36-47 AYLIK ÇOCUKLARDA PEABODY MOTOR GELİŞİM ÖLÇEĞİ-2’ NİN UYARLAMA ÇALIŞMASI VE MOTOR GELİŞİMİN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 48 Sayı: 223, 61 - 82, 15.08.2019

Taşkın Taştepe , Aysel Köksal Akyol

Öz

Bu çalışmada, çocukların motor gelişim düzeylerini belirlemeye yönelik

Folio ve Fewell (2000) tarafından geliştirilen Peabody Motor Gelişim Ölçeği-2

(PMGÖ-2)’nin 36-47 aylık Türk çocukları için geçerlik ve güvenirlik çalışmasının

yapılması ve 36-47 aylık çocukların motor gelişimlerinin cinsiyet ve yaş değişkenleri

açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubunu, 2016-2017 eğitim

öğretim yılında Ankara ili merkez ilçelerindeki Millî Eğitim Müdürlüğüne bağlı

resmi anaokullarına devam eden 36-47 aylık toplam 191 çocuk oluşturmuştur.

PMGÖ-2’nin uyarlama çalışmasında; uzman görüşlerine dayalı olarak kapsam

geçerliği, yapı geçerliğine kanıt toplamak amacıyla doğrulayıcı faktör analizi,

güvenirliği belirlemeye yönelik iç tutarlılık için Cronbach alfa katsayısı ve güvenirliğe

kanıtı artırmak için test-tekrar test katsayısı incelenmiştir. Elde edilen

bulgular, PMGÖ-2’nin Türk çocukları için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı

olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Ayrıca, 36-47 aylık çocukların motor

gelişimlerinin cinsiyet ve yaş değişkenleri açısından incelenmesinde “Bağımsız

Örneklemler t Testi” kullanılmış; yapılan analizlerde, çocukların kaba ve ince

motor gelişimlerinin cinsiyete ve yaşa göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Motor gelişim, Peabody Motor Gelişim Ölçeği-2, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Kaynakça

