Özel Eğitim Öğretmen Adaylarının İki Kere Farklı Çocukların Eğitimi Dersine İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 51 Sayı: 236, 2903 - 2926, 11.11.2022

Seda Şakar , Mustafa Serdar Koksal

https://doi.org/10.37669/milliegitim.962282

Cited By: 2

Öz

Yetenek ve yetersizliğin kesişimi olan iki kere farklılık, ülkemizde kaynaklardan en az yararlanan gereksinim gruplarındandır. Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinde henüz yer almayan iki kere farklı öğrencilerin eğitimi söz konusu olduğunda ise öğretmen yetiştirme programları sınırlı kalmaktadır. 2015 yılında güncellenen Özel Eğitim Öğretmenliği Lisans Programı’nda iki kere farklılığa yönelik bir ders bulunmamaktadır ancak programa seçmeli dersler eklenebilmektedir. Bu çalışma kapsamında, özel eğitim öğretmenliği öğrencilerine seçmeli ders olarak İki Kere Farklı Çocukların Eğitimi dersi açılmıştır. Özel eğitim öğretmeni adayları için seçmeli bir ders olarak açılan İki Kere Farklı Çocukların Eğitimi dersi, iki kere farklı öğrencilerin genel özellikleri ve eğitimlerini kapsayan bir içeriğe sahiptir. Bu çalışmanın amacı ise, özel eğitim öğretmen adaylarının İki Kere Farklı Çocukların Eğitimi dersine yönelik görüşlerinin belirlenmesidir. Çalışma, İki Kere Farklı Çocukların Eğitimi dersine yönelik görüşlerin belirlenmesi amaçlandığından nitel araştırma yaklaşımlarından durum çalışması ile desenlenmiştir. Çalışma grubunu İki Kere Farklı Çocukların Eğitimi dersini almış olma ölçütünü taşıyan 53 özel eğitim öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan İki Kere Farklı Çocukların Eğitimi dersini alan özel eğitim öğretmen adaylarının derse ve alana yönelik görüşleri ve deneyimlerinin belirlenmesi amacıyla hazırlanmış yapılandırılmış görüşme sorularından oluşan çevrimiçi bir form aracılığı ile toplanmış, elde edilen verileri içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Çalışma bulguları katılımcıların büyük çoğunluğunun dersten önce kavramla ilgili hiçbir bilgilerinin olmadığı (%69,8); dersin bilgi düzeyleri, farkındalıkları ve öz yeterliliklerine yönelik olumlu katkısının olduğunu ve dersin öğretmenlik programlarında bilhassa özel eğitim öğretmenliği programında yer alması gerektiğini düşündüklerini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

