SÖZLEŞMELİ ADAY ÖĞRETMENLERİN BEKLENTİLERİNİN İNCELENMESİ: SİLOPİ DURUM ÇALIŞMASI

Yıl 2019, Cilt: 48 Sayı: 224, 285 - 298, 22.11.2019

Tuğçe Güzelyurt , Yunus Gönül

Öz

Bir kavram olarak öğretmen beklentisi, sosyal psikolog Rosenthal ve Jacobson’un

çalışmalarında ve daha sonra birçok araştırmanın konusu olarak literatürde

yer almıştır. Öğretmen özellikleri, mesleki sorunlar, okul yapısı, çevre,

öğrenci profili gibi faktörler öğretmenlerin beklentilerini etkilemektedir. Türkiye’de

2016 yılı itibarıyla uygulanmaya başlayan sözleşmeli aday öğretmenlikle

öğretmenlerin görev süresi, özlük hakları, atama durumları, ek ders ücretleri,

izin vb. haklarına yönelik farklılıklar meydana gelmiştir. Bu farklılaşmayla birlikte

öğretmenlerin beklentileri de farklılaşmıştır. Bu farklılaşmadan kaynaklanan

sorunların çözülememesi ve beklentilerin karşılanamaması, örgüt kültürünün

bozulmasına ve sorunların daha da artmasına neden olmaktadır. Bu bilgiler

doğrultusunda, çalışmanın amacı sözleşmeli aday öğretmenlerin beklentilerinin

incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim-öğretim yılında

Şırnak ilinin Silopi ilçesinde, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Dicle Ortaokulu’nda

görev yapmakta olan 20 sözleşmeli aday öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada

nitel araştırma yöntemlerinden bütüncül tek durum tekniği uygulanmıştır.

Veriler araştırmacı tarafından oluşturulan görüşme formuyla toplanmıştır. Elde

edilen veriler betimsel analiz tekniği ve içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir.

Sonuç olarak, katılımcıların öğretmenler arasında hiyerarşi oluşmaması ve

mesleki motivasyonun artması için özlük haklarının (atama, izin, ek ders vb.)

kadrolularla aynı olması beklentisine sahip oldukları belirlenmiştir. Ayrıca katılımcılar,

sözleşmeli aday öğretmenliği doğru uygulanması durumunda mesleki

yeterliği artırması ve öğrencilerin kesintisiz eğitim alması yönünden olumlu bulmaktadırlar.

