İlkokul Sosyal Bilgiler Dersine Özgü Akademik Risk Alma Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2024, Cilt: 53 Sayı: 241, 331 - 344, 01.02.2024

Mehmet Akif İnesi , Adem Sezer

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1190843

Öz

: Bu araştırmada İlkokul Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Akademik Risk Alma (İSBARA) ölçeği geliştirilmesi amaçlanmıştır. Kesitsel tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubu Manisa ilinde öğrenim gören ve kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemiyle seçilen ve gönüllü olarak çalışmaya katılan öğrencilerden oluşmaktadır. İlkokul 4. Sınıftan 374 (% 51) ve ortaokul 5. Sınıftan 358 (%49) öğrenci olmak üzere toplam 732 öğrenci çalışmaya katılmıştır. Elde edilen verilerle tamamlanan bu ölçek 3 faktör ve 17 maddeden oluşmaktadır. Bu çalışmada ölçeğin Kaiser Meyer Olkin (KMO) örneklem yeterliği katsayısı .87, toplam varyansı % 47 ve Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısının ise .82 olduğu hesaplanmıştır. Bu değerler ilkokul Sosyal Bilgiler dersinde akademik risk alma eğilimini ölçmek için geliştirilen ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir. Ölçeğin ilkokul Sosyal Bilgiler dersinde akademik risk alma eğilimi ile farklı değişkenler arası ilişkileri tespit etmeyi amaçlayan araştırmalarda kullanılmak üzere ekonomik ve işlevsel olacağı ayrıca ilgili alana katkı sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İlkokul, Sosyal Bilgiler, Akademik risk alma

Kaynakça

• BEGHETTO, R. A. (2009). Correlates of intellectual risk taking in elementary school science. Journal of Research in Science Teaching, 46 (2), 210-223.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2015). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (21. Baskı). Pegem Akademi.
• BYRNE, B. M. (2016). Structural equation modeling with amos: basic concepts, applications, and programming. (3rd Edition). Routledge.
• CAN, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. (5. Baskı). Pegem Akademi.
• CLİFFORD, M. M. (1988). Failure tolerance and academic risk taking in ten-to twelve-year-old students. British Journal of Educational Psychology, 58, 15-27.
• CLİFFORD, M. M. (1991). Risk taking, theoretical, empirical, and educational considerations. Eudcational Psychologist, 26 (3), 263-297.
• CLİFFORD, M. M. ve Chou, F. (1991). Effects of payoff and task context on academic risk taking. Journal of Educational Psychology, 83, 499–507.
• ÇAPIK, C. (2014). Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 17(3), 196-205.
• ÇİFTÇİ, S. (2006). Sosyal Bilgiler öğretiminde proje tabanlı öğrenmenin öğrencilerin akademik risk alma düzeylerine, problem çözme becerilerine, erişilerine kalıcılığa ve tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler enstitüsü, Konya.
• ÇOKLUK, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları Pegem Akademi Yayıncılık.
• DE VAUS, D. (2002). Surveys in social research. (5th Edition). Routledge.
• DEVECİ, İ. (2018). Ortaokul Fen Laboratuvarı Akademik Risk Alma Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması Middle School Science Laboratory Academic Risk Taking Scale: Validity and Reliability Study. Elementary Education Online, 17(4), 1861-1876.
• DURNA, T. (2017). Nedensellik ve araştırma tasarımları. (Edt. K. Böke). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri içinde (ss. 153-199). 5. Baskı. Alfa Yayınları.
• FIELD, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. (3rd Edition). Sage Publications.
• GELEN, İ. (2002). Sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde düşünme becerilerini kazandırma yeterliklerinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10).
• GEORGE, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. (17.0 Update, 10th Edition). Pearson.
• GEZER, M., İlhan, M. ve Şahin, İ. F. (2014). Sosyal bilgiler odaklı akademik risk alma ölçeğinin (soaraö) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kalem Uluslarası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 4(1), 125-164.
• HOUSE, D. J. (2002). An investigation of the effects of gender and academic self-efficacy on academic risk-taking for adolescent students. UMI ProQuest Digital Dissertations. Umi Number: 3066174.
• İLHAN, M. ve Çetin, B. (2013). Ortaokul öğrencilerinin matematik odaklı akademik risk alma davranışları: Bir ölçek geliştirme çalışması. E-uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 1-28.
• İLHAN, M., Çetin, B., Öner Sünkür, M., & Yılmaz, F. (2013). Ders çalışma becerileri ile akademik risk alma arasındaki ilişkinin kanonik korelasyon ile incelenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 123-146
• KLINE, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. (3rd Edition). The Guilford Press.
• KORKMAZ, H. (2002). Fen eğitiminde proje tabanlı öğrenmenin yaratıcı düşünme, problem çözme ve akademik risk alma düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• KÖKLÜ, N., Büyüköztürk, Ş. & Çokluk, Ö. (2007). Sosyal bilimler için istatistik (2. Baskı). Pegem Yayınları.
• ÖNER SÜNKÜR, M. (2013). Fen ve Teknoloji dersinde tahmin et-gözle-açıkla yöntemi ile desteklenmiş yansıtıcı düşünmeye dayalı etkinlik uygulamalarının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• ÖZYILMAZ AKAMCA, G. (2008). İlköğretimde analojiler, kavram karikatürleri ve tahmin, gözlem-açıklama teknikleriyle desteklenmiş fen ve teknoloji eğitiminin öğrenme ürünlerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• SCHUMACKEr, R. E. & Lomax, R. G. (2010). A beginner’s guide to structural equation modeling. Taylor and Francis Group.
• STEİNER, L. A. (2007). The Effect Of Personal And Epistemological Beliefs On Performance İn A College Developmental Mathematics Class. Yayımlanmamış doktora tezi. Kansas State University, Kansas
• STRUM, I. S. (1971). The relationship of creativity and academic risk-taking among fifth graders: Final report. ERIC Document Reproduction Service No: ED046212
• TAYLOR, M. E. (2010). Teaching efficacy, innovation, school culture and teacher risk taking. Yayınlanmamış doktora tezi, University of Louisville.
• ÜZTEMUR, S., Dinç, E., & Acun, İ. (2020). Ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler odaklı epistemolojik inançları, öğrenme yaklaşımları, akademik risk alma davranışları ve ders başarıları arasındaki ilişkiler: Bir yapısal eşitlik modellemesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 179-199. doi: 10.16986/HUJE.2019049985
• YILDIRIM, K., Tay, B. ve Ateş, S. (5-7 Eylül 2007). Sınıf öğretmeni adaylarının akademik risk alma düzeylerini belirlemeye yönelik betimsel bir çalışma (Sözlü bildiri). 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.