ERGENLERDE DUYGU DÜZENLEME STRATEJİLERİ VE EBEVEYN TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 230, 815 - 834, 04.05.2021

Derya Atalay Arzu Özyürek

https://doi.org/10.37669/milliegitim.707741

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmada, ergenlerin duygu düzenlemeleri ile ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Betimsel tarama modelindeki bu araştırma, 2016-2017 öğretim yılında yürütülmüştür. Çalışma grubunu ortaokul 7. ve 8.sınıf öğrencisi 500 ergen oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında “Ergenler İçin Duygu Düzenleme Ölçeği (EİDDÖ)” ve “Anne–Baba Tutum Ölçeği (ABTÖ)” kullanılmıştır. Veriler Mann Whitney U, Kruskal Wallis H-Testi, Pearson Korelasyon Katsayısı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda ergenlerin cinsiyeti, kardeş sayısı ve baba yaşı ile ergenlerin duygu düzenleme durumu arasında anlamlı fark olduğu belirlenmiştir. Anne-babaların demokratik tutumu arttıkça ergenlerin içsel ve dışsal işlevsel duygu düzenlemelerinin arttığı, içsel ve dışsal işlevsel olmayan duygu düzenlemelerinin azaldığı; koruyucu/istekçi tutumları arttıkça ergenlerin dışsal işlevsel, içsel ve dışsal işlevsel olmayan duygu düzenlemelerinin arttığı; otoriter tutumları arttıkça içsel işlevsel duygu düzenlemelerinin azaldığı, içsel ve dışsal işlevsel olmayan duygu düzenlemelerinin arttığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Duygu düzenleme, Ergenlik dönemi, Ebeveyn tutumu

