BibTex RIS Kaynak Göster

Yıl 2013, Cilt: 10 Sayı: 2, 29 - 61, 17.12.2014

Ahmet Türkan

Öz

The crusaders who invaded the Jerusalem in 1099 had established a Latin Patriarchate there. The Latin Patriarchate had made its presence more distinctive in Jerusalem and also implemented great pressure on the Eastern Christians. The most affected among these groups was Orthodox Greeks. After the conquest of Jerusalem by Salahaddin Ayyubi in 1187, the Latin Patriarchate had left Jerusalem and had continued to live in Akka. When Crusaders lost Akka in 1291, The Latin Patriarchate of Jerusalem had disappeared. From 14th century to middle of 19th century, the Franciscan Friars had under token the representation of the Latin community of Jerusalem. During Abdülmecit’s reign , as a result of good relations with the Papacy, the Latin Patriarchate of Jerusalem had been re-established in 1848. The establishment of Israel in 1948 and ArabIsraeli wars had brought the Latin Patriarchate of Jerusalem to a chaotic situation. Today, the Latin Patriarchate of Jerusalem has presented merely a prestigious position rather than patriarchal body

Kaynakça

  • Archer, T. A.; Charles L. Kingsford, The Crusades (The Story of The Latin King- dom of Jerusalem, The Knickerbocker Press, New York, 1894.
  • Avcı, Yasemin, Değişim Sürecinde Bir Osmanlı Kenti: Kudüs (1890-1914), Pho- nix Yayınları, Ankara, 2004.
  • Aydın, Mehmet, Hıristiyan Genel Konsilleri ve II. Vatikan Konsili, Selçuk Üni- versitesi Basımevi, Konya, 1991.
  • Atiya, Aziz S. Doğu Hıristiyanlığı Tarihi, Çev. Nurettin Hiçyılmaz, Doz Ya- yınları, İstanbul, 2005.
  • Bozkurt, Gülnihal, Alman ve İngiliz Belgelerinin ve Siyasi Gelişmelerin Işığı Al- tında Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukuki Durumu (1839-1914), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1996.
  • Brehier, Louis, “Jerusalem (After 1291)”, The Catholic Encyclopedia, Volume 8, ed. Herbermann, Charles G., C., Robert Appleton Çompany, Newyork, 1912.
  • Brennan, Richard, Pope Pius The Ninth, Printers to Holy Apostolic See, New York, 1877.
  • Cahen, Claude, Haçlı Seferleri Zamınında Doğu ve Batı, Yeditepe Yayınları, İstanbul, 2010.
  • Demirkent, Işın, “Haçlılar maddesi”, Türkiye Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 14, Ankara, 1996.
  • _______, “Kudüs [Haçlılar Dönemi] maddesi”, Türkiye Diyanet İslam Ansik- lopedisi, C. 26, Ankara, 2002.
  • Erbaş, Ali, Hıristiyanlıkta İbadet, Ayışığı Kitapları, İstanbul, 2003.
  • Fortescue, Adrian, “Latin Kingdom of Jerusalem, (1099-1291)”, The Catholic Encyclopedia, Volume 8, ed. Herbermann, Charles G., C., Robert Appleton Çompany, Newyork, 1912.
  • _______, The Orthodox Eastern Church, Catholic Truth Society, London, 1907.
  • Frazee, Charles A., Catholic and Sultans: The Church and the Ottoman Empire 1453-1923, Cambridge University Press, New York, 1983.
  • Gül, Muammer “Müslümanların Kudüs’ü Fethi”, Harran Üniversitesi İlahi- yat Fakültesi Dergisi, Yıl 2001, Sayı II, Urfa, 2001.
  • Heyet, Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, ed. K. Seyithanoğlu, Esra Yayınları, C. 3, Konya, 1994.
  • Holt, P. M. Haçlılar Çağı (15. Yüzyıldan 1517’ye Yakındoğu), Çev. Ö. Arıkan, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1999.
  • Karpat, Kemal H., Osmanlı’da Değişim, Modernleşme ve Uluslaşma, Çev. D. Özdemir, İmge Yayınevi, Ankara, 2006.
