YARATICI LİDERLİK ÖLÇEĞİ'NİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2022, Cilt: 51 Sayı: 233, 11 - 32, 15.02.2022

Banu Dikmen Ada

https://doi.org/10.37669/milliegitim.781845

Öz

Çalışmada Yaratıcı Liderlik Ölçeği'nin geliştirilmesi ve geçerlik-güvenirliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma evrenini Eskişehir ilinin merkez ilçelerinde devlet ve özel eğitim kurumlarında çalışan yöneticiler ve okul öncesi eğitim öğretmenleri oluşturmaktadır. Yaratıcı liderlik ölçeğinin geliştirilmesi amacıyla çalışma evreninde yer alan 555 katılımcıdan araştırmanın verileri toplanmıştır. Yaratıcı Liderlik Ölçeği’nin geçerli bir ölçme aracı olup olmadığı sınamak amacıyla yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçekten 54 madde çıkarılmış ve anlamlı sonuçlar veren 107 madde kalmıştır. Bu maddelerden öz değerleri “1” ve üzerinde olan dört faktör elde edilmiştir. Ölçeğin faktörler arası korelasyon değerleri ise 0,706 ile 0,799 arasında değişen değereler sahiptir ve ölçeğin Kaiser-Meyer-Olkin değeri ise 0,964’dür. Ölçeğin iç tutarlık katsayısılarını saptamak için alt faktörler ve ölçeğin tümünün Cronbach Alfa katsayıları ve madde bırakmalı Cronbach Alfa katsayıları hesaplanmıştır. Ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı ise 0,986’dır. Ölçeğin kararlılık anlamındaki güvenilirliğini incelemek amacıyla ölçeğin toplam puanlarından elde edilen üst %27 ve alt %27’lik grupların madde ortalama puanlarına bağımsız gruplar t-testi ve test-tekrar test yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, ölçeğin tüm maddelerinde 0,01 düzeyinde pozitif ve anlamlı değerlere ulaşılmıştır. Araştırmada ulaşılan sonuçlar Yaratıcı Liderlik Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Geçerlik, Güvenirlik, Ölçek Geliştirme, Yaratıcı Liderlik, Yaratıcı Liderlik Ölçeği

Teşekkür

Prof. Dr Rengin Zembat (tez danışmanım)

DEVELOPİNG CREATİVE LEADERSHİP SCALE: VALİDİTY AND RELİABİLİTY STUDY

Öz

In this study, it was aimed to develop the “Creative Leadership Scale” and to examine its validity and reliability. The working universe of the research consists of school administrators and preschool education teachers working in public and private educational institutions in the central districts of Eskişehir. In order to develop the creative leadership scale, the data of the research were collected from 555 participants in the study universe. It was found that the Kaiser-Meyer-Olkin value of the Creative Leadership Scale was 0,964 and the Cronbach Alpha coefficient of the total scale was 0,986 Positive and significant values of 0,01 levels were obtained in all items of the scale as a result of the t-test results of the independent groups made on the item average scores of the lower 27% and upper 27% groups formed from the total scores of the scale and the reliability of the scale in terms of stability. The results obtained in the research show that Creative Leadership Scale is a valid and reliable measurement tool.

Anahtar Kelimeler

Creative Leadership, Creative Leadership Scale, Developing Scale, Reliability, Validity