Destekleyen Kurum

Karabük Üniversitesi BAP Birimi

Proje Numarası

KBÜBAP-17-YL-03

Teşekkür

Bu çalışma, Karabük Üniversitesi BAP Birimi tarafından KBÜBAP-17-YL-03 no'lu projeyle desteklenmiştir. Desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Büyüköztürk, Ş, Kılıç, E., Akgün, Ö.E, Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Baumrind, D. (1991). The influence of parenting style on adolescent competence and substance abuse. Journal of Early Adolescence, 11, 56–94.
• Değirmenci, G. Y. (2020). Bebeklik döneminde sosyal duygusal gelişim ve gelişimsel destek önerileri, ss.77-88 (Ed.: Ç. Aytekin, S. Bencik Kangal ve H. Demircioğlu) Bebeklik Döneminde Gelişim, Ankara: Vize.
• Döğücü, F. (2004). Tosya ilçesinde farklı liselerde öğrenim gören ergenlerin arkadaş ilişkilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: G.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Duy, B. ve Yıldız, M.A. (2014). Ergenler için duygu düzenleme ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5 (41), 23-35.
• Enns, M. W., Cox, B. J. ve Clara, I. (2002). Parental bonding and adult psychopathology: results from the US national comorbidity survey. Psychol Med; 32, 997–1008.
• Else-Quest, N. M., Hyde, J. S., Goldsmith, H. H. ve Van Hulle, C. A. (2006). Gender differences in temperament: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 132, 33-72.
• Erkan, S., ve Toran, M. (2004). Alt sosyo-ekonomik düzey annelerin çocuklarını kabul ve reddetme davranışlarının incelenmesi (Diyarbakır ili örneği). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 91-97.
• Eisenberg, N., Cumberland, A. ve Spinrad, T. L. (1998). Psarental socialization of emotion. Psychological Inquiry, 9 (4), 241-273.
• Fox, N. ve Calkins, S. D. (2003). The development of self control of emotion: ıntrinsic and extrinsic influences. Motivation and Emotion, 27, 7–26.
• Gross, J.J. ve Thompson, R.A. (2007). Emotion regulation: conceptual foundations. (Ed.: J.J. Gross), Handbook Of Emotion Regulation. New York: Guilford Press. Gül, S. K., ve Güneş, İ. D. (2009). Ergenlik dönemi sorunları ve şiddet. Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 79-101.
• Hortaçsu, N. (1995). Parents' education levels, parents' beliefs, and child outcomes. the journal of genetic psychology: Research and Theory on Human Development, 156 (3), 373-383.
• Kalkınç, F. (2017). Okul Evde Başlar. Antalya: Fer Kitap.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma Teknikleri. Ankara: Tekışık.
• Kennedy, D. E. ve Kramer, L. (2008). Improving emotion regulation and sibling relationship quality: the more fun with sisters and brothers program. family relations: an ınterdisciplinary, Journal of Applied Family Studies, 57 (5), 567-578.
• Kuzgun, Y. ve Eldeleklioğlu, J., (2005). Ana Baba Tutumları Ölçeği (ergenler ve yetişkinler için). Rehberlik ve psikolojik danışmada kullanılan ölçme araçları ve programlar dizisi: 1, PDR’de Kullanılan Ölçekler. Ankara: Nobel.
• Mauss, I. B., Bunge, S. A. ve Gross, J. J. (2007). Automatic emotion regulation. Social and Personality Psychology Compass, 1(1), 146-167.
• Morris, A.S., Silk, J.S., Steinberg, L., Myers, S.S. ve Robinson, L.R. (2007). The ole of the family contex in the development of emotion regulation. Social Development, 16 (2), 361-388.
• Nacak, M., Yağmurlu, B., Durgel, E. ve Van, D. V. (2011). Metropol ve Anadolu'da ebeveynlik: Biliş ve davranışlarda şehrin ve eğitim düzeyinin rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 26 (7), 85-104.
• Özyürek, A. (2015). Çocuk ve aile içi ilişkiler, ss.71-98 (Ed.: Y. Aydoğan ve G. Gültekin Akduman) Çocuk Ruh Sağlığı. Anara: Eğiten.
• Siegel, D. J. ve Byrson, T. P. (2018). Bütün Beyinli Çocuk (Çev.: H. Ünlü Haktanır). İstanbul: Koridor.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı.
• Pettit, G. S., Laird, R. D., Bates, J. E., Dodge, K. A. ve Criss, M. M. (2001). Antecedents and behavior-problem outcomes of parental monitoring and psychological control in early adolescence. Child Development, 72, 583–598.
• Roopnarine, J., Church, C. ve Levy, G. (1990). Day care children’s play behaviors: Relationships to mothers’ and fathers’ assessments of their parenting behaviors, marital stress, and marital companionship. Early Childhood Research Quarterly, 5, 335–346
• Phillips, K. F. V. ve Power, M. J. (2007). A new selfreport measure of emotion regulation in adolescents: The regulation of emotions questionnaire. Clinical Psychology and Psychotherapy, 14, 145–156.
• Sayıl, M., Uçanok, Z. ve Güre, A. (2002). Erken ergenlik döneminde duygusal gereksinimler, aileyle çatışma alanları ve benlik kavramı: betimsel bir inceleme. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 9 (3), 155-166.
• Yıldız-Bıçakçı, M. (2004). Annesi çalışan ve çalışmayan çocukların anne-baba tutumlarını algılamalarının ve benlik imajlarının incelenmesi, Doktora teziAnkara: Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yavuzer, H. (2002). Çocuk Psikolojisi. 22. Basım, İstanbul: Remzi.
• Yavuzer, H. (2000). Eğitim ve Gelişim Özellikleriyle Okul Çağı Çocuğu. İstanbul: Remzi.
• Yükçü, Ş. ve Demircioğlu, H. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının duygu düzenleme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 442-466.
• Weiss, L. (1998). Çocuğumu Nasıl Anlarım? (Çeviri: Sinan Köseoğlu), İstanbul: Beyaz.
• Zemore, R. ve Rinholm, J. (1989). Vulnerability to depression as a function of parental rejection and control. Canadian Journal of Behavioural Science/Revue Canadienne Des Sciences Du Comportement, 21 (4), 364-376.
• Zlomke, K. R. ve Hahn, K. S. (2010). Cognitive emotion regulation strategies: gender differences and associations to worry. Personality and Individual Differences, 48 (4), 408-413.