SURİYELİ ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN TÜRKİYE’DE ÜNİVERSİTE DENEYİMLERİ

Yıl 2021, TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA GÖÇMEN EĞİTİMİ, 807 - 835, 22.12.2021

Faruk Levent , Feride Öksüz Gül , Tuğba Aydemir

https://doi.org/10.37669/milliegitim.873198

Cited By: 4

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de yabancı öğrenci statüsünde eğitim alan Suriyeli üniversite öğrencilerinin üniversite deneyimlerine ilişkin görüşlerini incelemektir. Araştırma, nitel araştırma yaklaşımlarından tekli durum deseni ile tasarlanmıştır. Çalışma grubu, bir devlet üniversitesinde eğitim gören 14 gönüllü Suriyeli üniversite öğrencisinden oluşmuştur. Çalışmanın verileri, yüz yüze görüşme yoluyla ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmada toplanan veriler, içerik analizi ile çözümlenmiştir. Veriler dört ana tema altında toplanmıştır: Suriyeli öğrencilere üniversite tarafından verilen destekler, deneyimlenen sorunlar, Suriyeli öğrencilerin üniversite bileşenleri ile ilişkileri, üniversiteye ilişkin önerileri. Elde edilen bulgulara göre katılımcı katılımcılar; üniversiteye uyum sürecinde dil sorunu ile karşılaşmakta, alanlarında bilgi eksikliği hissetmekte, Türk öğrencilerle kaynaşma sorunu yaşamakta ve konaklama konusunda ihtiyaçlarını gidermekte zorlanmaktadır. Katılımcılar, harç yatırmamaları dışında üniversiteden herhangi bir maddi destek almadıklarını belirtmiştir. Buna rağmen katılımcılar, toplumda tüm Suriyeli öğrencilerin devletten burs aldığı yönünde yanlış bir algının olduğunu ifade etmiştir. Ayrıca katılımcıların, üniversitedeki diğer öğrencilerle, öğretim üyeleriyle ve öğrenci işleri çalışanlarıyla ilişkilerinde sorun yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Son olarak, çalışma grubunda yer alan öğrenciler üniversiteye uyum süreçlerine ve eğitim-öğretim olanaklarına ilişkin çeşitli önerilerde bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Suriyeli üniversite öğrencileri, yükseköğretim, üniversite deneyimi