• ASLAN, Durmuş (2017). Gelişim ile İlgili Temel Konular, Erken Çocukluk Döneminde Gelişim I içinde (Ed. A. Köksal Akyol), Anı Yayıncılık, Ankara.
• BEE, Helen; BOYD, Denise (2009). Çocuk Gelişimi Psikolojisi (Çev. O. Gündüz), Kaknüs Yayınları, İstanbul.
• BELL, Janice F; WILSON, Jeffrey S; LIU, Gilbert C (2008). “Neighborhood Greenness and 2-Year Changes in Body Mass Index of Children and Youth”, American Journal of Preventive Medicine, 35(6), 547-553. BERK, Laura E (2013). Child Development (9th Ed.), Pearson Education, Upper Saddle River, NJ. BOZ,
• Menekşe (2011). 5-6 Yaş Grubu Çocuklara Uygulanan Temel Hareket Eğitim ProgramınınHareket Becerilerinin Gelişimine Etkisi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Doktora Tezi), Ankara.
• BOZ, Menekşe; GÜNGÖR AYTAR, Abide (2012a). “Büyük Kas Motor Gelişim-2 (TGMD-2) Testinin Türk Çocuklarına Uyarlama Çalışması”, Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12, 17-24.
• BOZ, Menekşe; GÜNGÖR AYTAR, Abide (2012b). “Okul Öncesi Çocuklarında Temel Hareket Eğitim Programının Hareket Becerilerine Etkisi”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(Özel Sayı), 51-59.
• BUKATKO, Danuta; DAEHLER, Marvin W (2004). Child Development: A Thematic Approach (5th Ed.), Houghton Mifflin Company, BoCEVHER-KALBURAN, Nilgün (2014). “Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Dış Mekânda Oyun Fırsatları ve Ebeveyn Görüşleri”, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 32, 113-135.
• CLARK, Jane E; WHITALL, Jill (1989). “What is Motor Development?: The Lessons of History”, Quest, 41, 183-202.
• CLELAND, Verity; CRAWFORD, David; BAUR, Louise A; HUME, Clare; TIMPERIO, Anna; SALMON, Jo (2008). “A Prospective Examination of Children’s Time Spent Outdoors, Obj ctively Measured Physical Activity and Overweight”, International Journal of Obesity, 32, 1685-1693.
• DEHART, Ganie B; SROUFE, L Alan; COOPER, Robert G (2004). Child Development: Its Nature and Course (5th Ed.), McGraw-Hill, New York, NY.
• DOAN, Mary Anne; WOLLENBURG, Karen; WILSON, Elma (1994). Portage Guide to Early Education (2nd Ed.), Cooperative Educational Service Agency 5, Portage, WI.
• DURSUN, Zeki (2004). Temel Becerileri İçeren Özel Beden Eğitimi Program Tasarısının Okulöncesi 6 Yaş Çocukların Motor Beceri Erişileri Üzerine Etkisi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• DÜGER, Tülin; BUMİN, Gonca; UYANIK, Mine; AKI, Esra; KAYIHAN, Hülya (1999). “The As-sessment of Bruininks-Oseretsky Test of Motor Proficiency in Children”, Pediatric Reha- bilitation, 3(3), 125-131.
• FELDMAN, Robert S (2004). Child Development (3rd Ed.), Pearson Education, Upper Saddle River, NJ.
• FOLIO, M Rhonda; FEWELL, Rebecca R (2000). The Peabody Developmental Motor Scales (2nd Ed.). PRO-ED, Austin, TX.
• GALLAHUE, David L; OZMUN, John C; GOODWAY, Jackie D (2014). Motor Gelişimi Anlama: Genel Bakış (Çev. D. Sevimay Özer, A. Aktop), Motor Gelişimi Anlamak: Bebekler, Çocuklar, Ergenler, Yetişkinler içinde (Çev. Ed. D. Sevimay Özer, A. Aktop), Nobel Aka- demik Yayıncılık, Ankara.
• GEORGE, Darren; MALLERY, Paul (2016). IBM SPSS Statistics 23 Step by Step: A Simple Gui- de and Reference (14th Ed.), Routledge, New York, NY.
• GÜLAÇ, Meryem (2014). Anaokuluna Giden 3-5 Yaş Grubu Çocukların Temel Motor Beceri Düzeylerinin Araştırılması, Dumlupınar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, (Dok- tora Tezi), Kütahya.
• HAYWOOD, Kathleen M; GETCHELL, Nancy (2014). Life Span Motor Development (6th Ed.), Human Kinetics, Champaign, IL.
• HOOPER, Daire; COUGHLAN, Joseph; MULLEN, Michael (2008). “Structural Equation Model- ling: Guidelines for Determining Model Fit”, The Electronic Journal of Business Rese- arch Methods, 6(1), 53-60.
• HU, Li-tze; BENTLER, Peter M (1998). “Fit Indices in Covariance Structure Modeling: Sensitivity to Underparameterized Model Misspecification”, Psychological Methods, 3(4), 424-453 HU, Li-tze; BENTLER, Peter M (1999). “Cutoff Criteria for Fit Indexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria versus New Alternatives”, Structural Equation Mode- ling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• HURMERIC, Irmak (2010). The Effects of Two Motor Skill Interventions on Preschool Child- ren’s Object Control Skills and Their Perceived Motor Competence, The Ohio State University, (Doctoral Dissertation), Columbus, OH.
• IIVONEN, Susanna; SÄÄKSLAHTI, Arja; NISSINEN, Kari (2011). “The Development of Fundamental Motor Skills of Four- to Five-Year-Old Preschool Children and the Effects of a Preschool Physical Education Curriculum”, Early Child Development and Care, 181(3), 335-343.
