The Analysis of Relationship between Professional Learning Community and School Principals' Classroom Observation

Yıl 2023, , 1305 - 1330, 10.05.2023

Muhammet Zübeyir Efe , Ömür Çoban , Feyza Gün

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1130682

Öz

Mesleki Öğrenme Topluluğu ile Okul Yöneticisinin Ders Denetimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin ders denetimi ve sunduğu dönütlerin etkililiği ile mesleki öğrenme topluluğu arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini, 2020-2021 eğitim öğretim yılında Karaman ilinde görev yapmakta olan 2747öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada okul türü bazında tabakalı örneklem yöntemi kullanılarak 331öğretmen örneklem olarak belirlenmiştir. Veri toplama sürecinde 347 öğretmene ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak Okul Yöneticisinin Ders Denetimi ve Sunduğu Dönütlerin Etkililiği Ölçeği (OYDD) ve Mesleki Öğrenme Topluluğu Ölçeği (MÖTÖ) kullanılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin demografik bilgilerine ulaşmak amacıyla kişisel bilgiler formu hazırlanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin okul yöneticilerinin ders denetimi ve sunduğu dönütlerin etkililiği ve okullarının mesleki öğrenme topluluğu olmasına yönelik algı düzeylerinin yüksek olduğu belirlenmiştir. Okul yöneticilerinin ders denetimi ve sunduğu dönütlerin etkililiği ile mesleki öğrenme topluluğu arasında pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Mesleki öğrenme topluluğunun alt boyutlarından paylaşımcı ve destekleyici liderlik boyutu ile okul yöneticilerinin ders denetiminin etkililiği arasındaki ilişkinin diğer boyutlara göre daha yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Okul yöneticilerinin ders denetimi ve sunduğu dönütlerin etkililiği, mesleki öğrenme topluluğunun tüm alt boyutlarının anlamlı bir yordayıcısı olarak belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlardan hareketle okul yöneticilerine paylaşımcı ve destekleyici liderlik davranışları kapsamında işbirlikçi çalışmalarla diyalog ortamı oluşturmaları, eğitim öğretim faaliyetleri ile ilgili dönütler vermeleri ve okulda ortak kararların alınmasını teşvik etmeleri önerilmiştir. Böylece okullarda ders denetimi süreçlerinin daha etkili olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

