K12 Beceriler Çerçevesi Türkiye Bütüncül Modeli’nde Yer alan Eğilimler ile Liderlik Türlerinin İlişkisinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: 1 - K-12 BECERİ EĞİTİMİNDE TÜRKİYE PERSPEKTİFİ: KURAM VE UYGULAMA, 173 - 196, 25.12.2023

Özden Ölmez Ceylan , Aslı Ağıroğlu Bakır

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1309190

Öz

K12 Beceriler Çerçevesi Türkiye Bütüncül Modeli Türk milli eğitim sisteminin yüzlerce yıllık geleneğinden beslenerek kendine özgü bir anlayışla oluşturulmuştur. Model, Türk Milli eğitim sisteminin 21. yy. becerileri çerçevesinde geliştirilmesi, eğitim felsefesinin üst kurumdan sınıf içine kadar içselleştirilmesi, bireyin davranış örüntülerinin bütüncül bir anlayışla ele alınması, becerilerin okul öncesinden başlamak üzere 12. sınıfın sonuna kadar aşamalı olarak ilerlemesi, öğretim programlarının ilişkili olması amacıyla hazırlanmıştır. Bu bağlamda K12 Beceriler Çerçevesi Türkiye Bütüncül Modeli; Kavramsal Beceriler, Sosyal-Duygusal Öğrenme Becerileri, Eğilimler ve Alana Özgü Beceriler olmak üzere bu anlayışla yapılandırılmıştır. Bu çalışmada ele alınan Eğilimler boyutu geleceğin mesleklerine sahip olacak bireylerin yetiştirilmesinde gereksinim duyulacak becerilerin ortaya çıkması açısından tetikleyici bir rol üstlenmektedir. Bu bağlamda çalışmada eğilimler ile liderlik türleri arasındaki ilişki ele alınmıştır. Nitel araştırma olarak tasarlanan bu araştırmada resmi ya da özel kayıtların sistematik olarak incelenmesi ve değerlendirilmesinde kullanılan doküman incelemesi kullanılmıştır. Çalışmada betimsel analiz ve içerik analizi kullanılmıştır. Model’de yer alan "eğilimler" ve "liderlik türleri"nin göstergeleri ile yapı oluşturulmuştur. Bu bağlamda veriler incelenmiş ve kodlamalar yapılmış, kavramsallaştırmada tutarlık göz önünde bulundurulmuş ve tüm süreçte uzman görüşüne başvurularak araştırmanın tutarlığı sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

