KÜTLE VE AĞIRLIK KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİ: TAHMİN-GÖZLEM-AÇIKLAMA

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 230, 663 - 687, 04.05.2021

Ahmet Bolat , Sevilay Karamustafaoğlu

https://doi.org/10.37669/milliegitim.702128

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada, yedinci sınıf kütle ve ağırlık konusunda, Tahmin-Gözlem-Açıklama (TGA) yönteminin öğrencilerin akademik başarısına ve kavram öğrenmelerine olan etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nicel kökenli öntest-sontest uygulamalı basit deneysel desen modelindedir. Çalışmanın örneklemini 2019-2020 eğitim-öğretim Çorum ilindeki bir ortaokulda öğrenim gören 7.sınıf 19 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak açık uçlu sorulardan oluşan başarı testi, kavram haritası ve yarı yapılandırılmış mülakat formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel analiz ,fark analizi ve içerik analizi kullanılmıştır. Öğrencilerin uygulama öncesindeki başarıları ile uygulama sonundaki başarılarını karşılaştırmak için nonparametric testlerden wilcoxon işaretli sıralar testi kullanılmıştır. Öğrencilerle yapılan mülakatlar ise içerik analizi yoluyla yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda, TGA yönteminin öğrencilerin kütle ve ağırlık konusundaki akademik başarısını anlamlı bir şekilde artırdığı, öğrencilerin kavram yanılgılarının giderilmesinde, imajlarının olumlu yönde değişmesinde etkili olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda daha büyük örneklemlerle benzer çalışmaların yapılması, aynı konuda farklı yöntemlerin uygulanması gibi çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Fen, Kütle ve Ağırlık, Tahmin-Gözlem-Açıklama(TGA)

Teşekkür

Katkılarından Dolayı Çorum Merkez Mustafa Kemal Ortaokulu Fen Bilimleri Öğretmeni Hanmelek Yurttutar'a çok teşekkür ederiz.