ders denetimi, mesleki öğrenme topluluğu, okul yöneticileri

Kaynakça

• Ağaoğlu, S., ve Ağaoğlu, Y. S. (2020). Okul müdürlerinin okul denetim sorumlulukları. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 15(1), 219-226.
• Akada, T., ve Kabasakal, Z.(2018). Öğretmen liderliğini destekleyebilen bir öğe olarak çevrimiçi mesleki öğrenme toplulukları. II. Uluslararası Eğitim Araştırmaları ve Öğretmen Eğitimi Kongresi’nde sunulmuştur. Aydın, Türkiye.
• Altun, B., ve Sarpkaya, P. Y. (2020). The actors of teacher supervision. Journal of Human Sciences, 17(1), 284-303.
• Altun, M., Şanlı, Ö., ve Tan, Ç. (2015). Maarif müfettişlerin, okul müdürlerinin denetmenlik görevleri hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 10(3), 79-96.
• Ansawi, B., ve Pang, V. (2017). The relationship between professional learning community and Lesson Study: A case study in low performing schools in Sabah, Malaysia. Sains Humanika, 9(1-3), 63-70.
• Antinluoma, M., Ilomäki, L., Lahti-Nuuttila, P., ve Toom, A. (2018). Schools as professional learning communities. Journal of Educationand Learning, 7(5), 76-91.
• Aslanargun, E. ve Göksoy, S. (2013). Öğretmen denetimini kim yapmalıdır?. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(ÖYGE Özel Sayısı), 98-121.
• Arslantaş, H. İ.,Tösten, R. ve Avcı, Y. E. (2020). Liselerde ders denetimi uygulamalarının değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 417-431.
• Bil, E. (2018). Ortaöğretim okullarının öğrenen örgüt, örgütsel güven ve iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bilgin Dikmen, M., ve Göksoy, S. (2021). Ortaokul müdürlerinin yürüttükleri ders denetimi uygulamalarında karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. EKEV Akademi Dergisi, (86), 351-384.
• Bellibas, M.Ş., Bulut, O., ve Gedik, S. (2017). Investigating professional learning communities in Turkish schools: The effects of contextual factors. Professional Development in Education, 43(3), 353-374.
• Brandon, J., Hollweck, T., Donlevy, J. K., ve Whalen, C. (2018). Teacher supervision and evaluation challenges: Canadian perspectives on overall instructional leadership. Teachers and Teaching, 24(3), 263-280.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri (27. Baskı). Pegem Akademi.
• Can, E. ve Gündüz, Y. (2019). Eğitimin denetimi uzmanlığı gerektirir mi?. Millî Eğitim Dergisi, 48(221), 187-205.
• Cansoy, R. (2019). Öğretmen görüşleri̇ne göre okulların mesleki̇ öğrenme topluluğu olma durumlarının incelenmesi̇. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 10(19), 1-27.
• Cücemen, F. (2018). Mesleki öğrenme topluluğu olarak ilköğretim okullarının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Deniz, Ü. ve Erdener, M. A. (2016). Okul müdürlerinin sergilediği öğretimsel denetim davranışlarına ilişkin öğretmen görüşleri. Tüfekçi, Ö. K. (Ed.). Sosyal bilimlerde stratejik araştırmalar (ss. 69-81). Lambert Academic Publishing.
• Dufour, R. (2003). Building a professional learning community. The School Administrator, 60(5), 13-18.
• Dufour, R. (2004). What is a "Professional learning community"?. Educational leadership, 61(8), 6-11.
• DuFour, R., ve Eaker, R. (2009). Professional learning communities at work tm: Best practices for enhancing students achievement. Solution tree press.
• Ekinci, H., ve Sabancı, A. (2020). Okul müdürlerinin soruşturma görevlerini yerine getirirken karşılaştıkları sorunlar. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(1), 138-154.
• Eroğul, G. M. (2012). Eğitim müfettişlerince yapılan ders denetimlerinin sınıf öğretmenleri tarafından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Ergen, H. ve Eşiyok, İ. (2017). Okul müdürlerinin ders denetimi yapmasına ilişkin öğretmen görüşleri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 2-19.
• Erdem, A. R. (2006). Öğretimin denetiminde yeni bakış açısı: sürekli geliştirme temeline dayalı öğretimin denetimi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (16), 275-294.
• Esen, E. (2021). Öğretmenlerin öğretimsel denetim ile öğrenen okul algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Glickman, C. D., Gordon, S. P., ve Ross-Gordon, J. M. (2014). Denetim ve öğretimsel liderlik gelişimsel bir yaklaşım (9.Baskı). (Mualla Bilgin Aksu ve Esmahan Ağaoğlu Çev.). Anı Yayıncılık.
• Gökçe, F. (1994). Eğitimde denetimin amaç ve ilkeleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(10), 73-78.
• Gün, F. (2021). Öğretim liderliği, mesleki işbirliği, kolektif sorumluluk ve akademik başarı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Hallinger, P., Liu, S., ve Piyaman, P. (2019). Does principal leadership make a difference in teacher professional learning? A comparative study China and Thailand. Compare: A Journal of Comparative and İnternational Education, 49(3), 341-357.
• Hazar, S. (2021). Okul müdürlerinin denetim rolleri ile öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Siirt Üniversitesi, Siirt.
• Hipp, K. K., ve Huffman, J. B. (2010). Demystifying the concept of professional learning communities. Demystifying professional learning communities: School leadership at its best, 11-21.
• Hord, S. M. (1997). Professional learning communities: Communities of continuous inquiry and improvement. Southwest Educational Development Laboratory.
• İlgan, A., Erdem, M., Çakmak, A., Erdoğmuş, E., ve Sevinç, Ö. S. (2011). İlköğretim okullarının mesleki öğrenme topluluğu olma durumlarının değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim dergisi, 19(1), 151-166.
• İtiyaroğlu, N. (2018). Okul müdürlerinin liderlik davranışlarının demografik değişkenlere göre incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1143-1160.