Kaynakça

• AGBOR, E. (2008). Creativity and innovation: the leadership dynamics. Journal of Strategic Leadership, 1(1), 39-45.
• BURT, N. (1990). Futures-creative leadership. The Futurist. 24, 3-13.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulama Eğitim Yönetimi, Güz, Sayı: 32, ss.470-483.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2006), Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayınları.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (22. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Ş., KILIÇ-ÇAKMAK, E., AKGÜN, Ö. E., KARADENİZ, Ş., & DEMİREL, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (Geliştirilmiş 11.Baskı). Ankara: Pegem Yayınları
• CHAO, Y (2008). The Creative Leadership Scale for Elementary School Teachers: Scale Development and Validation. Master thesis in Education.
• DOĞAN, N., SOYSAL, S. ve KARAMAN, H. (2017). Aynı örnekleme açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi uygulanabilir mi? Özcan DEMİREL ve Serkan DİNÇER (Edt.) Küreselleşen Dünyada Eğitim içinde ss. 373-400, Ankara: Pegem Akademi.
• ERKUŞ, A. (2014). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-I: Temel kavramlar ve işlemler (2. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• FİELD, A. (2009). Discovering statistics using SPSS (and sex and drugs and rock ‘n’ roll). (Third Edition). London: SAGE.
• HOLMES, A. H. (2000). Inspirations and innovations the quest for the link between literature, creativity and ledaership. Master of Arts in Leadership and Training. Royal Roads Unıversty.
• KATZ-BUONİNCONTRO, J. (2005) Does arts-based learning enhance leadership? case studies of creativity-oriented executive ınstitutes university of oregon american educational research association annual meeting division a-administration: Leading for Learning Paper Session April 14, 2005 http://darkwing.uoregon.edu/~jenela/Final_Aera_2005_Jkb.pdf. 12 Mart 2009.
• MARŞAP, A. (1999). Yaratıcı liderlik. Ankara: Öncü Kitap.
• MUMFORD, M. D., CONNELLY, S., & GADDİS, B. (2003). How creative leaders think: Experimental findings and cases. The Leadership Quarterly, 14(4-5), 411–432. https://doi.org/10.1016/S1048-9843(03)00045-6
• MUMFORD, M. D., SCOTT, G. M., GADDİS, B., & STRANGE, J. M. (2002). Leading creative people: Orchestrating expertise and relationships. The Leadership Quarterly, 13(6), 705–750. https://doi.org/10.1016/S1048-9843(02)00158-3
• ÖZGÜVEN, İ. E. (1999). Psikolojik testler. Ankara: PDREM Yayınları.
• PALUS, C & HORTH, D. (2005). Leading creatively: The art of making sense. Ivey Business Journal, 69(7), 1-8. RİCKARDS, T. ve MOGER, S. (2000). Creative leadership processes in project team development: an Alternative to tuckman’s stage model. British Journal of Management, 11, 273-283.
• ROOS, C.E. (2016). Exploring the relationship between creative leadership and flourishing employees. Master in Business Administration at the Potchefstroom Campus of the North-West University.
• SİPAHİ, B., YURTKORU, S., ÇİNKO, M. (2006). Sosyal bilimlerde Spss’le veri analizi. İstanbul: Beta.
• SİSK, D. A. (2001). Creative Leadership: A Study of Middle Managers, Senior Level Managers and CEOS. Gifted Education International, 15(3), 281 290. https://doi.org/10.1177/026142940101500306
• STERNBERG, R J. (2005) WICS: A Model of positive educational leadership comprising wisdom, ıntelligence, and creativity synthesized. Educational Psychology Review, 17,(3), 191-262. https://doi.org/10.1007/s10648-005-5617-2
• STERNBERG, R J. (2008) The WICS approach to leadership: Stories of leadership and the structures and processes that support them. The Leadership Quarterly, 19, 360–371.
• STERNBERG, R. J., KAUFMAN, J. C., & PRETZ, J. E. (2003). A propulsion model of creativeleadership. The Leadership Quarterly. 14, 455–473.
• STOLL, L., ve TEMPERLEY J. (2009). Creative leadership teams capacity building and succession planning. British Educational Leadership, Management & Administration Society (Belmas), 23(1): 12–18.
• TEZBAŞARAN, A. A. (1996). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• THOMSON, P. Creative leadership: a new category or more of the same? Journal of Educational Administration and History Vol. 43, No. 3, August 2011, 249–272.
• TUNÇER, P. (2011). Örgütsel değişim ve liderlik. Sayıştay Dergisi 80, 57-83.
• UÇAR, R. ve SAĞLAM, E. (2019). Okul müdürlerinin yaratıcı liderlik özellikleri: Bir ölçek geliştirme çalışması, YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal of Education Faculty), 16(1), 417-435.
• VANDENBERGHE, R. (1995) “Creative management of a school: a matter of vision and daily interventions”. Journal of Educational Administration, 33(2), 31–51.