OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE OYUN TABANLI ÖĞRENME YÖNTEMİNİN BİLİMSEL SÜREÇ BECERİSİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 231, 7 - 26, 23.08.2021

Pınar Saygılı Feride Ercan Yalman

https://doi.org/10.37669/milliegitim.755100

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların bilimsel süreç becerilerini geliştirmeye yönelik oyun tabanlı öğretimin etkisini incelemektir. Nicel araştırma yaklaşımına göre yürütülen çalışmada müdahale araştırma deseni tercih edilmiştir. Araştırmada altı hafta süren oyun tabanlı öğretim sürecinden iki hafta sonra kalıcılık testi uygulanmıştır. Çalışma grubunda Mersin ilinde bulunan ve anasınıfına devam eden 9 kız, 9 erkek olmak üzere toplam 18 çocuk yer almaktadır. Veriler “Okul Öncesi Bilimsel Süreç Becerileri Testi” ile toplanmıştır. Çocukların bilimsel süreç becerileri alt boyutları olan gözlem, sınıflama, ölçme, tahmin etme, verileri kaydetme ve sonuç çıkarma becerilerine verdikleri cevaplar incelenmiştir. Bilimsel süreç becerileri testi ön test, son test ve kalıcılık testi olarak uygulanmıştır. Veri analizinde Wilcoxon işaretli sıralar testi kullanılmıştır. Hazırlanan oyun tabanlı öğretim uygulamasında çocukların bilimsel süreç becerilerini destekleyici oyunlar yer almıştır. Araştırma sonucuna göre, bilimsel süreç becerilerini geliştirmeye yönelik oyun tabanlı öğrenme yönteminin çocukların bilimsel süreç becerilerini geliştirmede etkili olduğu ve ön test ile son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılığın olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca oyun tabanlı öğrenme yönteminin çocuklarda bilimsel süreç becerilerini kazandırmada kalıcı etki bıraktığı sonucuna da ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bilimsel süreç becerileri, okul öncesi, oyun tabanlı öğrenim

Destekleyen Kurum

Bu araştırma 2019 yılında birinci yazarın ikinci yazar danışmanlığında yaptığı yüksek lisans tezinin bir bölümünü içermektedir. Araştırma verileri 2020 yılı öncesine ait olduğundan etik kurul belgesi bulunmamaktadır.

INVESTIGATION OF THE EFFECT OF GAME-BASED LEARNING METHOD ON SCIENTIFIC PROCESS SKILLS IN PRESCHOOL

Öz

This study aimed to examine the effect of game-based instruction in improving scientific process skills of children attending preschool education institutions. The study followed a quantitative research method by intervention research. The permanence test was given two weeks after the game-based teaching process, which lasted six weeks. The study group consisted of 18 children (9 girls, 9 boys) attending a kindergarten in Mersin. Data were collected by “Preschool Scientific Process Skills Test” developed. Children’s responses to sub-dimensions of Scientific Process Skills, which are observation, classification, measurement, prediction, data recording and inference skills, were examined. The scale was applied as pre-test, post-test and retention test. Wilcoxon signed rank test was used for data analysis. The game-based curriculum, prepared in this framework, included games supporting the scientific process skills of children. According to the results of the research, it was found that game-based instruction that focused on improving scientific process skills was effective in changing children’s scientific process skills and there were significant differences between pre-test and post-test scores. In addition, it was concluded that game-based instruction had a lasting effect to teach children scientific process skills.