• İNAN, Mehmet (1996). 6-12 Yaş Grubu Normal Çocukların Lincoln Oseretzky Motor Gelişim Testine göre Psikomotor Yeteneklerinin Araştırılması, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, (Doktora Tezi), İstanbul.
• KAIL, Robert V (2004). Children and Their Development (3rd Ed.), Pearson Education, Upper Saddle River, NJ.
• KILIÇ, Zeynep; UYANIK BALAT, Gülden; ÇAĞLAK SARI, Saime (2017). “CHAMPS Motor Beceriler Protokolü’nün (CMSP) 4 ve 5 Yaş Çocuklarına Yönelik Türkçe’ye Uyarlama Çalışması”, Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 129-142.
• KIMBRO, Rachel Tolbert; BROOKS-GUNN, Jeanne; MCLANAHAN, Sara (2011). “Young Child- ren in Urban Areas: Links among Neighborhood Characteristics, Weight Status, Outdoor Play, and Television Watching”, Social Science & Medicine, 72, 668-676.
• KİLMEN, Sevilay (2015). Eğitim Araştırmacıları için SPSS Uygulamalı İstatistik, Edge Akademi, Ankara.
• LAM, Mei Yung; IP, Man Hing; LUI, Ping Keung; KOONG, May Kay (2003) “How Teachers Can Assess Kindergarten Children’s Motor Performance in Hong Kong”, Early Child Deve lopment and Care, 173(1), 109-118.
• LAWSHE, Charles H (1975). “A Quantitative Approach to Content Validity”, Personnel Psych logy, 28, 563-575.
• MCFARLAND, Amy Lene’ (2011). Growing Minds: The Relationship Between Parental Atti- tude about Nature and the Development of Fine and Gross Motor Skills in Children, Texas A&M University, (Doctoral Dissertation), College Station, TX.
• MÜLAZIMOĞLU BALLI, Özgür; GÜRSOY, Figen (2012). “Bruininks-Oseretsky Motor Yeterlik Testinin Beş-Altı Yaş Grubu Türk Çocuklar için Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 104-118.
• NUNNALLY, Jum C; BERNSTEIN, Ira H (1994). Psychometric Theory (3rd Ed.), McGraw-Hill, New York, NY.
• OJA, Leila; JÜRIMÄE, Toivo (2002). “Physical Activity, Motor Ability, and School Readiness of 6-Yr.-Old Children”, Perceptual and Motor Skills, 95, 407-415.
• OHTOSHI, Taro; MURAKI, Toshiaki; TAKADA, Satoshi (2008). “Investigation of Age-Related Developmental Differences of Button Ability”. Pediatrics International, 50, 687-689.
• ÖZTOKLU DURMUŞ, Fatmanur (2014). Beery-Buktenica Gelişimsel Görsel-Motor Koordinas- yon Testi-6’nın Türkçe’ye Uyarlanması ve 36-70 Aylık Çocuklarda Görsel Motor Koordinasyonun İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Konya.
• RATHUS, Spencer A (2008). Childhood and Adolescence: Voyages in Development (3rd Ed.), Thomson Wadsworth, Belmont, CA.
• SARI, Kezban (2001). Temel Psikomotor Becerilerin Gelişimine Farklı Eğitim Kurumları ve Deneklerin Özlük Niteliklerine Bağlı Değişkenlerin Etkisi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Konya.
• SEVİMAY, Dilara (1986). Okulöncesi Çağı Çocuklarının Motor Performanslarının İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• SHAFFER, David R; KIPP, Katherine (2007). Development Psychology: Childhood and Adoles- cence (7th Ed.), Thomson Wadsworth, Belmont, CA.
• SHALA, Merita (2009). “Assessing Gross Motor Skills of Kosovar Preschool Children”, Early Child Development and Care, 179(7), 969-976.
• ŞEKER, Kübra Nur (2015). Kırsal Bölgede Okul Öncesi Eğitime Devam Eden 5 Yaş Çocukları ile Montessori Eğitimi Alan 5 Yaş Çocukların Motor Becerilerinin Karşılaştırılması, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Konya.
• TABACHNICK, Barbara G; FIDELL, Linda S (2007). Using Multivariate Statistics (5th Ed.), Pe- arson Education, Boston, MA.
• TANDON, Pooja S; ZHOU, Chuan; CHRISTAKIS, Dimitri A (2012). “Frequency of Parent-Super- vised Outdoor Play of US Preschool-Aged Children”, Archives of Pediatrics & Adoles- cent Medicine, 166(8), 707-712.
• TEMEL, Z Fulya; ERSOY, Özlem; AVCI, Neslihan; TURLA, Ayşe (2005). Gazi Erken Çocukluk Gelişimi Değerlendirme Aracı: GEÇDA (2. Baskı), Rekmay, Ankara.
• TRAWICK-SMITH, Jeffrey (2006). Early Childhood Development: A Multicultural Perspective (4th Ed.), Pearson Education, Upper Saddle River, NJ.
• ÜNAL GÜROCAK, Selda (2007). Anasınıfına Devam Eden 60-72 Ay Çocukların Dil Gelişimi ve İnce Motor Gelişimi Açısından Değerlendirilmesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Bolu.
• YALAZ, Kalbiye; ANLAR, Banu; BAYOĞLU, Birgül (2016). Denver II Gelişimsel Tarama Testi: Türkiye Standardizasyonu (2. Baskı), Gelişimsel Çocuk Nörolojisi Derneği, Ankara.
• YURDUGÜL, Halil (2005). “Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Kapsam Geçerliği için Kapsam Geçerlik İndekslerinin Kullanılması”, XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Denizli.
• 82