OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARIN DUYGUSAL ZEKÂ VE SOSYAL BECERİLERİYLE ANNELERİNİN SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ
Yıl 2021,
Cilt: 50 Sayı: 231, 27 - 39, 23.08.2021
Arzu Özyürek
,
Merve Erdoğmuş
Öz
Bu araştırmanın amacı, okul öncesi 5-6 yaş çocukların duygusal zekâ ve sosyal becerileri ile annelerinin sosyal becerileri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada kolay ulaşılabilir örnekleme ve kotalı örnekleme yöntemiyle belirlenen142 kız 142 erkek olmak üzere 284 çocuk ve bu çocukların anneleri çalışma grubunu oluşturmuştur. Verileri toplamak amacıyla Okul Öncesi Sosyal Beceri Envanteri (OSBED), Sullivan Okul Öncesi Duygusal Zekâ Ölçeği (S-ÇDZÖ) ve Yetişkin Sosyal Beceri Envanteri (SOBE) kullanılmıştır. Verilerin analizinde Pearson Korelasyon katsayısından yararlanılmıştır. Annelerin SOBE puanıyla çocukların S-ÇDZÖ Yüzler alt boyut puanları arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Annelerin SOBE puanıyla çocukların OSBED Akademik Destek Becerileri, Arkadaşlık Becerileri ve toplam puanları arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Annelerin sosyal becerileri arttıkça çocukların yüzlerdeki duyguları anlamada ve sosyal becerilerinde artış olduğu saptanmıştır.
Destekleyen Kurum
Karabük Üniversitesi BAP Birimi
Proje Numarası
KBÜBAP-17-YL-450
Teşekkür
Bu çalışma, Karabük Üniversitesi BAP Birimi tarafından (No: KBÜBAP-17-YL-450) desteklenmiştir, desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.
Kaynakça
- Al-Elaimat, A., Adheisat, M., & Alomyan, H. (2020) The relationship between parenting styles and emotional intelligence of kindergarten children, Early Child Development and Care, 190 (4), 478-488.
Aminabadi, N.A., Pourkazemi, M., Babapour, J., & Oskouei S. G. (2012). The impact of maternal emonitonal intelligence and parenting style on child anxiety and behavior in the dental setting. Medicana Oral Patologia Oral Ciruga Bucal, 17 (6), 1089-1095.
- Aslan, Ş. (2008). Duygusal zekâ, bireylerarası çatışmayı çözümleme yöntemleriyle ilişkili midir? Shutte’nın duygusal zekâ ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (3), 179-200.
- Atmaca, R. N., Gültekin Akduman, G., & Şepitci Sarıbaş, M. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme düzeylerinin annelerinin empatik becerileri ile ilişkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13 (70), 633-643.
- Aydoğan, Y., & Özyürek, A. (2016). Sosyal beceri envanteri (SOBE): geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışması, ACED Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi, 9, 44-56.
- Bar-On, R. Brown. J. M., Kirkcaldyc, B. D., & Thome, A.E.P. (2000). Emotional expression and implications for occupational stress; an application of the emotional quotient inventory. Personality and Individual Differences, 28, 1107-1118.
- Campell, S.B. (2002). Behavior problems in preschool children: Clinical and development alissues, Guilford Press Belsky, J. "Theeffects' of infant day carere considered." Early Childhood Research Quarterly, 3, 235-272.
- Çankaya, M., & Eriş, H. (2020). Hemşire ve ebelerin duygusal zekâ düzeylerinin tespitine yönelik bir çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (74), 656-664.
- Denham, S., Blair, K., Demlilder, E., Levitas, J., Sawyer., K., Auerbach, S., & Queenan, P. (2003). Preschool emotional competence: pathway to social competence. Child Development, 74(1), 238-256.
- Durmuşoğlu Saltalı, N. (2010). Duygu eğitiminin okul öncesi dönem çocuklarının duygusal becerilerine etkisi, Doktora tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Erdoğdu, M.Y. (2008). Duygusal zekânın bazı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23), 62–76.