iki kere farklılık, özel yetenek, yetersizlik, özel eğiitm

Kaynakça

• Akdemir, A. S. (2013). Türkiye'de öğretmen yetiştirme programlarının tarihçesi ve sorunları. Electronic Turkish Studies, 8(12), 15-22.
• Alsamiri, Y. (2018). How learning disabilities teachers in the Kingdom of Saudi Arabia define students with giftedness and learning disabilities. Cakrawala Pendidikan, 37(3), 356-365.
• Altunya, N. (2006). Gazi orta öğretmen ve eğitim enstitüsü (1926-1980). Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Basımevi.
• Amiri, M. (2020). At a glance of twice-exceptional children on psychological perspective. Journal of Gifted Education and Creativity, 7(3), 105-114.
• Assouline, S. G., Nicpon, M. F., & Huber, D. H. (2006). The impact of vulnerabilities and strengths on the academic experiences of twice-exceptional students: A message to school counselors. Professional School Counseling. 10(1). https://doi.org/10.1177/2156759X0601001S03
• Ataman, A. (2013). Özel eğitimin anlamı ve amaçları. A. Cavkaytar (Ed.)., Özel eğitim içinde (s. 1-19). Vize Yayıncılık.
• Baldwin, L., Baum, S., Pereles, D., & Hughes, C. (2015). Twice-exceptional learners: The journey toward a shared vision. Gifted Child Today, 38(4), 206-214. https://doi.org/10.1177/1076217515597277
• Barnard-Brak, L., Johnsen, S. K., Pond Hannig, A., & Wei, T. (2015). The incidence of potentially gifted students within a special education population. Roeper Review, 37(2), 74-83. https://doi.org/10.1080/02783193.2015.1008661
• Bianco, M., & Leech, N. L. (2010). Twice-exceptional learners: Effects of teacher preparation and disability labels on gifted referrals. Teacher education and special education, 33(4), 319-334. https://doi.org/10.1177/0888406409356392
• Brody, L. E., & Mills, C. J. (1997). Gifted children with learning disabilities: A review of the issues. Journal of Learning Disabilities, 30(2), 282- 297. https://doi.org/10.1177/002221949703000304
• Büyükalan-Filiz, S., Çelik-Şahin, A., Tufan, S., & Karaahmetoğlu, B. (2018). Özel eğitim öğretmenliği lisans programlarının birleştirilmesine ilişkin öğretim üyelerinin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(3), 763-775. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000074
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Yayıncılık.
• Çitil, M. (2020). Özel eğitimin temelleri. S. Talas (Ed.)., Özel eğitim içinde (s. 1-30). Nobel Akademik Yayıncılık. Dedeoğlu, S., Durali, S., & Tanrıverdi-Kış, A. (2004). Özel eğitim bölümü zihin engelliler öğretmenliği anabilim dalı 3., 4. Sınıf öğrencileri ve mezunlarının kendi bölüm programları, öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri ile ilgili düşünce ve önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 47-55.
• Eig, M. J., Weinfeld, R. & Rosenstock, P. (2014). Legal issues in identifying and serving twice-exceptional gifted learners. Excellence and Diversity in Gifted Education, 1(1). 5-23.
• Ergenekon, Y., Özen, A. & Batu, E. S. (2008). Zihin engelliler öğretmenliği adaylarının öğretmenlik uygulamasına ilişkin görüş ve önerilerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(3), 857-891.
• Ergül, C., Baydık, B. & Demir, Ş. (2013). Özel eğitim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerinin zihin engelliler öğretmenliği lisans programı yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 499-522.
• Gari, A., Mylonas, K., & Portešová, S. (2015). An analysis of attitudes towards the gifted students with learning difficulties using two samples of Greek and Czech primary school teachers. Gifted Education International, 31(3), 271-286. https://doi.org/10.1177/0261429413511887
• Gierczyk, M., & Hornby, G. (2021). Twice-exceptional students: Review of implications for special and inclusive education. Education Sciences, 11(2), 1-10. https://doi.org/10.3390/educsci11020085
• Hürriyet. (2015). Üniversitelerde "özel eğitim" tek çatı altında birleşecek. https://www.hurriyet.com.tr/egitim/universitelerde-ozel-egitim-tek-cati-altinda-birlesecek-40024749
• Jacobs, R. (2020). Education connection: Twice exceptional students need twice the programming. Children's Legal Rights Journal, 40(2), 164-168.
• Karadüz, A., Eser, Y., Şahin, C. & İlbay, A. B. (2009). Eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin görüşlerine göre öğretmenlik uygulaması dersinin etkililik düzeyi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 442-455.