Anahtar Kelimeler

scientific process skills, preschool, game based learning method

Kaynakça

• AKBAYRAK, N. & KURU TURAŞLI, N. (2017). Oyun temelli çevre etkinliklerinin okul öncesi çocukların çevresel farkındalıklarına etkisinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1 (2), 239-258.
• AKINBAY, H. (2014). Okul öncesi dönemde oyunun önemi ve çocukların motor gelişimi üzerine etkileri. Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Konya.
• ALABAY, E. & ÖZDOĞAN, İ. M. (2018). Okulöncesi çocuklara dış alanda uygulanan sorgulama tabanlı bilim etkinliklerinin bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (3), 481-496.
• ALICI, D. (2016). Fen ve teknoloji dersinde eğitsel oyunların öğrencilerin akademik başarısına ve bilginin kalıcılığına etkisinin incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Kahramanmaraş.
• ASLAN AKIN, F. & ATICI, B. (2015). Oyun tabanlı öğrenme ortamlarının öğrenci başarısına ve görüşlerine etkisi. Turkish Journal of Educational Studies, 2 (2), 75-81.
• ASLAN, D. & AKTAŞ ARNAS, Y. (2007). Three- to six-year-old children’s recognition of geometric shapes. International Journal of Early Years Education, 15 (1), 83-105.
• AYAN, S. & MEMİŞ, U. A. (2012). Erken çocukluk döneminde oyun. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14 (2), 143-149.
• BARTAN, M. & BAŞAL, H. (2018). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin bilimsel süreç becerilerine ilişkin görüşleri ve sınıf içi uygulamaları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (4), 1938-1959.
• BAYAT, S., KILIÇASLAN, H. & ŞENTÜRK, Ş. (2014). Fen ve teknoloji dersinde eğitsel oyunların yedinci sınıf öğrencilerinin akademik başarısına etkisinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 204-216.
• BENIGNO, J. P. & FARRAR, M. J. (2012). Determinants of joint attention in young siblings’ play. Infant and Child Development, 21, 160-174.
• BREDEKAMP, S. (2015). Erken çocukluk eğitiminde etkili uygulamalar. (Çev.: H. Z. İnan ve T. İnan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• BRENNEMAN, K. & LOURO, I. F. (2008). Science journals in the preschool classroom. Early Childhood Education Journal (36) 113–119.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., KILIÇ ÇAKMAK, E., AKGÜN, Ö. E., KARADENİZ, Ş. & DEMİREL, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• BÜYÜKTAŞKAPU, S. (2010). 6 yaş çocuklarının bilimsel süreç becerilerini geliştirmeye yönelik yapılandırmacı yaklaşıma dayalı bir bilim öğretim programı önerisi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış doktora tezi), Konya.
• BÜYÜKTAŞKAPU, S., ÇELİKÖZ, N. & AKMAN, B. (2012). Yapılandırmacı bilim eğitimi programının 6 yaş çocuklarının bilimsel süreç becerilerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 37 (165), 276-292.
• CİVELEK, P. (2016). Açık alan etkinlikleriyle desteklenmiş okul öncesi eğitimin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İzmir.
• CİVELEK, P. & ÖZYILMAZ AKAMCA, G. (2018). Açık alan etkinliklerinin okul öncesi dönemdeki çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisi. Kastamonu Education Journal, 26 (6), 2011-2019.
• COOK, C., GOODMAN, N. D. & SCHULZ, L. E. (2011). Where science starts: Spontaneous experiments in preschoolers’ exploratory play. Cognition, 120 (3), 341–9.
• ÇAKIRER, B. H. (2017). Öğrenme serüveninde bilgiler âlemine oyun ile seyahat: Oyun temelli eğitim programları. Erken çocukluk eğitimi mozaiği. Ankara: Nobel Yayınevi.
• ÇEPNİ, S. (2005). Araştırma Tekniklerine Giriş. Trabzon: Ofset Matbaacılık.
• DEMİR, E. (2019). Becerikli eller aktif zihinler bilim eğitimi programının 5-6 yaş çocuklarının bilimsel süreç becerilerine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Aydın.
• DİLEK, H., TAŞDEMİR, A., KONCA, A. S. & BALTACI, S. (2020). Preschool children's science motivation and process skills during ınquiry-based STEM activities. Journal of Education in Science, Environment and Health, 6 (2), 92-104.
• DİNÇ ARTUT, P. & ASLAN, E. (2014).İlköğretim matematik dersi öğretim programında yer alan tahmin etme becerisinin öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23 (1), 239-250.
• DÜNDAR COECKE, S., TOLMIE, A. & SCHLOTTMANN, A. (2020). Children’s reasoning about continuous causal processes: The role of verbal and non-verbal ability. British Journal of Educational Psychology , 90, 364-381. DOI:10.1111/bjep.12287
• ELKEEY, S. S. (2017). Developing science process skills and some of accompanying skills through observation of lıfe cycle of silkworm by kindergarten child. The Online Journal Of New Horizons In Education, 7(1), 53-63.
• ERBİL KAYA, Ö., YALÇIN, V., KİMZAN, İ. & AVAR, G . (2017). Okul öncesi öğretmeni adaylarının oyun temelli öğrenmeye bakış açıları ve uygulamaya yansımaları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 800-834.