  • Kenanoğlu, Macit, Osmanlı Millet Sistemi, Klasik Yayınları, İstanbul, 2004.
  • Madden, Richard Robert, The Turkish Empire In Its Relations With Christianity and Civilization, Volume 2, T. Cautley Newby Publihsher, London, 1862.
  • Maximos IV Sayegh, The Eastern Churches and Catholic Unity, Herder and Herder, New York, 1963.
  • Meistermann, Barnabas, “Jerusalem”, The Catholic Encyclopedia, Volume 8, ed. Herbermann, Charles G., C., Robert Appleton Çompany, Newyork, 1912.
  • Nicault, Catherine, Kudüs 1850-1948, İletişim Yayınları, İstanbul, 2001.
  • O’Mahony, Anthony, “Rome and Jerusalem: The Vatican and Christianity in the Holy Land”, Bulletin of the Royal Institute for Inter-Faith Studies, Volume 7, No 2, Jordan, 2005.
  • Runciman, Steven, Haçlı Seferleri Tarihi (Birinci Haçlı Seferi ve Kudüs Kral- lığı’nın Kuruluşu), Türk Tarih Kurumu Basımevi, C. 1, Ankara, 1998.
  • _______, Haçlı Seferleri Tarihi (Birinci Haçlı Seferi ve Kudüs Krallığı’nın Kuru- luşu), Türk Tarih Kurumu Basımevi, C. 2, Ankara, 1992.
  • _______, Haçlı Seferleri Tarihi (Akka Krallığı ve Daha Sonraki Haçlı Seferleri), Türk Tarih Kurumu Basımevi, C. 3, Ankara, 1992,
  • Sami Kılıç, İhsan Satış, Osmanlı Arşiv Vesikalarına Göre Hıristiyan Cema- atlerin Kamame Kilisesi İle İlgili Tartışmaları, History Studies, Vo- lume 3/3, Samsun, 2011.
  • Toros, Taha, “Tanzimat’ın İlanından Sonra Papalıkla İlk İlişkimiz”, Tarih ve Toplum, Sayı 109, İstanbul, Ocak 1993.
  • Türkan, Ahmet, “İstanbullu Kardinal Hasun Efendi’nin Osmanlı ve Katolik Dünyasında Bıraktığı Etki”, Türk-İslam Medeniyeti Akademik Araştır- malar Dergisi, Yıl 8, Sayı 16, Konya, 2013.
  • _______, Osmanlı Papalık İlişkileri, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2012.
  • _______, Osmanlı’da Kripto Hıristiyanlar, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2012.
  • _______,“İstanbul’daki Katolik Ermeni Gruplarının Problemleri ve Papalı- ğın Müdahaleleri”, History Studies, Volume 4, Issue, 2, Samsun, 2012.
  • Urfalı Mateos Vekayinamesi ve Papaz Grigor’un Zeyli, çev. H. D. Andreasyan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2000.
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi Belgeleri (BOA)
  • A. AMD (Sadaret Âmedî Kalemi) 3/97; 71/83; 71/93
  • A. MKT. UM (Sadaret Mektubî Kalemi Umum Vilayet Yazışmaları) 215/16; 259/35; 464/81
  • C. ADL (Cevdet Adliye) 52/3128
  • DH. İD (Dâhiliye Nezareti İdarî Kısım) 34/18
  • DH. MKT (Dahiliye Mektubi Kalemi) 1205/26
  • HR. MKT (Hariciye Mektubi Kalemi) 81/92
  • HR. SYS (Hariciye Siyasi) 1768/5; 1768/8; 1771/1.
  • İ. HR (İrade Hariciye) 49/2347; 98/4790/2; 100/4895; 113/5513227/13289
  • İ. MSM (Mesâil-i Mühimme İradeleri) 32/900; 38/1600; 907/32;
  • İ. MVL (İrade Meclis-i Vala) 284/11219
  • ŞD (Şuray-ı Devlet) 2273/57; 2630/10 Süreli Yayınlar
  • Ceride-i Havadis gazetesi, 28 Zilkade 1263; 2 Safer 1264; 9 Safer 1264; 1 Rebiülevvel 1264.
  • İstanbul gazetesi, 26 Şaban 1284.
  • Sebilürreşad dergisi, 3 Zilkade 1339.
  • Elektronik Kaynaklar
  • http://en.lpj.org/2014/01/05/pope-announces-papal-visit-to-holy-land
  • http://en.lpj.org/patriarchfouad/biography
  • Kudüs Patriği Valerga’ya gönderilen tavsiye mektubu ve verilen devlet ni
  • şanı ile ilgili Sultan Abdülmecit’in İradesi, Başbakanlık Osmanlı Arşivi
  • (BOA), İ. MSM., 32/900. (18 Safer 1264/25.01.1848)