K12, K12 beceriler çerçevesi, eğilimler, liderlik

Kaynakça

• Ağıroğlu-Bakır, A. (2013). Öğretmenlerin paylaşılan liderlik ve örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişkinin analizi [Yayımlanmamış doktora tezi]. İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Ağıroğlu-Bakır, A., ve Aslan, M. (2021). Özel eğitim kurumu yöneticilerinin hizmetkâr liderlik davranışlarına ilişkin öğretmen görüşleri [Bildiri metni]. 5th International Conferences on Economics and Social Sciences. Lahore College for Women University, Lahore, Pakistan April 09 – 10.
• Akçakaya, M. (2010). 21.yüzyılda yeni liderlik anlayışı. Adalet Yayınevi.
• Akyüz, B. (2014). Yönetimde hizmetkâr liderlik. Yason Yayınevi
• Azimli, G. ve Ada, Ş. (2022). Lise yöneticilerinin dönüşümcü liderlik tarzları ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 62, 263-289.
• Bakan, İ., ve Doğan, İ. F. (2012). Hizmetkâr liderlik. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 1-12.
• Barutçugil, İ. (2014). Liderlik. Kariyer Yayınları
• Bass, B. M., and Avolio, B. J. (1993). Transformational leadership: A response to critiques. Academic Press. Brown, M. E., Trevino, L. K., and Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: A social learning perspective for construct development and testing. Organizational behavior and human decision processes, 97(2), 117-134.
• Brown, M. E., and Mitchell, M. S. (2010). Ethical and unethical leadership: Exploring new avenues for future research. Business ethics quarterly, 20(4), 583-616.
• Carr, M., and Claxton, G. (2002). Tracking the development of learning dispositions. Assessment in Education: Principles, Policy & Practice, 9(1), 9-37.
• Gardner, W. (2005). Veritable authentic leadership: Emergence, functioning and impacts. In Veritable authentic leadership: Emergence, functioning and impacts (pp. 3-41). Elsevier.
• Gün, F. (2020). Okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik özellikleri ile öğretmenlerin okula bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dede, C., and Etemadi, A. (2021). Why dispositions matter for the workforce in turbulent, uncertain times. The Next Level Lab at the Harvard Graduate School of Education. President and Fellows of Harvard College: Cambridge, MA.
• Ersan, E. (2020). Vizyoner liderlik özellikleriyle Mustafa Necati Bey. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3(Özel Sayı-1), 58-64.
• Fındıkçı, İ. (2009). Bir gönül yolculuğu: Hizmetkâr liderlik. Alfa Yayınları.
• Flowers, A. H. (2007). Distributed leadership. Childhood Education Journal, 83(5), 331.
• Gardner, W. L., and Schermerhorn, J. R. (2004). Unleashing individual potential. Organizational dynamics, 3(33), 270-281.
• Halpern, D. E. (1998). Teaching critical thinking for transfer across domains: Dispositions, skills, structure training, and metacognitive monitoring. American Psychologist, 53(4), 449-455.
• Hulpia, H., Devos, G., and Rosseel, Y. (2009). Development and validation of scores on the distributed leadership inventory. Educational and Psychological Measurement, 69(6), 1013-1034.
• Johnson, L., Adams Becker, S., Cummins, M., Estrada, V., and Meira, A. (2012). Technology outlook: Brazilian primary and secondary education 2012-2017. An NMC Horizon Project Regional Analysis. New Media Consortium.
• K12 Beceriler Çerçevesi Türkiye Bütüncül Modeli (2023). 3. Bölüm: Eğilimler. (İlker CIRIK). K12 Ulusal Beceri Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Geliştirme Programı. ISBN: 978-975-11-6545-9
• Kalemkuş, F. ve Bulut Özek, M. (2022). Kapsamlı 21. yüzyıl becerileri ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 12(2), 359-388.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi (11. baskı). Nobel Yayınevi.
• Katz, L. G. (1993). Dispositions: Definitions and ımplications for early childhood practices. Perspectives from ERIC/EECE: A Monograph Series, No. 4.1-47.
• Kaya, A. V. (2013). Karizmatik liderlik ve toplumsal değişim. Hemen Kitap.
• Kılıç, B., ve Ertekin, Ö. (2017). MEB için fen teknoloji mühendislik matematik-FeTeMM modeli (STEM) ile eğitim. TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi Temel Bilimler Araştırma Enstitüsü.
• Kırca, C. (2015). Karizmatik liderlik ve örgüt kültürü [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Konan, N., Demir, H. ve Karakuş, M. (2015). Okul müdürü hizmetkâr liderlik ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. EIJEAS (1)1, 135-155.
• Luthans, F., Avolio, B. J., Cameron, K. S., Dutton, J. E., and Quinn, R. E. (2003). Authentic leadership development. Positive organizational scholarship. Berett-Koelher Publishers.
• McDonough, S., and McGraw, A. (2020). Thinking dispositions for teaching: Enabling and supporting resilience in context. Cultivating Teacher Resilience: International Approaches, Applications and Impact.
• Merriam, S. B., and Tisdell, E. J. (2015). Qualitative research: A guide to design and implementation. John Wiley & Sons.
• Miles, M. B., and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Sage. National Research Council [NRC]. (2012). Education for life and work: Developing transferable knowledge and skills in the 21st century. https://nap.nationalacademies.org/catalog/13398/education-for-life-and-work-developing-transferable-knowledge-and-skills
• Nieto, A. M., and Valenzuela, J. (2012). A study of the internal structure of critical thinking dispositions. Inquiry Critical Thinking Across the Disciplines, 27(1), 31-38.
• OECD (2019). Future of education and skills 2030. https://www.oecd.org/education/2030-project/contact/OECD_Learning_Compass_2030_Concept_Note_Series.pdf
• Palalar-Alkan, D. (2015). Etik liderlik ölçeğinin Türkçe formunun güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(38), 109-121.
• Partnership for 21st Century Skills (P21). (2019). P21 framework definitions. https://www.battelleforkids.org/networks/p21/frameworks-resources Patterson, K. A. (2003). Servant leadership: A theoretical model. Regent University.
• Perkins, D., Jay. E., and Tishman, S. (1993a). New conceptions of thinking: From ontology to education. Educational Psychologist, 28(1), 67-85.
• Perkins, D., Jay, E., and Tishman, S. (1993b). Beyond abilities: A dispositional theory of thinking. Merrill-Palmer Quarterly, 39(1), 1-21.
• Ritchhart, R. (2001). From IQ to IC: A dispositional view of intelligence. Roeper Review, 23(3), 143-150.
• Riveros, A., Norris, S. P., Hayward, D. V., and Phillips, L. M. (2012). Dispositions and the quality of learning. J. R. Kirby and M. J. Lawson (Eds.), In Enhancing the quality of learning: Dispositions, instruction, and learning processes (32-50). Cambridge University Press.
• Silva, E. (2009). Measuring skills for 21st-century learning. Phi Delta Kappan, 90(9), 630–634.
• Tabak, A., Polat, M., Coşar, S., ve Türköz, T. (2012). Otantik liderlik ölçeği: güvenirlik ve geçerlik çalışması. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 14(4), 89-106.
• Thornton, H. (2006). Dispositions in action: Do dispositions make a difference in practice? Teacher Education Quarterly, 33(2), 53-68.
• TÜBİTAK. (2004). Ulusal bilim ve teknoloji politikaları 2003-2023 strateji belgesi. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu.
• Ulutan, E. (2018). Dünyada eğitim trendleri ve ülkemizde STEM öğrenme etkinlikleri: MEB K12 okulları örneği. Eğitim Teknolojileri Geliştirme ve Projeler Daire Başkanlığı.
• UN General Assembly, Transforming Our World: The 2030 Agenda for sustainable development. United Nations, 2015.
• Ünal, M. (2012). 21.yüzyılda değişim. Yönetim ve Liderlik.
• World Economic Forum (WEF) The future of jobs report 2023. https://www.weforum.org/reports/the-future-of-jobs-report-2023/ Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.