• Karasu, N., Aykut, Ç. ve Yılmaz, B. (2014). Zihin engellilerin eğitimi anabilim dalı öğretmen yetiştirme programı üzerine öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(4), 129-142.
• Lee, C. W., & Ritchotte, J. A. (2018). Seeing and supporting twice-exceptional learners. The Educational Forum, 82(1), 68-84. https://doi.org/10.1080/00131725.2018.1379580
• Leggett, D. G., Shea, I., & Wilson, J. A. (2010). Advocating for Twice-Exceptional Students: An ethical obligation. Research in the Schools, 17(2).
• Mayes, R. D. (2016). Educators' perceptions of twice exceptional African-American males. Journal of African American Males in Education, 7(1), 20-34.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber (3. bas.). Çev. S. Turan. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expended sourcebook. (2nd Edition). SAGE Publications.
• Missett, T. C., Azano, A. P., Callahan, C. M., & Landrum, K. (2016). The influence of teacher expectations about twice-exceptional students on the use of high quality gifted curriculum: A case study approach. Exceptionality, 24(1), 18-31. https://doi.org/10.1080/09362835.2014.986611
• Mollenkopf, D. L., Matyo-Cepero, J., Lewis, J. D., Irwin, B. A., & Joy, J. (2021). Testing, identifying, and serving gifted children with and without disabilities: A multi-state parental perspective. Gifted Child Today, 44(2), 83-92. https://doi.org/10.1177/1076217520986589
• Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. (2017). Öğretmen strateji belgesi 2017-2023. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_06/09140719_Strateji_Belgesi_Resmi_Gazete_sonrasY_ilan.pdf
• Özyürek, M. (2008). Nitelikli öğretmen yetiştirmede sorunlar ve çözümler: Özel eğitim örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 189-226.
• Pereles, D. A., Omdal, S., & Baldwin, L. (2009). Response to intervention and twice-exceptional learners: A promising fit. Gifted Child Today, 32(3), 40-51. https://doi.org/10.1177/107621750903200310
• Reider-Lewis, L. (2021). Twice-exceptionality: Maximizing academic & psychosocial success in youth. Journal of Health Service Psychology, Erken Görünüm, 1-6. https://doi.org/10.1007/s42843-021-00046-1
• Reis, S. M., Baum, S. M., & Burke, E. (2014). An operational definition of twice-exceptional learners: Implications and applications. Gifted Child Quaterly, 58(3), 217-230. https://doi.org/10.1177/0016986214534976 Robson, C. (2002). Real world research: A resource for social scientists and practitioner-researchers (2nd edn). Blackwell.
• Rowan, L., & Townend, G. (2016). Early career teachers’ beliefs about their preparedness to teach: Implications for the professional development of teachers working with gifted and twice-exceptional students. Cogent Education, 3(1), 1-25. https://doi.org/10.1080/2331186X.2016.1242458
• Shafrir, R. B. (2021). A survey of New Jersey school psychologists’ knowledge of twice exceptional students [Doctoral dissertation, Rutgers University-Graduate School of Applied and Professional Psychology]. ProQuest Dissertations and Theses Global.
• TEDMEM. (2016). Özel eğitim öğretmenliği: Yetiştirme sürecine ilişkin değerlendirmeler. https://tedmem.org/mem-notlari/gorus/ozel-egitim-ogretmenligi-yetistirme-surecine-iliskin-degerlendirmeler
• Webb, J.T., Amend, E.R., Webb, N.E., Goerss, J., Beljan, P., Olenchak, F.R. (2005). Misdiagnosis and dual diagnoses of gifted children and adults: ADHD, bipolar, OCD, Asperger’s, depression, and other disorders. Great Potential Press.
• Wormald, C. M., Vialle, W., & Rogers, K. B. (2014). Young and misunderstood in the education system: A case study of giftedness and specific learning disabilities. Australasian Journal of Gifted Education, 23(2), 16-28.
• Wormald, C., Rogers, K. B., & Vialle, W. (2015). A case study of giftedness and specific learning disabilities: Bridging the two exceptionalities. Roeper Review, 37(3), 124-138. https://doi.org/10.1080/02783193.2015.1047547
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2017). Case study research and applications: Design and methods (6th edn). SAGE Publications.
• YÖK. (2018). Özel eğitim öğretmenliği lisans programı. https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Ozel_Egitim_Ogretmenligi_Lisans_Programi.pdf
• YÖK. (2020). Eğitim fakültelerine yetki devri. https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2020/egitim-fak%C3%BCltelerine-yetki-devri.aspx Yükseköğretim Kanunu. (1981). Yükseköğretim Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2547.pdf