Kaynakça

• Ankaralı, H., Pasin, Ö., Karacan, B., Tokar, M., Künüroğlu, M., Çaça, M., Özislam, M. E. & Şahingöz, N. B. (2017). Üniversite öğrencilerinin Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılara bakış açısı. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(3), 122-132.
• Aydın, H. & Kaya, Y. (2017). The educational needs of and barriers faced by Syrian refugee students in Turkey: a qualitative case study, Intercultural Education, 28(5), 456-473.
• Bağlı, M. (2005). Türkiye’de göç ve kentleşme. Uluslararası Göç Sempozyumu Bildirileri Kitabı, (pp. 215-225), İstanbul: Zeytinburnu Belediye Başkanlığı Yayınları.
• Bahadır, H. & Uçku, R. (2016). İzmir’in bir mahallesinde yaşayan 6-17 yaş arasındaki Suriyeli çocukların çalışma durumları ve çalışma durumlarını etkileyen etmenler. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 117-124.
• Baker, C. (2011). Foundations of bilingual education and bilingualism. Clevedon, England: Multilingual Matters.
• Biner, Ö., & Soykan, C. (2016). Suriyeli mültecilerin perspektifinden Türkiye'de yaşam. İzmir: Mültecilerle Dayanışma Derneği.
• Bircan, T., & Sunata, U. (2015). Educational assessment of Syrian refugees in Turkey. Migration Letters, 12(3), 226-237.
• Bölükbaş, F. (2016). Suriyeli mültecilerin dil ihtiyaçlarının analizi: İstanbul örneği. Journal of International Social Research, 9(46), 21-31.
• Cambaz, H. Z., Aslan, A., & Karasu, S. (2018). Üniversite öğrencilerinin Suriyeli mültecilere yönelik algı ve İfadelerine yönelik bir nitel araştırma. R&S-Research Studies Anatolia Journal, 1(3), 472-489.
• Castles, S. & Miller, M. J. (2008). Göçler çağı modern dünyada uluslararası göç hareketleri. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Ceyhan, M. A. & Koçbaş, D. (2011). Göç ve çok dillilik bağlamında okullarda okuryazarlık edinimi. LAS projesi Türkiye raporu. Erişim adresi: https://www.unipotsdam.de/fileadmin01/projects/daf/LAS_AyanCeyhan_Ko%C3%A7bas.pdf
• Çimen, L. K., & Quadir, S. E. (2018). Üniversite öğrencilerinin Suriyeli sığınmacılarla ilgili tutumlarının sivil katılımları bağlamında incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 1251-1273.
• Çömez Polat, F., & Kaya, E. (2017). Bir ötekileştirme pratiği: Türkiye’de yaşayan Suriyelilere yönelik tutumlar. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 38-48.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Demir, Ö. O., & Aliyev, R. (2019). Resilience among Syrian university students in Turkey. Turkish Journal of Education, 8(1), 33-51.
• Dincer, O. B., Federici, V., Ferris, E., Karaca, S., Kirisci, K., & Ozmenek Carmikli, E. (2013). Suriyeli mülteciler krizi ve Türkiye-Sonu gelmeyen misafirlik. Erişim adresi: https://www.brookings.edu/wpcontent/uploads/2016/06/USAKBrookings-report-finalversion14November13.pdf
• Downe‐Wamboldt, B. (1992). Content analysis: method, applications, and issues. Health Care for Women International, 13(3), 313-321.
• Duruel, M. (2016). Suriyeli sığınmacıların eğitim sorunu. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(5), 1399-1414.
• Efe, S. & Ulusoy, O. (2013). 117 soruda mülteci hakları. Ankara: İnsan Hakları Gündemi Derneği.
• GİGM. (Göç İdaresi Genel Müdürlüğü). (2017). Geçici Koruma. Erişim adresi: http://www.goc.gov.tr/icerik6/gecici-koruma_363_378_4713_ icerik
• Gül, M. & Şaşman-Kaylı, D. (2020). Türkiye’deki Suriyeli üniversite öğrencilerinde sosyal dışlanma algısı üzerine nitel bir araştırma: Uşak üniversitesi örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(3), 985-1007.
• Güngör, F. (2015). “Yabancı uyruklu ilkokul öğrencilerinin eğitim-öğretiminde yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen ve öğrenci İfadeleri”. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Harunoğulları, M., Süzülmüş, S., & Polat, Y. (2019). Türkiye’deki Suriyeli üniversite öğrencileri ile ilgili bir durum tespiti: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(3), 816-837.
• İlgar, Ş., Doğan, H., & Yıldırım, E. (2017). Suriyeli üniversite öğrencilerinin eğitim ve uyum sorunlarına ilişkin genel yaklaşımları (Kilis 7 aralık üniversitesi örneği). Social Science Studies, 5, 378-394.
• İnsan Hakları İzleme Örgütü (2015). “Geleceğimi hayal etmeye çalıştığımda hiçbir şey göremiyorum”: Türkiye'deki Suriyeli mülteci çocukların eğitime erişiminin önündeki engeller–Kayıp nesil olmalarını önlemek. Erişim adresi: https://www.hrw.org/sites/default/files/report_pdf/turkey1115tu_web.pdf
• Kara, Ö. T., Yiğit, A., & Ağırman, F. (2016). Çukurova Üniversitesi Türkçe öğretmenliği bölümünde okuyan öğrencilerin Suriyeli mülteci kavramına ilişkin algılarının incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(4), 945-961.
• Karadağ, N. (2016). Yükseköğretimde uluslararasılaşma bağlamında Türkiye’de eğitim gören Suriyeli öğrenciler üzerine bir araştırma. Electronic Turkish Studies, 11(19), 477-490.
• Kardeş, S., & Akman, B. (2018). Suriyeli mültecilerin eğitimine yönelik öğretmen İfadeleri. İlköğretim Online, 17(3), 1224-1237.