• ERKUŞ, A. (2009). Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci. Ankara:Seçkin Yayıncılık.
• ESHACH, H. & FRIED, M. N. (2005). Should science be taught in early childhood?. Journal of Science Education and Technology, 14 (3), (315-336).
• FLEER, M. (2009). Understanding the dialectical relations between everyday concepts and scientific concepts within play-based programs. Research in Science Education, 39, 281- 309.
• FORMAN, G. E. (2010). When 2-year-olds and 3-year-olds think like scientists. http://ecrp.uiuc.edu/v12n2/forman.html adresinden 16.06.2020 tarihinde alınmıştır.
• GELMAN, R. & BRENNEMAN, K. (2004). Science learning pathways for young children. Early Childhood Research Quarterly, 19 (1), 150-158.
• GOMES, J. & FLEER, M. (2019). The development of a scientific motive: How preschool science and home play reciprocally contribute to science learning. Research in Science Education, 49, 613-634.
• GÖZALAN, E. (2013). Oyun temelli dikkat eğitim programının 5-6 yaş çocuklarının dikkat ve dil becerilerine etkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Konya.
• GÖZALAN, E. & KOÇAK, N . (2014). Oyun temelli dikkat eğitim programının 5-6 yaş çocukların kelime bilgi düzeylerine etkisinin incelenmesi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4, 115-121.
• GREENFIELD, D. B., JIROUT, J., DOMINGUEZ, X., GREENBERG, A., MAIER, M. & FUCILLO, J. (2009). Science in preschool classroom: A programmatic research agenda improve science readiness. Early Education and Development, 20 (2), 238-264.
• GUO, Y., PIASTA, S. B. & BOWLES, R. B. (2015). Exploring preschool children’s science content knowledge. Early Education and Development, 26, 125-146.
• GÜLER, T. D. (2011). 6. sınıf fen ve teknoloji dersindeki ‘hücre ve organelleri’ konusunun eğitsel oyun yöntemiyle öğretilmesinin öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Erzurum.
• GÜNŞEN, G , FAZLIOĞLU, Y. & BAYIR, E. (2018). Yapılandırıcı yaklaşıma dayalı bilim öğretiminin 5 yaş çocuklarının bilimsel süreç becerilerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33 (3), 599-616.
• HACHEY, A. C. & BUTLER, D. L. (2009). Science education through gardening and naturebased play. Young Child, 64, 42-48.
• HAMLIN, M. & WISNESKI, D. B. (2012). Supporting the scientific thinking and ınquiry of toddlers and preschoolers through play. Young Children, 67 (3), 82-88.
• HARLEN W. & QUALTER A. (2004). The Teaching of Science in Primary Schools. London: Ph.D. Sega ltd.
• İNAN, H. Z. (2011). Teaching science process skills in kindergarten. Social and Educational Studies Energy Education Science and Technology Part B, 3 (1), 47-64.
• JONES, G., TAYLOR, A. & FORRESTER, J. H. (2011). Developing a scientist: A retrospective look. International Journal of Science Education, 33 (12), 1653-1673.
• KARAYOL, S. & TEMEL, Z . (2018). Beş yaş çocuklarının problem çözme becerilerinin oyun temelli etkinliklerle desteklenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 7 (2) , 143-174.
• KATLAV, S. (2014).Oyunun okulöncesi çocuklarda 3-5 yaş çocuklarının gelişimine etkileri. The Journal of Academic Social Science Studies, 28 (2), 253-275.
• KATZ, P. (2011). A case study of the use of internet photobook teknology to enhange early childhood “scientists” identy. Journal of Science Education and Technology, 20, 525-536.
• KAYTEZ, N. & DURUALP, E. (2014). Türkiye’de okul öncesinde oyun ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (2), 110-122.
• KEFİ, S. (2012). “Okul Öncesi Eğitimde Proje Yaklaşımı ile Yapılmış Bir Uygulama Örneği”, II. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya.
• KOÇ AKRAN, S. & KOCAMAN, İ. (2018). Oyun tabanlı öğrenme-öğretme yaklaşımının okul öncesi öğrencilerinin öğrenme tercihlerine etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38 (2), 513-533.
• KOÇYİĞİT, S. & BAŞARA BAYDİLEK, N. (2015). Okul öncesi dönem çocuklarının oyun algılarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 ( 1), 126.
• KUNT, B. (2016). 60-72 ay okul öncesi öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinin belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Kütahya.
• MANTZICOPOULOS, P., PATRICK, H. & SAMARAPUNGAVAN, A. (2008). Young children’s motivational beliefs about learning science. Early Childhood Research Quarterly, 23, 378- 394.
• MCFARLIN, L. M. (2011). How children in a science-centered preschool use science process skills while engaged in play activities. The University of Texas at Austin, (unpublished doctoral dissertation), Texas.
• MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI, (2016). Okul Öncesi Eğitim Programı. Ankara:Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• MORRISON, K. (2012) Integrate Science and arts process skills in the early childhood curriculum. Dimensions of Early Childhood, 40 (1), 37.
• NAYFELD, I., BRENNEMAN, K. & GELMAN, R. (2011). Science in the classroom: Finding a balance between autonomous exploration and teacher-led instruction in preschool settings. Early Childhood Education and Development, 22 (6), 970-988.
• NIKOLAEVA, S. N. (2008). The ecological education of preschool children. Russian Education, 50 (3), 64-72.
• ÖZKAN, B. (2015). 60-72 aylık çocuklar için bilimsel süreç becerileri ölçeğinin geliştirilmesi ve beyin temelli öğrenmeye dayanan fen programının bilimsel süreç becerilerine etkisi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış doktora tezi), İstanbul.
• ÖZTÜRK, M. (2016). Sorgulama temelli bilim eğitimi programının 60-72 aylık çocukların bilimsel süreç becerileriyle dil ve kavram gelişimlerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış doktora tezi), Ankara.
• PADILLA, M. J. (1990). The Science Process Skills. Research Matters-To The Science Teacher, 9004.
• PETERSON, S. M. (2009). Narrative and pragmatic explanations in preschool science discourse. Discourse Processes, 46, 369-399.
• PETERSON, S. M. & FRENCH, L. (2008). Supporting young children’s explanations through inquiry science in preschool. Early Childhood Research Quarterly, 23, 395-408.
• PİŞTAV AKMEŞE, P. & KAYHAN, N. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin oyun öğretimine ilişkin özyeterlik düzeylerinin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 29 (2), 43-60.
• QUIGLEY, C. F., BEEMAN CADWALLADER, N., RIGGS, M., RODRIGUEZ, A. & BUCK, G. (2009). Deer tracks in the city? Science ve Children, 47 (2), 34-37.
• SAÇKES, M., TRUNDLE, C. K., BELL, R. L. & O’CONNELL, A. A. (2011). The influence of early science experience in kindergarten on children’s immediate and later science achievement: Evidence from the early childhood longitudinal study. Journal of Research in Science Teaching, 48 (2), 217-235.
• SAĞIREKMEKÇİ, H. (2016). “Tahmin-gözlem-açıklama” (TGA) stratejisine dayalı olarak hazırlanan fen ve doğa etkinliklerinin, okul öncesi öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine etkisi. Mustafa Kemal Paşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Hatay.
• SARACALOĞLU, A. S. & ALDAN KARADEMİR, Ç. (2009). “Eğitsel Oyun Temelli Fen Ve Teknoloji Öğretiminin Öğrenci Başarısına Etkisi”, VIII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• SAYGILI, P. (2019). Okul öncesi dönemde oyun tabanlı öğrenme yönteminin bilimsel süreç becerilerine etkisi. Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Mersin.
• SEO, K. H. (2003). What children’s play tells us about teaching mathematics. Young Children, 58 (1), 28.
• ŞAHAN AKTAN, B. & ÖNDER, A. (2018). Okul öncesi dönemde psikolojik dayanıklılık. Eğitim Kuram ve Araştırma Dergisi, 4 (2), 20-30.
• ŞAHİN, F., GÜVEN, İ. & YURDATAPAN, M. (2011). Proje tabanlı eğitim uygulamalarının okul öncesi çocuklarında bilimsel süreç becerilerinin gelişimine etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 33, 157-176.
• TEKERCİ, H. & KANDIR, A. (2017). 60-66 Aylık çocukların bilimsel süreç becerilerine duyu temelli bilim eğitimi programının etkisinin incelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research, 68, 239-254.
• TOPRAKKAYA, İ. M. (2016). 55-72 aylık çocuklara dış alanda uygulanan sorgulama tabanlı bilim etkinliklerinin bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul.
• TRAWICK SMITH, J., WOLLF, J., KOSCHEL, M. & VALLARELLI, J. (2015). Effects of Toys on the Play Quality of Preschool Children: Influence of Gender, Ethnicity, and Socioeconomic Status. Early Childhood Education, 43, 249–256.
• TÜRKOĞLU, B. & USLU, M. (2016). Oyun temelli bilişsel gelişim programının 60-72 aylık çocukların bilişsel gelişimine etkisi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 3 (6), 50-68.
• ULUDAĞ, G. (2017). Okul dışı öğrenme ortamlarının fen eğitiminde kullanılmasının okul öncesi dönemdeki çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış doktora tezi), Ankara.
• VYGOTSKY, L. S. (1967). Play and its role in the mental development of the child. Soviet Psychology, 5, 6-18.
• YAĞCI, M. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarının bilimsel süreç becerilerinin gelişmesinde doğa ve çevre uygulamalarının etkisinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Bolu.
• YILDIRIM, A. & ŞİMŞEK, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YILMAZ, G., İLKÖRÜCÜ, Ş. & ÇEPNİ, S. (2018). Aile katılımlı fen etkinliklerinin 5-6 yaş grubu çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 8 (4), 879-903. http://dx.doi.org/10.14527/pegegog.2018.032