Kazan'a bir uyarlamasıdır. Kazılık Koca Oğlu Yigenek Boyu’nun İskit/Saka-Hun-Kanglı-Usun dönemine uzanan bir alt tabakası olduğu anlaşılmaktadır. Kazılık Koca Oğlu Yigenek Boyu’ndaki İskit/Saka-Hun-Kanglı-Usun Tabakası ile En Eski Devirler Tabakası çok iç içe geçmiştir. Kazılık Koca Oğlu Yigenek Boyu’nun bir alt tabakası Göktürk-Türgiş dönemiyle ilgilidir. Kazılık Koca Oğlu Yigenek Boyu’nun bir alt tabakası Oğuz dönemiyle ilgilidir. Kazılık Koca Oğlu Yigenek Boyu’nun Yeğenek adlı Türkmenistan varyantının olması, boyda geçen birçok yer adı, bu boyun tarihi köklerinin Oğuzlar’ın, Hazar’ın batısına, Anadolu-Azerbaycan’a göçlerinden daha önceye, henüz Orta Asya’da bulundukları 10.-11. yüzyıllardan daha eski bir tarihe ait olduğunu göstermektedir. Kazılık Koca Oğlu Yigenek Boyu’nun en üst tabakası sonraki dönemlerle ilgilidir. Bu çalışmada Dede Korkut’taki Kazılık Koca Oğlu Yigenek Boyu’nun tarihi incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aça, Mehmet (2011). “İki Sır İki Kahraman: Uşun Koca Oğlu Segrek ile Kozı Körpeş”, Millî Folklor, S. 90, s. 26-36.
- Agacanov, Sergey Grigoreviç (2015). Oğuzlar. Çev. Ekber N. Necef ve Ahmet Annaberdiyev. İstanbul: Selenge Yayınları.
- Aristov, Nikolay Aleksandroviç (2014). Türk Halklarının Etnik Yapısı. İstanbul: Selenge Yayınları.
- Aydemir, Adem (2010). “Türk Folklorunda Nişanlanma ve Evlilik Sembolü Olarak ‘Gerdanlık, Küpe ve Yüzük”, Türk Dünyası Tarih Kültür Dergisi, S. 282, s. 20-23.
- Bahar, Hasan (1994). “Türkistan’ın Coğrafi Konumu ve İlkçağ Kaynaklarına Göre Tarihi”, Selçuk Ü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 1, s. 233-244.
- Balkan, Kemal (1990). “Eski Önasya'da Kut (Veya Gut) Halkının Dili ile Eski Türkçe Arasındaki Benzerlik”, Erdem, 6 (16), s. 1-64.
- Barthold, Vasiliy Vladimiroviç (2004). Orta Asya Türk Tarihi -Dersleri-. Ankara: Çağlar Yayınları.
- Bayat, Fuzuli (2006). Ana Hatlarıyla Türk Şamanlığı. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Beydili, Celal (2005). Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, çev. Eren Ercan. Ankara: Yurt Kitap Yayın.
- Boratav, Pertev Naili (2012). Türk Mitolojisi / Oğuzların - Anadolu, Azerbaycan ve Türkmenistan Türklerinin Mitolojisi. Çev. Recep Özbay. Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
- Budagov, B. E. (1994). Türk Uluslarının Yer Yaddaşı. Bakü: Elm.
- Çoruhlu, Yaşar (2015). Türk Mitolojisinin Ana Hatları. İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
- De Groot, J. M. ve Asena, G. Ahmetcan (2011). 2500 Yıllık Çin İmparatorluk Belgelerinde Hunlar ve Türkistan. İstanbul: Pan Yayıncılık.
- Demir, Necati (2017). Ulu Han Ata Bitigi - Türklerin En Eski Destanı. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Derman, Ayşegül ve Aslan, Zeynep (2016). “Çevre Eğitimi İçin Kültürel Bir Bakış Açısı: Dede Korkut Hikâyeleri”. Turkish Studies, Volume 11/14, s. 201-220.
- Durmuş, İlhami (2017). İskitler. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Durmuş, İlhami (2018). “Sumerlilerin Kökeni ve Kültürü”, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, 5 (17 Ek), s. 177-200.
- Duymaz, Ali (1996). “Kıpçak Sahası Türk Destanlarında Bir Oğuz Alpı: Salur Kazan”, Millî Folklor, S. 31-32, s. 49-59.