• Karipek, Y. Z. (2017). Asylum-Seekers experience and acculturation: a study of Syrian university students in Turkey. Turkish Journal of Middle Eastern Studies, 105-133.
• Kaya, Ö. S. (2019). “Geçici koruma statüsünde bulunan Suriyeli üniversite öğrencilerinin göç sürecindeki uyum yaşantıları”. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Keeley, B. (2009). International migration: The human face of globalisation. OECD Publication: OECD Insights.
• Kirişçi, K. (2014). Misafirliğin ötesine geçerken: Türkiye’nin Suriyeli mülteciler sınavı (Çev. Sema Karaca). Brookings Enstitüsü & Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK). Erişim adresi: https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/06/syrian-refugees-and-turkeys-challenges-kirisci-turkish.pdf
• Kirman, M. A. (2016). Din sosyolojisi sözlüğü. Adana: Karahan Kitabevi.
• Kızıltepe, Z. (2017). “İçerik analizi”. F. N. Seggie & Y. Bayyurt (Edt.) Nitel araştırma: yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları kitabı içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Koç, M., Görücü, İ., & Akbıyık, N. (2015). Suriyeli sığınmacılar ve istihdam problemleri. Birey ve Toplum, 5(9), 63-93.
• Kuzu Jafaria, K., Tongab, N., & Kışlac, H. (2018). Suriyeli öğrencilerin bulunduğu sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin İfadeleri ve uygulamaları. Academy Journal of Educational Sciences, 2(2), 134-146.
• Levent, F. & Çayak, S. (2017). Türkiye’de Suriyeli öğrencilerin eğitimine yönelik okul yöneticilerinin İfadeleri. İstanbul Üniversitesi Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 21-46.
• MIPEX. (The Migrant Integration Policy Index). (2015). Changes in context. Erişim adresi: http://www.mipex.eu/turkey Mülteciler Derneği Web Sitesi (2019). Türkiye’deki Suriyeli Sayısı-Kasım 2019. https://multeciler.org.tr/turkiyedeki-suriyeli-sayisi/ Erişim Tarihi: 03.12.2019.
• Nayır, F. (2017). Problems and suggested solutions during refugee education process. In Innovation and Global Issues in Social Sciences Congress publications (pp. 120-122). 27-29 April 2017.
• Orhan, O. & Gündoğar, S. S. (2015). Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye etkileri. Ankara: ORSAM-TESEV.
• Özer, Y. Y., Komsuoğlu, A. & Ateşok, Z. Ö. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37), 76-110.
• Özkarslı, F. (2014). “Suriye’den Türkiye’ye göç ve Suriyelilerin enformel istihdamı” (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mardin.
• Paksoy, M., Koçarslan, H., & Kılınç, E. (2016). İç savaştan kaçarak gelen Suriyeli öğrencilerin üniversite eğitimlerinde karşılaştıkları iletişim sorunları üzerine bir çalışma. Ortadoğu’daki çatışmalar bağlamında göç sorunu, Ankara: Elif Yayınları.
• Polat, F. (2012). “Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu ilköğretim öğrencilerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri” (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Rumbaut, R. G. (1997). Assimilation and its discontents: Between rhetoric and reality. International Migration Review, 31, 922-959.
• Seydi, A. R. (2013). Türkiye’deki Suriyeli akademisyen ve eğitimcilerin İfadelerine göre Suriye’deki çatışmaların Suriyelilerin eğitim sürecine yansımaları. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, 217-241.
• Seydi, A. R. (2014). Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 267-305.
• Sezgin, A. A., & Yolcu, T. (2016). Göç ile gelen uluslararası öğrencilerin sosyal uyum ve toplumsal kabul süreci. HUMANITAS-Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 417-436.
• Stark, O., & Bloom, D. E. (1985). The new economics of labor migration. American Economic Review: Papers & Proceedings, 75(2), 173-178.
• Tanrıkulu, F. (2017). Türkiye’de yaşayan Suriyeli çocukların eğitim sorunu ve çözüm önerileri. Liberal Düşünce Dergisi, 22(86), 127-144.
• Taşkın, P. & Erdemli, Ö. (2018). Education for Syrian refugees: problems faced by teachers in Turkey, Eurasian Journal of Educational Research, 75, 155-178.
• Tunç, A. Ş. (2015). Mülteci davranışı ve toplumsal etkileri: Türkiye‘deki Suriyelilere ilişkin bir değerlendirme. TESAM Akademi Dergisi, 2(2), 29-63.
• Ünsal, A. (2019). Uluslararası göç kavramı ve uluslararası göçün ülke ekonomileri üzerinde muhtemel etkileri. Selcuk University Journal of Social and Technical Researches, 18, 50-61.
• Uzun, E. M. & Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen İfadeleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72-83.
• Vernez, G., & Abrahamse, A. (1996). How immigrants fare in U.S. education. Santa Monica, C.A.: RAND Corporation. Yin, R. K. (2014). Case study research: Design and methods (5th Edition). Los Angeles: Sage Publications.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YÖK. (2017). Türk Yükseköğretim Sisteminde Suriyeli Öğrenciler Uluslararası Konferansı Konferans Raporu. Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/turk_yuksekogretiminde_suriyeli_ogrenciler_uluslararasi_konferansi_hatay.pdf
• YÖK. (2019). Yükseköğretim Bilgi Sistemi İstatistikleri. Erişim adresi: https://istatistik.yok.gov.tr/