Kaynakça

• ABRAHAM, R. Mıchael, GRZYBOWSKİ, Eileen, Renner, W. John ve MAREK, A. Edmund (1992). Understandings and misunderstandings of eighth graders of five chemistry concepts found in textbooks. Journal of Research in Science Teaching, 29(2), 105-120.
• ARTUN, Hüseyin, GÜLSEVEN, Emine ve TEMUR, Atilla (2019). Beşinci sınıf öğrencilerinin biyoçeşitlilik konusunu anlamaları üzerine kavram karikatürlerinin etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19 (3), 721-731. DOI: 10.17240/aibuefd.2019.19.49440-486576
• AYAS, Alipaşa, SÖZBİLİR, Mustafa (2015). Kimya öğretimi: öğretmen eğitimcileri, öğretmenler ve öğretmen adayları için iyi uygulama örnekleri (I. Baskı). Ankara:Pegem A Yayıncılık. AYDIN, Müge (2010). Fen ve teknoloji öğretiminde tahmin-gözlem-açıklama tekniğinin kullanımının kavram yanılgılarının giderilmesine ve öğrenci başarısına etkisinin araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak
• BAĞCI KILIÇ, Gülşen ve ÇAKAN, Mehtap (2007). Peer assessment of elementary science teaching skills. Journal of Science Teacher Education, 18(1), 91-107.
• BALBAĞ, Mustafa, Zafer (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kelime ilişkilendirme testi (KİT) kullanılarak kütle ve ağırlık kavramlarına ilişkin bilişsel yapılarının belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Eğitim Dergisi, 3(1), 69-81.
• BENLİ ÖZDEMİR, Esra (2019). Animasyon destekli fen öğretiminin 6. sınıf öğrencilerinin Güneş, Dünya ve Ay kavramları hakkındaki kavram yanılgılarının giderilmesine ve astronomiye yönelik tutuma etkisi. Başkent University Journal of Education, 6(1),46-58.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Şener, ÇAKMAK KILIÇ, Ebru, AKGÜN, Erkan, Özcan, KARADENİZ, Şirin ve DEMİREL, Funda (2012). Araştırma yöntemleri. (12.Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• CAN, Abdullah. (2019). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. (7. Baskı) Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• CAYMAZ, Belkız, ve AYDIN, Abdullah (2019). Ortak bilgi yapılandırma modelinin yedinci sınıf öğrencilerinin elektrik enerjisi ünitesine ilişkin kavramsal anlamalarına etkisi. Kastamonu Education Journal, 27(5), 1955-1975. DOI:10.24106/kefdergi.3196
• ÇAYAN, Yasemin ve KARSLI, Fethiye (2015). 6. sınıf öğrencilerinin fiziksel ve kimyasal değişim konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde probleme dayalı öğrenme yaklaşımının etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (4), 1437-1452.
• ÇEPNİ, Salih (2010). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş̧. (5. Baskı) Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• ÇETİN, Yavuz Selim (2013). Ortaokul 2. sınıf fen ve teknoloji dersi solunum sistemi konusunun öğretiminde animasyonlarla desteklenmiş “tahmin-gözlem açıklama” stratejisinin öğrenci başarısına etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü̈, Erzurum.
• DUMAN, Menevşe Şükran ve AVCI, Gülşen (2016). Sekizinci sınıf öğrencilerinin maddenin halleri ve ısı ünitesine yönelik kavram yanılgıları. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 129-165. DOI:10.29065/usakead.256383
• ECEVİT, Tuğba ve ÖZDEMİR ŞİMŞEK, Pınar (2017). Öğretmenlerin fen kavram öğretimleri, kavram yanılgılarını saptama ve giderme çalışmalarının değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 16(1), 129-150.
• GÜLEÇ, Mehmet ve KARACI, Abdulkadir (2019). Çevrimiçi kavram haritalarının fen bilimleri dersindeki başarı ve kalıcılığa etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 271-289. DOI: 10.9779/pauefd.458653
• GÜNEŞ, Tohit, ŞENER DİLEK, Nilay, DEMİR, Engin Serdar, HOPLAN, Meral, ve ÇELİKOĞLU, Murat (2010, November). Öğretmenlerin kavram öğretimi, kavram yanılgılarını saptama ve giderme çalışmaları üzerine nitel bir araştırma. In International Conference on New Trends in Education and Their Implications (Vol. 11, No. 13, pp. 937-944).
• GÜVEN, Ezgi (2011). Çevre eğitiminde tahmin-gözlem-açıklama destekli proje tabanlı öğrenme yönteminin farklı değişkenler üzerine etkisi ve yönteme ilişkin öğrenci görüşleri. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü̈, Ankara.
• GÖKTÜRK, Metin (2015). Fen ve teknoloji dersinde TGA stratejisi ile zenginleştirilmiş animasyon destekli öğretimin akademik başarıya, tutuma ve kalıcılığa etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü̈, Ağrı.
• HANIMOĞLU, Ayça (2015). Maddenin yapısı ve özellikleri ünitesine yönelik olarak geliştirilen tga etkinliklerinin 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Adıyaman Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü̈, Adıyaman.
