İLKOKUL MÜDÜRLERİNİN İSTENMEYEN DAVRANIŞLARINA İLİŞKİN SINIF ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 229, 637 - 653, 04.02.2021

Zehra Durgunlu Muhammet Hanifi Ercoşkun

Öz

Bu araştırmada, ilkokul müdürlerinin istenmeyen davranışlarına ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma evreni 2016-2017 öğretim yılında Türkiye’de bir ildeki (Erzurum) ilkokullarda çalışan sınıf öğretmenlerinden oluşmaktadır. Araştırmada sınıf öğretmenlerinin görüşleri, “Okul Müdürünün İstenmeyen Davranışları Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Bulgulara göre, okul müdürlerinin istenmeyen davranışlarının; 1. alt boyutta (iletişim ve insan ilişkilerinden kaynaklanan istenmeyen davranışlar) ve 2. alt boyutta (yönetim şeklinden ve yetki, sorumluluktan kaynaklanan istenmeyen davranışlar) 1-10 yıl kıdemi olan sınıf öğretmenlerinin lehine ve öğrenci mevcudu 0-500 öğrencisi olan okulların lehine farklılaştığı görülmüştür. Okul müdürlerinin istenmeyen davranışlarının okulun bulunduğu çevrenin sosyo-ekonomik düzeyine göre, 1. alt boyutta sosyo-ekonomik düzeyi düşük olan okullar lehine farklılaştığı, 2. alt boyutta farklılaşmadığı görülmüştür. Okul müdürlerinin istenmeyen davranışlarının, her iki alt boyutta, sınıf öğretmenlerinin cinsiyeti ve okul müdürünün mesleki kıdemi değişkenlerine göre farklılaşmadığı görülmüştür. Okul müdürünün mesleki kıdeminin ve sınıf öğretmenlerinin cinsiyetinin, okul müdürlerinin istenmeyen davranışlarını etkilemediği; okuldaki öğrenci mevcudu ve sınıf öğretmenlerinin kıdeminin okul müdürünün istenmeyen davranışlarını etkilediği sonucuna varılmıştır. Araştırma bulguları okul müdürleriyle paylaşılarak istenmeyen davranışları etkileyen değişkenler konusunda okul müdürlerine bilgilendirme yapılabilir.

Anahtar Kelimeler

Okul müdürü, sınıf öğretmeni, istenmeyen davranış

Kaynakça

• ARLI, D. (2007). İlköğretim okulu yöneticilerinin yönetim biçimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden Edinilmiştir. (Tez No. 220886)
• AYDOĞAN, İ., ve Helvacı, M. A. (2011). Etkili okul ve etkili okul müdürüne ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 41-60.
• BAŞTEPE, İ. (2009). Etkili okulun eğitim-öğretim süreci ve ortamı boyutlarının nitelikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(29), 76-83.
• BİLGE, B. (2015). Bir lider olarak okul müdürünün öğretmenlerin mesleki gelişimine katkısı (Yüksek Lisans Tezi). Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden Edinilmiştir. (Tez No. 417548)
• DAVIS, K. (1988). İşletmelerde insan davranışı (K. Tosun, çev. ed.). İstanbul: Doğan
• ERDEM, E., Gürbüz, R., ve Yıldırım, K. (2013). Başarılı okul müdürlerinin özellikleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 167-179. https://dergipark.org.tr/tr/ pub/zgefd/issue/47944/606579 adresinden edinilmiştir.
• İSTATİSTİKSEL. (2013, 27 Nisan). Örneklem büyüklüğünün saptanması [Web Blog Yorumu]. http://istatistiqsel.blogspot.com/2013/04/orneklem-buyuklugunun-saptanmas.html adresinden edinilmiştir.
• ŞAŞI, M. (2008). Ortaöğretim kurumlarındaki öğretmen ve diğer personelin okul müdürüyle iletişimlerinde karşılaştıkları yönetimsel sorunlar (Yüksek lisans tezi). Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden Edinilmiştir. (Tez No. 214267)
• ŞİŞMAN, M. (2008). Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi (10. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. doi: https://doi.org/10.14527/9786050022087
• KARASAR, N. (1984). Bilimsel araştırma yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Hacettepe Taş Kitapçılık.
• KAŞIKÇI, B. (2015). Öğretmen ve müdür yardımcılarının görüşlerine göre ilkokul müdürlerinin yönetim becerileri (Yüksek lisans tezi). Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden Edinilmiştir. (Tez No. 426180)
• KAYRİ, M. (2009). Araştırmalarda gruplararası farkın belirlenmesine yönelik çoklu karşılaştırma (post-hoc) teknikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 51-64.
• KOMBIÇAK, M. (2008). İlköğretim okul müdürlerinin yeterliliklerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden Edinilmiştir. (Tez No. 219578)
• PETERSON, D. K. (2002). The relationship between unethical behaviour and the dimensions of the ethical climate questionnaire. Journal of Business Ethics. 41(4), 313-326. doi: https://doi.org/10.1023/A:1021243117958
• YARBA, M. M. (2003). İlköğretim okulu öğretmenlerinin çalıştıkları okul yöneticilerinin yönetim becerilerine yönelik algı ve beklentileri (Yüksek lisans tezi). Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden Edinilmiştir. (Tez No. 128167)
• TEZCAN, Koçer, N. A. (2014). İlkokul ve ortaokullarda okul müdüründen kaynaklanan sorun ve çatışmalar (Yüksek lisans tezi). Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinden Edinilmiştir. (Tez No. 356316)