Öğrenmenin Aktarımı Kavramı ve Türe Yönelik Yazma Transferi için Bir Çerçeve Çalışması

Yıl 2025, Cilt: 54 Sayı: 245, 251 - 286, 01.02.2025

Osman Özdemir

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1497182

Öz

Bu çalışmanın amacı öğrenmenin transferi/aktarımı kavramını açıklamak ve Türkçe yazma derslerinde öğretimi yapılan temel metin türlerinin öğretimini transfer kavramı kapsamında örneklendirerek somut hâle getirmektedir. Bu çalışmada temel nitel araştırma yöntemi araştırma deseni, dokuman incelemesi ise veri toplama tekniği olarak kullanılmıştır. 2006 sonrası Türkçe Öğretim programlarında belirtilen üç temel metin türü ve öğretimi ile bu programlar çerçevesinde ele alınan iki alt metin türüne yönelik toplamda beş öğretim transferi çerçevesi hazırlanmıştır. Bu çerçevelerden şiire yönelik dört, bilgilendirici ve hikâye edici metin türlerine yönelik beş, işlem basamaklı / talimat içeren metinler ile form ve resmî yazılar ise ikişer boyuta bölünmüştür. Bu boyutlar da kendi içinde bilgi ve beceri alt boyutlarına ayrılarak dört sınıf düzeyinde bir sonraki yıla aktarılacak içerikleri belirlenmiştir. Birbiri arasında hiyerarşik düzeyde ilişki bulunan ve birbirini içeren bilgi ve beceri transferinin “içerik transferi” olarak gerçekleşmesi öngörülürken; birbiri arasında böyle ilişki bulunmayanların “yakın transfer” kategorisinde aktarılabileceği belirtilmiştir. Sonuç olarak, öğretim programındaki türlerin programın dört temel ögesi için de yönlendirici içeriğe sahip olması gerektiğinden yola çıkılarak tüm dil becerileri ve dil bilgisi içeriğine yönelik transfer kavramının uygulanması öneri olarak sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yazma eğitimi, öğrenmenin transferi, yazma transferi, tür temelli yazma öğretimi

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

1059B192100458

Teşekkür

Prof. Dr. Dana Lynn Driscoll

The Concept of Transfer of Learning and a Framework for Genre-Based Writing Transfer

Öz

The aim of this study is to explain the concept of transfer of learning and to exemplify the teaching of the main text types’ writing in the Turkish curriculum within the framework of the transfer concept. In this context, the basic interpretive qualitative research method was used as the research design in this study and document review was used as the data collection tool. A total of five teaching transfer frameworks were prepared for the three basic text genres and two sub-text genres specified in all Turkish Language Teaching Curriculums after 2006 and they addressed within the framework of these curriculums. Of these frameworks, four dimensions were for the poetry text genres, five for the informative and narrative text genres, and three for descriptive texts genres, and two for forms, and official text genres. These dimensions were divided into sub-dimensions of knowledge and skills, and their content to be transferred to the next year was determined at four grade levels. While the transfer of knowledge and skills that have a hierarchical relationship and include each other is to be realized as content transfer, it is stated that those that do not have such a relationship can be transferred as close transfer. As a result, since curriculum texts should have guided content for all four basic elements of the curriculum, the application of the transfer concept for all language skills and grammar content is presented as a recommendation.