- Duymaz, Ali (1997). Bir Destan Kahramanı Salur Kazan. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Ebülgazi Bahadır Han (1974). Türklerin Soy Kütüğü (Şecere-i Terakime). Haz. Muharrem Ergin. İstanbul: Tercüman 1001 Temel Eser Serisi.
- Ekici, Metin (2019). Dede Korkut Kitabı Türkistan/Türkmen Sahra Nüshası, Soylamalar Ve 13. Boy, Salur Kazan’ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürmesi, Orijinal Metin (Tıpkıbasım), Transkripsiyon, Aktarma. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Ercilasun, Ahmet Bican (1998). “Deli Dumrul İle Kazakların Korkut Atası Arasında Bir Mukayese”, Millî Folklor, S. 37, s. 13-16.
- Ercilasun, Ahmet Bican (2000). “Dede Korkut’taki Olayların Zamanı”, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (Ankara, 19-21 Ekim 1999) Bildirileri, haz. Alev Kahya Birgül ve Aysu Şimşek Canpolat. Ankara: AKM Yayınları. s. 157-160.
- Ercilasun, Ahmet Bican (2002). “Salur Kazan Kimdir?”, Millî Folklor, S. 56, s. 22-33.
- Ercilasun, Ahmet Bican (2004). Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Ercilasun, Ahmet Bican (2015). “Oğuz Adının Etimolojisi”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Oğuzlar / Dilleri, Tarihleri ve Kültürleri 5. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu (Ankara, 21-23 Mayıs 2014) Bildirileri, edit. Tufan Gündüz ve Mikail Cengiz. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları. s. 15-20.
- Ercilasun, Ahmet Bican (2019). “Dede Korkut Kitabı’nın Yeni Nüshası ve Üzerindeki Yayınlar”, Milli Folklor, S. 123, s. 5-22.
- Erdem, Melek (1998). Dede Korkut Türkmenistan Varyantları. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Erdem, Melek (2005). “Dede Korkut Destanlarının Türkmenistan Varyantının Yazma Nüshalarla İlişkisi Üzerine”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, S. 4 (Aralık 2005), s. 158-188.
- Ergin, Muharrem (1964). Dede Korkut Kitabı / Metin - Sözlük. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
- Ergin, Muharrem (1989). Dede Korkut Kitabı I. / Giriş - Metin - Faksimile. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi.
- Ergin, Muharrem (2017). Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
- Eyüboğlu, Dursun Can (2019). Korkut. İstanbul: Cinius Yayınları.
- Eyüboğlu, Dursun Can (2021). Dede Korkut'taki Karacuk Çoban. Oğuz-Türkmen Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 134-179.
- Eyüboğlu, Dursun Can (2022). Dede Korkut'taki Deli Dumrul. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, 6 (1), 64-86.
- Eyüboğlu, Dursun Can (2022b). Dede Korkut'taki Kara Budak Üzerine Bir Değerlendirme. Anasay, (19), 213-240.
- Golden, Peter Benjamin (2012). Türk Halkları Tarihine Giriş. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Gökyay, Orhan Şaik (1973). Dedem Korkudun Kitabı. İstanbul: Başbakanlık Kültür Müşteşarlığı Kültür Yayınları.
- Gömeç, Saadettin (2009). “Dede Korkut Kitabında Geçen Tartışmalı Bazı Yer Adları Üzerine”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, S. 4 (2009), s. 210-217.
- Hatiboğlu, Vecihe (1979). “Türk Tarihinin Başlangıcı”, Ankara Üniversitesi Türkoloji Dergisi, C. 8, S. 1, s. 29-52.
- İbrayev, Şâkir (2000). “Korkut ve Şamanizm”, akt. Dinara Düysebayeva, Kazakistan’da Dede Korkut, haz. Abdimalik Nısanbayev vd. Ankara: AKM Yayınları. s. 197-281.
- İnan, Abdülkadir (1976). Eski Türk Dini Tarihi. İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- İnan, Abdülkadir (1986). Tarihte ve Bugün Şamanizm, Materyaller ve Araştırmalar. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
- İslamzade, Atif (2011). “Epik Gelenekte Salur Kazan Karakteri Salur’un Kendi Rolünde”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi (Azerbaycan Özel Sayısı), S. 2011/1, s. 112-119.
