Öz
Bu araştırmanın amacı ergenlerin gelecek beklentilerini ekolojik yaklaşım temelinde incelemek ve bu beklentileri ergenlik deneyimleri üzerinden görünür kılmaktır. Araştırmada sosyo-demografik ve sosyo-ekonomik bazı değişkenler ve geleceğe yönelik umutlu olma değişkeni ele alınmıştır. Karma yöntem ile yapılan bu araştırmanın nicel boyutunda 2016-2017 eğitim öğretim yılında Ankara’nın Altındağ ilçesi liselerine devam eden 20 okuldan 397 ergen ile çalışılmıştır. Araştırmanın verileri ‘Ergen Gelecek Beklentileri Ölçeği’ ve araştırmacı tarafından hazırlanan bir ‘Anket’ ve ‘Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu’ ile toplanmıştır. Nicel verilerin analizinin ardından ortaya konan sonuçların derinlemesine bir şekilde anlaşılması amacıyla araştırmanın nitel boyutunda 28 ergen ile gelecek beklentisi odağında derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada iş ve eğitime yönelik beklentilerin ergenler için ilk sırada olduğu ortaya çıkmıştır. Yapılan analizlerde okul türü farklılığı, sınıf düzeyi farklılığı, ebeveynlerin eğitim düzeyi, ailenin ekonomik gelirine ilişkin düşünce, ergenin gelir getiren bir işte çalışmış olma durumu ve sahip olunan umut, ergenlerin gelecek beklentilerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar ortaya koymuştur. Özellikle ailesinin ekonomik durumunun iyi düzeyde olduğunu düşünen ergenlerin ve geleceğe yönelik umutlu olduğunu belirten ergenlerin gelecek beklentisi daha yüksektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Başbakanlık, (2010). Türkiye’de ergen profili 2008. Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Bronfenbrenner, U. (1994). Ecological models of human development. Readings on the development of children, 2(1), 37-43.
- Bulgurcuoğlu, S. E. (2016). Hükümlü çocukların gelecek beklentileri üzerine bir değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi, Turgut Özal Üniversitesi, Ankara.
- Catalano, R. F., Berglund, M. L., Ryan, J. A. M., Lonczak, H. S., & Hawkins, J. D. (2004). Positive youth development in the United States: Research findings on evaluations of positive youth development programs. The Annuals of the American Academy of Political and Social Science, 591, 98-124.
- Connell, R. W. (1998). Toplumsal cinsiyet ve iktidar: Toplum, kişi ve cinsel politika. (C. Soydemir, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri (3. basım). (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.) Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2015). Karma yöntem araştırmaları: Tasarımı ve yürütülmesi (2.b.). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Deviren, D. (2016). Kırsal alan koşullarında kırsal gençliğin yaşam memnuniyetleri ve gelecek beklentileri (Tokat İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
- Dubow, E. F., Arnett, M., Smith, K., & Ippolito, M. F. (2001). Predictors of future expectations of inner-city children: A 9-month prospective study. The Journal of Early Adolescence, 21(1), 5-28.
- Dursun, A., Özkan, M. S., & Körler Başkaya, Y. (2019) Ergenlerin Gelecek Beklentilerinin Yordayıcısı Olarak: Psikolojik Semptomlar ve Akademik Başarı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 121-144.
- Duyan, V. (2010). Sosyal hizmet: Temelleri, yaklaşımları, müdahale yöntemleri. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği.
- Eryılmaz, A. (2011). Ergen Öznel İyi Oluşu ile Olumlu Gelecek Beklentisi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Düşünen Adam: Journal of Psychiatry & Neurological Sciences, 24(3), 209-215.
- Gander, M. J., & Gardiner, H. W. (2004). Çocuk ve Ergen Gelişimi (5. bs.). (Yay. Haz. Onur, B.). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
- Gönüllü, M. (2003). Lise öğrencilerinin bulundukları liseye göre gösterdikleri toplumsal farklılıklar: Sivas ili merkez ilçe örneği. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyoloji Tartışmaları Dergisi, 1, 28-50.
- İkizoğlu, M., Önal Dölek, B., & Gökçearslan Çifci, E. (2007). Çalışan çocukların sorunları ve geleceğe ilişkin beklentileri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 18(2), 21-36.
- Kağıtçıbaşı, Ç. (1973). Gençlerin tutumları ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Ankara: ODTÜ Yayınevi.
- Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Kılıç S., Tektaş N., & Pala T. (2014). Devlet ve vakıf meslek yüksekokulu öğrencilerinin umutsuzluk düzeylerinin karşılaştırılması ve umutsuzluk düzeylerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18(2), 169-186.
- Korkut Owen, F., Kepir, D. D., Özdemir, S., Ulaş, Ö., & Yılmaz, O. (2012). Üniversite öğrencilerinin bölüm seçme nedenleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 135-151.
- Kulaksızoğlu, A. (2015). Ergenlik psikolojisi (17. basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- McWhirter, E. H., & McWhirter, B. T. (2008). Adolescent future expectations of work, education family and community. Youth & Society, 40(2), 182-202.
- Neuman, W. L. (2012). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel yaklaşımlar (Cilt II). (S. Özge, Çev.) İstanbul: Yayın Odası Yayıncılık.
- Nurmi, J. E. (1991). How do adolescents see their future? A review of the development of future orientation and planning. Developmental Review, 11(1), 1-59.
- ÖSYS. (2017). 2017 yerleştirme sonuçlarına ilişkin sayısal bilgiler. Aralık 19, 2017 tarihinde Öğrenci Seçme Yerleştirme Merkezi Başkanlığı Web Sayfası: http://www.osym.gov.tr/TR,13312/2017-osys-yerlestirme-sonuclarina-iliskin-sayisal-bilgiler.html adresinden alındı.
- Şimşek, H. (2012). Future expectations of high school students in southeastern Turkey: Factors behind future expectations. Journal of Theoretical Educational Science, 5(1), 90-109.
- Topaktaş, B. (2015). Adölesanlarda algılanan sosyal desteğin gelecek beklentisi ve ruhsal belirti düzeyleri ile ilişkisi. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
- Tuncer M. (2011). Ergen gelecek beklentileri ölçeğinin türkçeye uyarlanması. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic; 6(3): 1265- 1275.
- Uluçay, T., Özpolat, A. R., İşgör, İ. Y., & Taşkesen, O. (2014). Lise öğrencilerinin gelecek beklentileri üzerine bir araştırma. NWSA-Education Sciences, 9(2), 234-347.
- Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı. Sosyoloji Konferansları Dergisi, 35, 29-56.
- Yavuzer, H., Demir, İ., Meşeci, F., & Sertelin, Ç. (2005). Günümüz gençliğinin gelecek beklentileri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 93-103.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Öz
The aim of this study is to examine the future expectations of adolescents on the basis of ecological approach and to make these expectations visible through adolescence experiences. In the study, some socio-demographic and socio-economic variables and the variable of being hopeful for the future were discussed. The research was carried out using a mixed method approach. In the quantitative part, 397 adolescents attending to 20 high schools from Altındağ district in Ankara during the 2016-2017 academic year were studied. The data were collected using the 'Adolescent Future Expectations Scale', and a 'survey' and a ‘semi-structured interview’ prepared by the researcher. In order to develop a deeper understanding of the results of the quantitative analysis, in-depth qualitative interviews were conducted with 28 participants focusing on the future expectations. The analysis revealed that the expectations of work and education have priority over other expectations. It also shows that the school type, grade level, education level of the parents, opinion on the family income, the employment of the adolescent in a income-earning job, and the hope of the adolescents indicate significant differences in their future expectations. Especially, the adolescents who think that their family's economic situation is good or are hopeful for the future have higher levels of future expectations.
Anahtar Kelimeler
Adolescence Future Expectation Ecological Approach Mixed Method
Kaynakça
- Başbakanlık, (2010). Türkiye’de ergen profili 2008. Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Bronfenbrenner, U. (1994). Ecological models of human development. Readings on the development of children, 2(1), 37-43.
- Bulgurcuoğlu, S. E. (2016). Hükümlü çocukların gelecek beklentileri üzerine bir değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi, Turgut Özal Üniversitesi, Ankara.
- Catalano, R. F., Berglund, M. L., Ryan, J. A. M., Lonczak, H. S., & Hawkins, J. D. (2004). Positive youth development in the United States: Research findings on evaluations of positive youth development programs. The Annuals of the American Academy of Political and Social Science, 591, 98-124.
- Connell, R. W. (1998). Toplumsal cinsiyet ve iktidar: Toplum, kişi ve cinsel politika. (C. Soydemir, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri (3. basım). (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.) Ankara: Siyasal Kitabevi.
- Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2015). Karma yöntem araştırmaları: Tasarımı ve yürütülmesi (2.b.). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Deviren, D. (2016). Kırsal alan koşullarında kırsal gençliğin yaşam memnuniyetleri ve gelecek beklentileri (Tokat İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
- Dubow, E. F., Arnett, M., Smith, K., & Ippolito, M. F. (2001). Predictors of future expectations of inner-city children: A 9-month prospective study. The Journal of Early Adolescence, 21(1), 5-28.
- Dursun, A., Özkan, M. S., & Körler Başkaya, Y. (2019) Ergenlerin Gelecek Beklentilerinin Yordayıcısı Olarak: Psikolojik Semptomlar ve Akademik Başarı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 121-144.
- Duyan, V. (2010). Sosyal hizmet: Temelleri, yaklaşımları, müdahale yöntemleri. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği.
- Eryılmaz, A. (2011). Ergen Öznel İyi Oluşu ile Olumlu Gelecek Beklentisi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Düşünen Adam: Journal of Psychiatry & Neurological Sciences, 24(3), 209-215.
- Gander, M. J., & Gardiner, H. W. (2004). Çocuk ve Ergen Gelişimi (5. bs.). (Yay. Haz. Onur, B.). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
- Gönüllü, M. (2003). Lise öğrencilerinin bulundukları liseye göre gösterdikleri toplumsal farklılıklar: Sivas ili merkez ilçe örneği. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyoloji Tartışmaları Dergisi, 1, 28-50.
- İkizoğlu, M., Önal Dölek, B., & Gökçearslan Çifci, E. (2007). Çalışan çocukların sorunları ve geleceğe ilişkin beklentileri. Toplum ve Sosyal Hizmet, 18(2), 21-36.
- Kağıtçıbaşı, Ç. (1973). Gençlerin tutumları ve kültürlerarası bir karşılaştırma. Ankara: ODTÜ Yayınevi.
- Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Kılıç S., Tektaş N., & Pala T. (2014). Devlet ve vakıf meslek yüksekokulu öğrencilerinin umutsuzluk düzeylerinin karşılaştırılması ve umutsuzluk düzeylerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18(2), 169-186.
- Korkut Owen, F., Kepir, D. D., Özdemir, S., Ulaş, Ö., & Yılmaz, O. (2012). Üniversite öğrencilerinin bölüm seçme nedenleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 135-151.
- Kulaksızoğlu, A. (2015). Ergenlik psikolojisi (17. basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
- McWhirter, E. H., & McWhirter, B. T. (2008). Adolescent future expectations of work, education family and community. Youth & Society, 40(2), 182-202.
- Neuman, W. L. (2012). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel yaklaşımlar (Cilt II). (S. Özge, Çev.) İstanbul: Yayın Odası Yayıncılık.
- Nurmi, J. E. (1991). How do adolescents see their future? A review of the development of future orientation and planning. Developmental Review, 11(1), 1-59.
- ÖSYS. (2017). 2017 yerleştirme sonuçlarına ilişkin sayısal bilgiler. Aralık 19, 2017 tarihinde Öğrenci Seçme Yerleştirme Merkezi Başkanlığı Web Sayfası: http://www.osym.gov.tr/TR,13312/2017-osys-yerlestirme-sonuclarina-iliskin-sayisal-bilgiler.html adresinden alındı.
- Şimşek, H. (2012). Future expectations of high school students in southeastern Turkey: Factors behind future expectations. Journal of Theoretical Educational Science, 5(1), 90-109.
- Topaktaş, B. (2015). Adölesanlarda algılanan sosyal desteğin gelecek beklentisi ve ruhsal belirti düzeyleri ile ilişkisi. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
- Tuncer M. (2011). Ergen gelecek beklentileri ölçeğinin türkçeye uyarlanması. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic; 6(3): 1265- 1275.
- Uluçay, T., Özpolat, A. R., İşgör, İ. Y., & Taşkesen, O. (2014). Lise öğrencilerinin gelecek beklentileri üzerine bir araştırma. NWSA-Education Sciences, 9(2), 234-347.
- Vatandaş, C. (2007). Toplumsal cinsiyet ve cinsiyet rollerinin algılanışı. Sosyoloji Konferansları Dergisi, 35, 29-56.
- Yavuzer, H., Demir, İ., Meşeci, F., & Sertelin, Ç. (2005). Günümüz gençliğinin gelecek beklentileri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 93-103.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Şubat 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 51 Sayı: 233 |