- Goleman, D. (2000). İşbaşında Duygusal Zekâ, İstanbul: Varlık.
- Kandır, A., & Alpan, Y. (2008). Sosyal duygusal gelişime anne baba davranışlarının etkisi. Aile ve Toplum,10(4), 33-38.
- Karasar, N. (2003), Bilimsel Araştırma Yöntemi, 12. Baskı, Ankara: Nobel.
- Katanani, H. J., & Mas'oud, A. A. (2017). The relation between the emotional intelligence children and their mothers. Global Science Research Journals, 5 4), 378-390.
- Kurbet, H. (2010). Anaokuluna devam eden çocukların duygusal düzenleme becerileri ile annelerinin empatik eğilim ve tutamlarının incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Oruç, C. Tecim, E., & Özyürek, H. (2011). Okul öncesi dönem çocuğunun kişilik gelişiminde rol modellik ve çizgi filmler. Ekev Akademi Dergisi, 48, 281-297.
- Ömeroğlu, E., Büyüköztürk, Ş., Aydoğan, Y., Çakan, M., Çakmak, E.K., Özyürek, A. ve Yurt, Ö. (2014). Okul öncesi sosyal beceri değerlendirme ölçeği öğretmen formunun geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik analizleri. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(8),37-46.
- Özyürek, A. (2015). Okul öncesi çocukların sosyal beceri düzeyleri ile anne tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi, Milli Eğitim Dergisi, 44 (206), 106-120.
- Özyürek, A., Yavuz, N. F., & Begde, Z. (2014). Okul öncesi çocukların sosyal beceri ile çevresindeki yetişkin etkileşimleri arasındaki ilişki, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 115-134.
- Binbaşıoğlu, C. (2000). Ailede ve Okulda Eğitim Sorunları. İstanbul: M.E.B.
- Ramazan, S., Şahin, İ. T., Atlı, S., & Şahin, B. K. (2015). Okul öncesi dönem: anne baba tutumları, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 972-991.
- Panepinto, J. C. (2019). Three parenting skills to help children develop emotional intelligence and resilience. Family & Parenting. Erişim: https://psychcentral.com/blog/three-parenting-skills-to-help-children-develop-emotional-intelligence-and-resilience/. 29.05.2020.
- Salovey, P., & Mayer, J. D. (Eds), (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality. 9(3),185-211.
- Saydam, R., & Gençöz, T. (2005). Aile ilişkileri, ebeveynin çocuk yetiştirme tutumu ve kendilik değerinin gençler tarafından belirtilen davranış problemleri ile olan ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 20(55), 61-74.
- Sencer, M. (1989). Toplum Bilimlerde Yöntem, İstanbul: Beta.
- Şen, B., & Özbey, Ş. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının duygusal zekâ düzeyleri ile akran ilişkileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Education Sciences, 12(1), 40-57.
- Şenol, F. B. (2019). Supporting pro-social development of 60-66 month aged children with the drama method. International Journal of Contemporary Educational Research, 6(2), 29-300.
Şişman, M. (2002). Öğretim Liderliği. Ankara: Pegem.
- Türnüklü, A. (2004). Okullarda sosyal ve duygusal öğrenme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 37(10), 136-152.
- Ulutaş, İ. (2005). Anasınıfına devam eden altı yaş çocuklarının duygusal zekâlarına duygusal zekâ eğitiminin etkisinin incelenmesi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Üncü, S. (2007). Duygusal zekâ ve evlilik doyumu ilişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Vural, D.E., & Kocabaş, A. (2011). 7 yaş grubu öğrenciler için duygusal zekâ ölçeğinin geliştirilmesi, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 31,139-152.
- Yılmaz, M. (2002). Duygusal zekâ düşünme becerileri eğitiminin annelerin duygusal zekâ düzeyine etkisi, Doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
- Yurdakavuştu, Y. (2012). İlköğretim öğrencilerinde duygusal zekâ ve sosyal beceri düzeyi. Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.