- İsmagulov, Orazak (2007). “Kazak Halkının Etnik Yapısı”, Kazakistan Tarihi: Makaleler. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. s. 35-44.
- Kafesoğlu, İbrahim (2012). Türk Millî Kültürü. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Karadeniz, Hasan Basri (2005). “Türklerde “Kut” Kavramı ve Osmanlılar’ın Kutsiyet Elde Etme Çabaları”, Akademik Bakış, S. 7, s. 1-14.
- Karakaş, Selim (2014). “Tengri Kutı Versus Res Publica: Erken Dönem Türk Yönetim Tarihinde Cumhuriyet Düşüncesi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 7, S. 33, s. 341-350.
- Karatay, Osman (2013). “Kut: Evrensel Dilde Tanrı ve İyilik”, Türk Tarihçiliğine Katkılar <Mustafa Kafalı Armağanı>, Ed. Üçler Bulduk ve Abdullah Üstün. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü. s. 63-68.
- Kâşgarlı Mahmûd (2005). Divânü Lugâti’t-Türk. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Kemaloğlu, Muammer (2019). Dede Korkut (Destan İçre Tarih). Ankara: Raf Kitabevi.
- Konıratbayev, Avelbek (2000). “Korkut Ata Hakkında”, akt. Dinara Düysebayeva, Kazakistan’da Dede Korkut, haz. Abdimalik Nısanbayev vd. Ankara: AKM Yayınları. s. 147-182.
- Köprülü, Fuat (1976). Türk Edebiyatı’nda İlk Mutasavvıflar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
- Kramer, Samuel Noah (2002). Sümerler (Tarihleri, Kültürleri ve Karakterleri). Çev. Özcan Buze. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
- Landsberger, Benno (1943). “Sümerler”, Çev. Mebrure Osman Tosun, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 5, s. 89-102.
- Margulan, Alkey (2000). “Korkut: Efsane ve Hakikat”, akt. Banu Muhyayeva, Kazakistan’da Dede Korkut, haz. Abdimalik Nısanbayev vd. Ankara: AKM Yayınları. s. 123-146.
- Memiş, Ekrem (2002). “Ortadoğu'da Türklerin Varlığı Tartışmaları”, Türkler, edit. Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca, C. 1. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. s. 435-450.
- Oğuz, Öcal (2004). “Destan Tanımı Ve Eski Türk Destanları”, Millî Folklor, S. 62, s. 5-7.
- Ögel, Bahaeddin (1971). Türk Kültürünün Gelişme Çağları, 1. Cilt. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- Ögel, Bahaeddin (1971b). Türk Kültürünün Gelişme Çağları, 2. Cilt. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- Özkul, Ümmühan (2013). Bizans Tarih Yazarlarından İoannes Skylitzes'in, Sinopsis İstorion Adlı Eserinde Türkler (1025-1057). Yüksek lisans tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
- Radloff, Wilhelm (1956). Sibirya'dan II (Aus Sibirien). Çev. Ahmet Temir. İstanbul: Maarif Basımevi.
- Radloff, Wilhelm (2012). “Şamanlık”, Türklük ve Şamanlık, edit. Ö. Andaç Uğurlu, çev. A. Temir, T. Andaç, N. Uğurlu. İstanbul: Örgün Yayınevi. s. 13-103.
- Roux, Jean-Paul. (2011). Eski Türk Mitolojisi. Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
- Salman, Hüseyin (1998). Türgişler. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Salman, Hüseyin (2002). “Türgişler”, Türkler, edit. Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca, C. 2. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. s. 412-420.
- Sümer, Faruk (1959). “Oğuzlar’a Ait Destani Mahiyetde Eserler”, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, XVII/3-4, s. 359-455.
- Sümer, Faruk (1972). Oğuzlar / (Türkmenler) Tarihleri - Boy Teşkilatı - Destanları. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
- Sümer, Faruk (2007). “Oğuzlar”, TDV İslâm Ansiklopedisi, cilt: 33, s. 325-330.
- Şeşen, Ramazan (2017). İslam Coğrafyacılarına Göre Türkler ve Türk Ülkeleri. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
- Taşağıl, Ahmet (2013). Kök Tengri’nin Çocukları (Avrasya Bozkırlarında İslâm Öncesi Türk Tarihi). İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayıncılık.