• Kalkan, F. (2015). İlköğretim okullarında mesleki öğrenme topluluğu ile bürokratik yapı ve örgütsel güven arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karadağ, N., ve Bellibaş, M. Ş. (2017). İlkokulların mesleki öğrenme toplulukları olma durumlarının değerlendirilmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 8(16), 24-42.
• Karakuş, M. (2010). Çağdaş denetim ve yaklaşımları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 181-200.
• Kazak, E. (2013). Ders denetimindeki uygulama farklılıklarına ilişkin öğretmen görüşleri. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 1(1), 15-26.
• Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.
• Koşar, S., ve Buran, K. (2019). Okul müdürlerinin ders denetim faaliyetlerinin öğretimsel liderlik bağlamında incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(3), 1232-1265.
• Köse, A. (2017). Problematic course supervision with in Turkish education system. Cukurova University Faculty of Education Journal, 46(2), 298-367.
• Kösterelioğlu, İ. ve Kösterelioğlu, M. A. (2008). Okul temelli mesleki gelişim çalışmalarının, okullarda öğrenen örgüt kültürü oluşturmaya katkısı. SAÜ Fen Edebiyat Dergisi, 10(2) , 243-255.
• McGhee, M. W., ve Stark, M. D. (2021). Empowering teachers through ınstructional supervision: Using solution focused strategies in a leadership preparation program. Journal of Educational Supervision, 4(1), 43.
• MEB, (2010). İlköğretim okullarındaki denetim uygulamalarının değerlendirilmesi. MEB.
• MEB, (2018). 2023 Eğitim vizyonu. https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/2023_E%C4%9Fitim%20Vizyonu.pdf
• MEB, (2017). Öğretmen strateji belgesi 2017-2013. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/26174415_Strateji_Belgesi_RG-Ylan-_26.07.2017.pdf
• Olivier, D. F., Hipp, K. K., ve Huffman, J. B. (2003). Professional learning community assessment. Reculturing schools as professional learning communities, 70-74.
• Öğdem, Z. (2015). Mesleki öğrenme topluluğu olarak ilköğretim okullarında takım liderliği ve örgüt iklimi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Özdemir, N. (2020). How to improve teachers’ instructional practices: The role of Professional learning activities, classroom observation and leadership content knowledge in Turkey. Journal of Educational Administration, 58(6), 585-603.
• Özdemir, N., Özkanlı, A., ve Altuntaş, F. (2021). Halk eğitim merkezi denetim rehberinin yasal belgeler ve alanyazın temelinde incelenmesi. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12 (1), 124-140.
• Parlar, H., Polatcan, M., ve Cansoy, R. (2019). The relationship between social capital and innovativeness climate in schools: The intermediary role of professional learning communities. International Journal of Educational Management, 34(2), 232-244.
• Range, B. G.,McKim, C., Mette, I. M., ve Hvidston, D. J. (2014). Aspiring principals' perspectives about teacher supervision and evaluation: Insights for educational leadership preparation programs. Education Leadership Review, 15(1), 1-17.
• Reddy, L.A., Dudek, C.M., Peters, S., Alperin, A., Kettler, R.J., ve Kurz, A. (2018). Teachers’ and school administrators’ attitudes and beliefs of teacher evaluation: A preliminary investigation of high poverty school districts. Educational Assessment, Evaluation and Accountability, 30(1), 47-70.
• Şama, E., ve Kolamaz, C. (2011). Destekleyici ve geliştirici liderlik özellikleri ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki. Journal of Turkish Educational Sciences, 9(2), 313-342.
• Savaş, G. ve Demirkasımoğlu, N. (2021). Okullarda öğrenme iklimi ölçeği’nin (oöiö) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 52, 147- 178.
• Senge, P. M. (2011). Beşinci disiplin (15. Baskı).(Ayşegül İldeniz ve Ahmet Doğukan Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Sullivan, S., ve Glanz, J. (2000). Alternative approaches to supervision: Cases from the field. Journal of Curriculum and Supervision, 15(3), 212-235.
• Taşdan, M. (2008). Çağdaş eğitim denetiminde meslektaş yardımlaşması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 69-92.
• Tonbul, Y., ve Baysülen, E. (2017). Ders denetimi ile ilgili yönetmelik değişikliğinin maarif müfettişlerinin, okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri açısından değerlendirilmesi. İlkogretim Online, 16(1), 299-311.
• Tunç, Z. (2020). Müfettiş ve müdürlerin ders denetimi uygulamalarının çağdaş denetim özellikleri ve ilkeleri doğrultusunda değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Usta, M. E., ve Boğa, F. (2021). Okul yöneticilerinin okul yönetiminde yaşanan sorunlara ilişkin görüşleri. Harran Maarif Dergisi, 6(1), 18-49.
• Ünver, T. (2021). Teacher professional learning community as a predictor of collective teacher efficacy. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 4(1), 131-146.
• Vanblaere, B., ve Devos, G. (2018). The role of departmental leadership for professional learning communities. Educational Administration Quarterly, 54(1), 85-114.
• Wahlstrom, K. L., ve Louis, K. S. (2008). How teachers experience principal leadership: The roles of professional community, trust, efficacy, and shared responsibility. Educational Administration Quarterly, 44(4), 458-495.
• Yeşil, D. ve Kış, A. (2015). Okul müdürlerinin ders denetimi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(3), 27-45.
• Yılmaz, K. (2009). Supervision duty of school principals. Journal of Inonu University Faculty of Education. 10(1), 19-35.
• Yoo, H., ve Jang, J. (2022). Effects of professional learning communities on teacher collaboration, feedback provision, job satisfaction and self-efficacy: Evidence from Korean PISA 2018 data. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 1-18.
• Zaare, M. (2013). An investigation into the effect of classroom observation on teaching methodology. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 70(2013), 605-614.