Başlangıcından Günümüze Kudüs Latin Patrikliği

Yıl 2013, Cilt: 10 Sayı: 2, 29 - 61, 17.12.2014

Ahmet Türkan

Öz

1099’da Kudüs’e gelen Haçlılar, burada bir Latin Patrikliği kurmuşlardır.
Bu dönemde Latin patrikliği Kudüs’teki ağırlığını iyiden iyiye hissettirmenin
yanında buradaki Doğu Hıristiyanlarına da büyük baskı uygulamıştır.
Bunlardan en fazla baskı altında kalanı ise Ortodoks Rumlardır. Selahattin
Eyyubi’nin 1187’de şehri ele geçirmesiyle birlikte Latin Patrikliği Kudüs’ten
ayrılmış ve varlığını Akka şehrinde sürdürmeye devam etmiştir.
1291’de Haçlıların Akka’yı kaybetmeleri ile beraber Kudüs Latin Patrikliği
ortadan kalkmıştır. XIV. yüzyıldan XIX. yüzyılın ortalarına kadar Kudüs’teki
Latin topluluğunun temsilciliğini Fransisken tarikatının mensupları
üstlenmiştir. Sultan Abdülmecit Dönemi’nde (1839-1861) Papalıkla
iyi ilişkiler sonucunda Kudüs Latin Patrikliği 1848 yılında tekrar açılmıştır. 1948’de İsrail’in kuruluşu ve beraberinde yaşanan Arap-İsrail Savaşları Kudüs Latin Patrikliğini de bir karmaşanın içerisine atmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kudüs Latin Fransisken Tarikatı Kıyamet Kilisesi Doğu Hıristiyanları Michel Sabbah