- Taşağıl, Ahmet (2015). “Oğuzların Tarih Sahnesine Çıkışı Hakkında”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Oğuzlar / Dilleri, Tarihleri ve Kültürleri 5. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu (Ankara, 21-23 Mayıs 2014) Bildirileri, edit. Tufan Gündüz ve Mikail Cengiz. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları. s. 21-30.
- Tekin, Talat (1998). Orhon Yazıtları / Kül Tigin, Bilge Kağan, Tunyukuk. İstanbul: Simurg Yayınevi.
- Tezcan, Semih ve Boeschoten, Hendrik (2001). Dede Korkut Oğuznameleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Togan, Zeki Velidi (1981). Umumi Türk Tarihine Giriş. İstanbul: Enderun Kitabevi.
- Togan, Zeki Velidi (1982). Oğuz Destanı. Reşideddin Oğuznamesi, Tercüme ve Tahlili. İstanbul: Enderun Yayınları.
- Uydu Yücel, Mualla (2015). “Karadeniz’in Kuzeyinde Oğuz-Guz-Uzlar”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Oğuzlar / Dilleri, Tarihleri ve Kültürleri 5. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu (Ankara, 21-23 Mayıs 2014) Bildirileri, edit. Tufan Gündüz ve Mikail Cengiz. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları. s. 385-404.
- Yörükan, Yusuf Ziya (2014). Müslümanlıktan Evvel Türk Dinleri Şamanizm. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 24 Eylül 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 6 Sayı: 2 |
Cited By
MİLLİ KÜLTÜR ARAŞTIRMALARI DERGİSİ OLARAK TÜRK BİRLİĞİ KONGRELERİNE DESTEĞİMİZ SÜRMEKTEDİR.
22-24 Aralık tarihlerinde Akdeniz'in İncisi Alanya'da gerçekleşen "V. Uluslararası Akdeniz Bilimsel Araştırmalar Kongresi" dergimiz MİKAD ve Alanya Belediyesi'nin işbirliği ile gerçekleşmiştir. MİKAD olarak Türk bilim dünyasına katkı sunmaya devam etmekten onur duymaktayız.
DERGİMİZİN TÜRK DÜNYASINA AKADEMİK BAKIŞI
Milli Kültür Araştırmaları Dergisi akademik yayın hayatı, "Turan Kurultayı" sonuçları ile paralel yöndedir ve bu hedefler doğrultusunda yayın yapmaktadır.
Sonuç bildirgesi ana teması: Köklere inemezseniz göklere yükselemezsiniz..
Hedefi: 21. Yüzyıl Türk Asrı Olacaktır…
Macaristan’ın Başkenti Budapeşte yakınlarında Bugac’ta düzenlenen TURAN KURULTAYI’nda Türk soyundan gelen Macar, Azeri, Avar, Başkurt, Bulgar, Balkar, Buryat, Çuvaş, Gagavuz, Kabardino, Karaçay, Karakalpak, Kazak, Kırgız,Kumuk, Moğol, Nogay, Oğuz, Özbek, Tatar, Tuva, Türkmen, Uygur ve Yakut boyları bir araya gelerek aşağıdaki kararları almıştır…
1) Ümitlerimizi yeşerten Türk Devletler Teşkilatı’nın kurulması memnuniyetle karşılanmıştır.
2) Bütün dünyaya adından bahsettiren Türk Devletler Teşkilatı daha aktif hâle getirilmelidir.
3) Bu bağlamda Türk Devletler Teşkilatının ikinci ve üçüncü halkaları mutlaka kurulmalıdır.
4) Teşkilatın kurulacak ikinci ve üçüncü halkalarında, “Türk Devletler Teşkilatında biz neden yokuz” diyen pek çok devlet gibi, Balkanlar’dan Moğolistan’a, Uyguristan’dan-Kore’ye kadar bütün akraba toplulukları yer almalıdır.
5) Bunun dışında; Özellikle Balkan Türkleri olmak üzere, Kamboçya’dan-Sri Lanka Türklerine, Pakistan ve Himalaya’daki Türklerden, Girit Türklerine, Libya’da ki Türklerden-Irak’taki Türkmenelindeki Türklere, Romanya Türklerinden-Kırım’a, Nijer’de yaşayan Tuaregler’den-Doğu Afrika’da ve Ortadoğu’da yaşayan Osmanlı Türkü’nün torunlarına, Sibirya’dan Kafkaslara, Tacikistan’a kadar hiçbir oba ve aşiretleri dışarıda bırakmadan temsilci alınması zarûrî olmuştur.