• HARMAN, Gonca ve ÇÖKELEZ, Aytekin (2019). Lamba parlaklığı konusunun öğretiminde analoji kullanımının etkisi. Kastamonu Education Journal, 27(4), 1575-1594. DOI:10.24106/kefdergi.3157
• HOPKİNS, Will, (2014). A new view of statistics, Will G. Hopkins. https://complementarytraining.net/wp-content/uploads/2013/10/Will-Hopkins-A-New-View-of-Statistics.pdf, Erişim Tarihi: 06/01/2020
• KARA, Elif (2017). Tahmin et- gözle-açıkla stratejisine dayalı fen öğretiminin ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine ve başarısına etkisinin araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi) Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü̈, İstanbul.
• KARACALI, Kübra, BULUNUZ, Nermin ve ÖZKAN, Mustafa (2019). Examining the effects of the learning station method on 7th grade students’ conceptual understanding levels regarding the light unit. European Journal of Education Studies, 6(7), 122-144.
• KAPTAN, Fitnat (1999). Fen bilgisi öğretimi. İstanbul: Öğretmen Kitapları Dizisi, Milli Eğitim Bakanlığı.
• KARAKUŞ, Sibel (2019). Fen bilimleri dersinde kavram karikatürü kullanımının 7.sınıf öğrencilerinin kütle-ağırlık konusundaki kavram yanılgılarına etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• KEARNEY, D. Matthew. ve TREAGUST, David. F. (2000). An investigation of the classroom use of prediction-observation-explanation computer tasks designed to elicit and promote discussion of students' conceptions of force and motion. Paper presented at the annual meeting of the National Association For Research in Science Teaching, 28–31, New Orleans, USA.
• KORAY, Özlem ve TATAR, Nilgün (2003). İlköğretim öğrencilerinin kütle ve ağırlık ile ilgili kavram yanılgıları ve bu yanılgıların 6., 7. ve 8. sınıf düzeylerine göre dağılımı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 187-198.
• KORAY, Özlem, ÖZDEMİR, Muhammed ve TATAR, Nilgün (2005). İlköğretim öğrencilerinin "birimler" hakkında sahip oldukları kavram yanılgıları: Kütle ve ağırlık örneği. İlköğretim Online, 4(2), 24-31.
• LİEW, Chong Wah ve TREAGUST, David.F. (1998). The effectiveness of predict –observe-explain tasks in diagnosing students’ understanding of science and in identifying their levels of archievement. Paper presented at the Americans Education Research Association, San Diego, C.A.
• MAŞEROĞLU, Pınar (2016). Tahmin gözlem açıklamaya dayalı etkinliklerin 8. sınıf öğrencilerinin kimya kavramlarını günlük hayatla ilişkilendirmelerine etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü̈, Rize.
• MEB. (2018). İlköğretim Kurumları Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı, Ankara.
• MEB, (2019). İlköğretim 7. sınıf fen bilimleri ders kitabı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• ÖNER SÜNKÜR, Meral (2013). Fen ve teknoloji dersinde tahmin et-gözle-açıkla yöntemi ile desteklenmiş yansıtıcı düşünmeye dayalı etkinlik uygulamalarının değerlendirilmesi. (Doktora Tezi) İnönü̈ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü̈, Malatya.
• Özmen, Haluk, Karamustafaoğlu, Orhan (Ed.) (2019). Eğitimde araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• ÖZYILMAZ AKAMCA, Güzin (2008). İlköğretimde analojiler, kavram karikatürleri ve tahmin gözlem-açıklama teknikleriyle desteklenmiş fen ve teknoloji eğitiminin öğrenme ürünlerine etkisi. (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü̈, İzmir.
• PLATTEN, Linda (1995). Talking geography: an ınvestigation into young children’s understanding of geographical terms part-1. International Journal of Early Years Education, 3(1), 74-91.
• SARABANDO, Cândida, CRAVİNO, José. P. ve SOARES, Armando, A. (2016). Improving student understanding of the concepts of weight and mass with a computer simulation. Journal of Baltic Science Education, 15(1), 109-126.
• ŞENCAN, Hüner (2005). Sosyal ve davranışsal ölçmelerde güvenirlik ve geçerlik. Ankara: Sözkesen Matbaacılık.
• TİFTİKÇİ, Hatice İlknur, YÜKSEL, İbrahim, KOÇ, Âdem ve ÇIBIK, Ayşe Sert (2017). Tahmin gözlem açıklama yöntemine dayalı laboratuvar uygulamalarının elektrik akımı konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesine ve başarıya etkisi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 18(1),19-29.
• TAO, Ping-Kee ve GUNSTONE, Richard F. (1997), The process of conceptual change in force and motion. Annual Meeting of the American Educational Research Association, Chicago.
• TAŞKIN, Özgür (2012). Fen ve teknoloji öğretiminde yeni yaklaşımlar. Ankara: Pegem Akademi.
• VARIŞ, Fatma (1996). Eğitimde program geliştirme: teori ve teknikler. Ankara: Alkım Yayınları.
• WHİTE, Richard, ve GUNSTONE, Richard. (1992). Probing understanding. London: The Falmer Press.