Kaynakça

  • Archer, T. A.; Charles L. Kingsford, The Crusades (The Story of The Latin King- dom of Jerusalem, The Knickerbocker Press, New York, 1894.
  • Avcı, Yasemin, Değişim Sürecinde Bir Osmanlı Kenti: Kudüs (1890-1914), Pho- nix Yayınları, Ankara, 2004.
  • Aydın, Mehmet, Hıristiyan Genel Konsilleri ve II. Vatikan Konsili, Selçuk Üni- versitesi Basımevi, Konya, 1991.
  • Atiya, Aziz S. Doğu Hıristiyanlığı Tarihi, Çev. Nurettin Hiçyılmaz, Doz Ya- yınları, İstanbul, 2005.
  • Bozkurt, Gülnihal, Alman ve İngiliz Belgelerinin ve Siyasi Gelişmelerin Işığı Al- tında Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukuki Durumu (1839-1914), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1996.
  • Brehier, Louis, “Jerusalem (After 1291)”, The Catholic Encyclopedia, Volume 8, ed. Herbermann, Charles G., C., Robert Appleton Çompany, Newyork, 1912.
  • Brennan, Richard, Pope Pius The Ninth, Printers to Holy Apostolic See, New York, 1877.
  • Cahen, Claude, Haçlı Seferleri Zamınında Doğu ve Batı, Yeditepe Yayınları, İstanbul, 2010.
  • Demirkent, Işın, “Haçlılar maddesi”, Türkiye Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 14, Ankara, 1996.
  • _______, “Kudüs [Haçlılar Dönemi] maddesi”, Türkiye Diyanet İslam Ansik- lopedisi, C. 26, Ankara, 2002.
  • Erbaş, Ali, Hıristiyanlıkta İbadet, Ayışığı Kitapları, İstanbul, 2003.
  • Fortescue, Adrian, “Latin Kingdom of Jerusalem, (1099-1291)”, The Catholic Encyclopedia, Volume 8, ed. Herbermann, Charles G., C., Robert Appleton Çompany, Newyork, 1912.
  • _______, The Orthodox Eastern Church, Catholic Truth Society, London, 1907.
  • Frazee, Charles A., Catholic and Sultans: The Church and the Ottoman Empire 1453-1923, Cambridge University Press, New York, 1983.
  • Gül, Muammer “Müslümanların Kudüs’ü Fethi”, Harran Üniversitesi İlahi- yat Fakültesi Dergisi, Yıl 2001, Sayı II, Urfa, 2001.
  • Heyet, Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, ed. K. Seyithanoğlu, Esra Yayınları, C. 3, Konya, 1994.
  • Holt, P. M. Haçlılar Çağı (15. Yüzyıldan 1517’ye Yakındoğu), Çev. Ö. Arıkan, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1999.
  • Karpat, Kemal H., Osmanlı’da Değişim, Modernleşme ve Uluslaşma, Çev. D. Özdemir, İmge Yayınevi, Ankara, 2006.
  • Kenanoğlu, Macit, Osmanlı Millet Sistemi, Klasik Yayınları, İstanbul, 2004.
  • Madden, Richard Robert, The Turkish Empire In Its Relations With Christianity and Civilization, Volume 2, T. Cautley Newby Publihsher, London, 1862.
  • Maximos IV Sayegh, The Eastern Churches and Catholic Unity, Herder and Herder, New York, 1963.
  • Meistermann, Barnabas, “Jerusalem”, The Catholic Encyclopedia, Volume 8, ed. Herbermann, Charles G., C., Robert Appleton Çompany, Newyork, 1912.
  • Nicault, Catherine, Kudüs 1850-1948, İletişim Yayınları, İstanbul, 2001.
  • O’Mahony, Anthony, “Rome and Jerusalem: The Vatican and Christianity in the Holy Land”, Bulletin of the Royal Institute for Inter-Faith Studies, Volume 7, No 2, Jordan, 2005.
  • Runciman, Steven, Haçlı Seferleri Tarihi (Birinci Haçlı Seferi ve Kudüs Kral- lığı’nın Kuruluşu), Türk Tarih Kurumu Basımevi, C. 1, Ankara, 1998.
  • _______, Haçlı Seferleri Tarihi (Birinci Haçlı Seferi ve Kudüs Krallığı’nın Kuru- luşu), Türk Tarih Kurumu Basımevi, C. 2, Ankara, 1992.
  • _______, Haçlı Seferleri Tarihi (Akka Krallığı ve Daha Sonraki Haçlı Seferleri), Türk Tarih Kurumu Basımevi, C. 3, Ankara, 1992,
  • Sami Kılıç, İhsan Satış, Osmanlı Arşiv Vesikalarına Göre Hıristiyan Cema- atlerin Kamame Kilisesi İle İlgili Tartışmaları, History Studies, Vo- lume 3/3, Samsun, 2011.
  • Toros, Taha, “Tanzimat’ın İlanından Sonra Papalıkla İlk İlişkimiz”, Tarih ve Toplum, Sayı 109, İstanbul, Ocak 1993.
  • Türkan, Ahmet, “İstanbullu Kardinal Hasun Efendi’nin Osmanlı ve Katolik Dünyasında Bıraktığı Etki”, Türk-İslam Medeniyeti Akademik Araştır- malar Dergisi, Yıl 8, Sayı 16, Konya, 2013.
  • _______, Osmanlı Papalık İlişkileri, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2012.
  • _______, Osmanlı’da Kripto Hıristiyanlar, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2012.
  • _______,“İstanbul’daki Katolik Ermeni Gruplarının Problemleri ve Papalı- ğın Müdahaleleri”, History Studies, Volume 4, Issue, 2, Samsun, 2012.
  • Urfalı Mateos Vekayinamesi ve Papaz Grigor’un Zeyli, çev. H. D. Andreasyan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2000.
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi Belgeleri (BOA)
  • A. AMD (Sadaret Âmedî Kalemi) 3/97; 71/83; 71/93
  • A. MKT. UM (Sadaret Mektubî Kalemi Umum Vilayet Yazışmaları) 215/16; 259/35; 464/81
  • C. ADL (Cevdet Adliye) 52/3128
  • DH. İD (Dâhiliye Nezareti İdarî Kısım) 34/18
  • DH. MKT (Dahiliye Mektubi Kalemi) 1205/26
  • HR. MKT (Hariciye Mektubi Kalemi) 81/92
  • HR. SYS (Hariciye Siyasi) 1768/5; 1768/8; 1771/1.
  • İ. HR (İrade Hariciye) 49/2347; 98/4790/2; 100/4895; 113/5513227/13289
  • İ. MSM (Mesâil-i Mühimme İradeleri) 32/900; 38/1600; 907/32;
  • İ. MVL (İrade Meclis-i Vala) 284/11219
  • ŞD (Şuray-ı Devlet) 2273/57; 2630/10 Süreli Yayınlar
  • Ceride-i Havadis gazetesi, 28 Zilkade 1263; 2 Safer 1264; 9 Safer 1264; 1 Rebiülevvel 1264.
  • İstanbul gazetesi, 26 Şaban 1284.
  • Sebilürreşad dergisi, 3 Zilkade 1339.
  • Elektronik Kaynaklar
  • http://en.lpj.org/2014/01/05/pope-announces-papal-visit-to-holy-land
  • http://en.lpj.org/patriarchfouad/biography
  • Kudüs Patriği Valerga’ya gönderilen tavsiye mektubu ve verilen devlet ni
  • şanı ile ilgili Sultan Abdülmecit’in İradesi, Başbakanlık Osmanlı Arşivi
  • (BOA), İ. MSM., 32/900. (18 Safer 1264/25.01.1848)
Toplam 55 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ahmet Türkan

Yayımlanma Tarihi 17 Aralık 2014
Gönderilme Tarihi 17 Aralık 2014
Yayımlandığı Sayı Yıl 2013 Cilt: 10 Sayı: 2

Kaynak Göster

ISNAD Türkan, Ahmet. “Başlangıcından Günümüze Kudüs Latin Patrikliği”. Milel ve Nihal 10/2 (Aralık 2014), 29-61.
 Kapak Resmi İndir