Anahtar Kelimeler

Sözleşmeli Aday Öğretmen, Beklenti, Mesleki Yeterlik, Motivasyon

Kaynakça

• Azar, A. ve Çepni, S. (1999). Fizik öğretmenlerinin kullandıkları öğretim etkinliklerinin mesleki deneyime göre değişimi. HAYEF Dergisi, 16(17), 24-33.
• Altıntaş, S. ve Görgen, İ. (2017). Preservice teachers’ reviews on preservice teacher training system. Turkish Studies, 12(6), 15-30.
• Arslan, Y. (2018). Terör nedeniyle farklı şehirlere yollanan öğrencilerin yaşadıkları sorunlar ve ders başarıları üzerine bir araştırma. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi (Internatıonal Anatolian Social Sciences Journal), 2(1), 4-20.
• Celep, C. (2008). Sınıf yönetiminde kuram ve uygulama. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Cengiz, E. (2018). Türkiye’de İlk kez uygulanan aday öğretmen yetiştirme sürecine ilişkin öğretmen görüşleri. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1):932-968.
• Çiftçi, C. (2017). Aday öğretmenlerin aday öğretmen yetiştirme süreci ile ilgili görüşleri. (52-60). Ulusla- rarası Öğretmen Eğitimi ve Akreditasyon Kongresi. İstanbul/ Türkiye.
• Demir, M. K., ve Arı, E., (2013). Öğretmen sorunları-Çanakkale ili örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 107-126.
• Gökulu, A. (2017). Aday öğretmenlerin Türkiye’deki aday öğretmenlik eğitim süreci ile ilgili görüşleri. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(1), 111-123.
• Gürsoy, G. ve Turan Özpolat, E. (2017). Aday öğretmen yetiştirme sürecine ilişkin görüş ölçeği geliştirme çalışması. Diyalektolog Ulusal Sosyal Bilimler Dergisi, 14, 65-78.
• Kılıç, D., Babayiğit, Ö. ve Erkuş, B. (2016). Aday öğretmenlerin adaylık eğitimine ilişkin görüşleri.EKEV Akademi Dergisi, 20(68), 81-91.
• Kozikoğlu, İ. ve Soyalp, H. (2018). Aday öğretmenlerin, danışman öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin aday öğretmen yetiştirme programına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(4), 934-952.
• Kaya, S. (2016). Mentor and candidate teachers’ views about the recent teacher induction program. (27- 30). In 4th International Conference on Curriculum and Instruction, Antalya-Türkiye.
• Köse, A. ve Atalmış, E. H. (2017). Aday öğretmen yetiştirme sürecinde alınan eğitimlerin öğretmenlik uygulamalarına katkısı: Sorunlar ve çözüm önerileri. Turkish Studies,12(25), 491- 512.
• MEB. (2015). Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği. http://www. resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150417-4.htm. (Erişim tarihi: 04/12/2018).
• MEB. (2016). Aday öğretmen yetiştirme programı. http://oygm.meb.gov.tr/www/aday-öğretmen-yetiştirme-sürecine-ilişkin-yönerge-ve-yetiştirme-programı/içerik/328, (erişim tarihi: 04/12/2018).
• MEB. (2017a). MEB, Öğretmen Yetiştirme Genel Müdürlüğü. Aday Öğretmen Yetiştirme Programı konulu resmi yazı.
• MEB. (2017b). Öğretmen Strateji Belgesi 2017-2013. Öğretmen Yetiştirime ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. Ankara.
• Nartgün, Ş. S. (2008). Aday öğretmenlerin gözüyle Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarına öğretmen atama esasları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 8(2), 47-58.
• Özoğlu, M. (2011). Türkiye’nin öğretmen “yetiştirme” politikası. 21. Yüzyılda Türkiye’nin Eğitim ve Bilim Politikaları Sempozyumu, 143-156.
• Özoğlu, M., Gür, B. S., ve Altunoğlu, A. (2013). Türkiye ve Dünyada öğretmenlik. Retorik ve Pratik, 1(1), 41-60.
• Sarıkaya, İ., Samancı, O. ve Yılar, Ö. (2017). Aday öğretmen yetiştirme sürecinin aday ve danışman sınıf öğretmenlerinin görüşleri kapsamında değerlendirilmesi, GEFAD. 37(3), 939- 989.
• Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen yeterlikleri ve mesleki gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 58, 40-45.
• Şimşek, H. (2014). Osmanlı döneminde kısa süreli öğretmen yetiştirme uygulamaları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11-1, 77-95.
• Toker Gökçe, A. (2013). Aday öğretmenlerin öğretme ve öğrenmeye yönelik yeterliklerine ilişkin yaşadıkları sorunlar. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 12 (23), 23-42.
• Toprakçı, E. ve Altunay, E. (2015). Anılarla öğretmenlik. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Topsakal, C., ve Duysak, A. (2017). Aday öğretmen yetiştirme sürecine ilişkin aday öğretmenler ve diğer paydaşların görüşleri. Sakarya University Journal of Education, 7 (3), 625-639. DOI: 10.19126/suje.368228
• Ulubey, Ö. (2018). Aday öğretmen yetiştirme programının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2): 480-502.
• Yasseen B., M. B. (2010) The effect of teachers’ behavior on students’ behavior in the classroom.International Forum of Teaching and Studies. 6(1), 48-57.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.