6) İşte öyle bir yapıya büründürülecek Türk Devletler Teşkilatı’nın önemli çalışması hâline gelen TURAN KURULTAYI için teklifimiz; bundan böyle dönüşümlü olarak her iki yılda bir diğer Türk Cumhuriyetlerinin birinde, olimpiyat oyunlarıyla, ekonomik ve kültürel oturumlarıyla kısaca her yönüyle icrâ edilmelidir.
7) Bugün Türk Devletler Teşkilâtının kurulması gibi; Turan Birliğini kurma mücâdelesi için, tam 100 yıl önce şehit düştüğü 4 Ağustos 1922’ye kadar, işgaldeki Türk Devletlerini kurtararak TURAN bayrağı altında biraraya getirmek isteyen Enver Paşa unutulmamalıdır. Anıtı dikilmeli, hayatı ve mücadelesi film yapılarak gelecek nesillere aktarılmalıdır.
8)Türk Devletler Teşkilatının bünyesinde ortak ordu, ortak pazar ve ortak parlamento kurulmalı ve üçer aylık dönemlerde Macaristan Parlamentosunda toplanarak yapılan çalışmalar gözden geçirmelidir.
10) Yine TDT bünyesinde Türk Dünyası Stratejik Araştırmalar Merkezi ve Türk Dünyası Araştırmalar Enstitüsü,Türk Dünyası Akademisyenler Birliği, Türk Dünyası Tarım Birliği (hayvancılık dahil), Tür Dünyası Sağlık Teşkilatı ve Türk Dünyası Arama Kurtarma (TÜDAK) kurulmalıdır.
11) Türk Dünyası Ekomomik Formu iki yılda bir Türk Dünyasının kalbi konumundaki Aşkabat’ta yapılmalıdır.
12) Türk Dünyası Bilim Olimpiyatları iki yılda bir Özbekistan’da icra edilmelidir.
13) Türk Dünyası Uzay Araştımaları Enstitüsü kurularak Kazakistan’da her yıl toplanmalıdır.
14) Türk Teknofest Festivali her yıl Türkiye’de yapılmalıdır.
15)Türk Dünyası Yüksek Öğrenim Kurumu kurulmalı, Türk Dünyasındaki üniversitelerin denkliği için üniversitelerde ıslah çalışmaları yapılmalıdır.
16) Türk Dünyası Hekimler Birliği Kurularak her yıl Azerbaycan’da biraraya gelmelidir.
17) Türk Dünyası Bilim Ödülleri düzenlenmeli ve iki yılda bir yapılan Turan Kurultayında sahiplerine takdim edilmelidir.
18) Türk Dünyası Film Festivali ve Türk Dünyası Erovizyon Müzik yarışmaları dönüşümlü olarak Kırgızistan’da birer yıl arayla yapılarak dereceye girenlere ödülleri verilmelidir.
19) Merkezi İstanbul’da olan Türk Dünyası Belediyeler Birliği “iş birliği-güç birliği” kapsamında genişletilerek, en küçük belediyelere kadar bütün Türk Dünyasını kapsayacak şekilde dizayn edilmelidir.
20) Türk Dünyası Kültür, sanat, edebiyat çalıştayları yapılarak Türk Dünyasının ortak değerleri, özellikle Dede Korkut, Nasrettin Hoca, Atilla, Timur, Uluğ Bey, Ali Kuşçu gibi önemli şahsiyetler anlatılmalıdır.
21) “Tarihini bilmeyen milletlerin coğrafyasını başkaları çizer” düsturuyla, Türk Dünyası ortak tarihi yeniden yazılmalıdır. Bunun İçin “Millî Tatihçiler Şurâsı” âcilen kurulmalıdır.
22) Başta Doğu Türkistan olmak üzere Musul-Kerkük, Kıbrıs, Kırım, Batı Trakya gibi Türk Bölgelerinin statüleri uluslararası platformlarda sürekli dile getirilerek, layık oldukları konuma gelene kadar dünya gündeminde kalmaları sağlanmalıdır.
Bütün dünya bilmelidir ki, 21. Yüzyıl Türk Asrı Olacaktır.
Turan Kurultayı Bilim Kurulu
TURAN KURULTAYI SONUÇ BİLDİRGESİ..
Budapeşte, 13.08.2022