Anahtar Kelimeler

Writing pedagogy, learning transfer, writing transfer, genre-based writing

Proje Numarası

1059B192100458

Kaynakça

• Arhan, S., ve Gültekin, İ. (2013). Türkçe dersi ilköğretim programlarında benimsenen tematik yaklaşımın metin seçimine etkileri yönünden değerlendirilmesi. Millî Eğitim, 43(199), 5-31. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/442009
• Aydın, E. (2022). Türkçe öğretmenlerinin yazma eğitimi uygulamalarında karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 12-26. https://doi.org/10.33437/ksusbd.947657
• Bağcı, H. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının yazılı anlatım yeterlilik düzeyleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 45-68.
• Bahşi, N., ve Sis, N. (2021). Yazarlık ve yazma becerileri dersine yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi: geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Journal of History School (JOHS), 52, 2009-2027. http://dx.doi.org/10.29228/joh.49118
• Beaufort, A. (2007). College writing and beyond: A new framework for university writing instruction. University Press of Colorado.
• Bergmann, L. S., and Zepernick, J. S. (2007). Disciplinarity and transfer: Students’ perceptions of learning to write. Purdue Writing Lab/Purdue OWL Publications. Paper 6. http://docs.lib.purdue.edu/writinglabpubs/6
• Braine, G. (1996). ESL students in first-year writing courses: ESL versus mainstream classes. Journal of Second Language Writing, 5(2), 91-107. https://doi.org/10.1016/S1060-3743(96)90020-X
• Calais, G. J. (2006). Haskell’s taxonomies of transfer of learning: Implications for classroom instruction. National Forum of Applied Educational Research Journal. 20(3), 1-8. http://www.nationalforum.com/Electronic%20Journal%20Volumes/Calais,%20Gerald%20J%20Haskell’s%20taxonomies%20of%20transfer%20of%20%20learning%20NFAERJ%20V19%20N3%202006.pdf
• Çamurcu, D. (2011). Yükseköğrenimine yeni başlayan Türkçe eğitimi bölümü öğrencilerinin yazma becerilerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 29, 503-518. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/257780
• Çölgeçen Kaya, R., ve Doğan Kahtalı, B. (2021). Sekizinci sınıf öğrencilerinin cümle düzeyinde yaşadıkları yazma becerisi sorunları. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 1218-1246. https://doi.org/10.29299/kefad.885918
• Direkci, B., ve Yavuz, M. (2018). 1-8. Sınıflar Türkçe Dersi Öğretim Programı kazanımlarının sarmal programlama yaklaşımı açısından incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 13(27), 583-599. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.14505
• Doğan, Y. (2003). Türkçe öğretmenliği birinci sınıf öğrencilerinin okuma ve yazma becerileri. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13(13), 1-21. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/156767
• Driscoll, D. L. (2011). Connected, disconnected, or uncertain: Student attitudes about future writing contexts and perceptions of transfer from first year writing to the disciplines. Across the Disciplines, 8(2), 1-36. https://wac.colostate.edu/docs/atd/articles/driscoll2011.pdf
• Driscoll, D. L., and Jin, D. (2018). The box under the bed: How learner epistemologies shape writing transfer. Across the Disciplines, 15(4), 1-20. https://wac.colostate.edu/docs/atd/articles/driscoll-jin2018.pdf
• Driscoll, D. L., and Wells, J. (2012). Beyond knowledge and skills: Writing transfer and the role of student dispositions. Composition Forum, 26, 1-15. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ985815.pdf
• Geçici, F. (2020). Yedinci sınıf öğrencilerinin sentez metin yazma sürecindeki sorunları: Öğrenci metinlerinin ve okuma süreçlerinin analizi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(4), 1291-1310. https://doi.org/10.16916/aded.785767
• Haskell, R. E. (2000). Transfer of learning: Cognition and instruction. Elsevier.
• Hill, H. N. (2016). Tutoring for transfer: The benefits of teaching writing center tutors about transfer theory. The Writing Center Journal, 35(3) 77-102. https://doi.org/10.7771/2832-9414.1842
• Hotaman, D. (2010). Demokratik eğitim: Demokratik bir eğitim programı. Kuramsal Eğitimbilim, 3(1), 29-42. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/304127
• İşeri, K., ve Ünal E. (2012). Türkçe öğretmen adaylarının yazma kaygı durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 67 – 76. https://doi.org/10.17860/efd.70585
• Kuşdemir, Y., Kurban, H., ve Bulut, P. (2018). Yazma güçlüğü yaşayan bir öğrenci ile ilgili eylem araştirmasi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 7(2), 1190-1209. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/503697
• MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
• MEB. (2024). Ortaokul türkçe dersi öğretim programı (5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Millî Eğitim Bakanlığı.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (Çev. Ed. Selahattin Turan). Nobel yayınları.
• Moore, J. L. (2017). Five essential principles about writing transfer. In Randall Bass & Jessie L. Moore (Eds.) Understanding writing transfer: Implications for transformative student learning in higher education (pp. 1-12). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781003448518
• Özdemir, N. H., ve Erdem, İ. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının yazma alışkanlıklarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 4(2), 102-129. https://doi.org/10.12780/UUSBD103
• Özdemir, O. (2019). Yazma eğitiminde süreç, tür ve süreç-tür temelli yaklaşımların kullanımları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(1), 545-573. https://doi.org/10.17152/gefad.442223
• Reiff, M. J., and Bawarshi, A. (2011). Tracing discursive resources: How students use prior genre knowledge to negotiate new writing contexts in first-year composition. Written Communication, 28(3), 312-337. https://doi.org/10.1177/0741088311410183
• Robertson, L., Taczak, K., and Yancey, K. B. (2012). Notes toward a theory of prior knowledge and ıts role in college composers’ transfer of knowledge and practice. Composition Forum, 26, 1 – 21. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ985812.pdf
• Sağırlı, M. (2022). Yazmaya hazırlık, yazma ve yazı biçimine ilişkin birinci sınıf yazma temel dil becerisi kazanımlarının Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda (2019) yer alan açıklama ve örnekler ile yeterliliği yönünden değerlendirmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (31), 369-389. https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.1131564
• Sönmez, V. (2015). Program geliştirmede öğretmen el kitabı (18. baskı). Anı Yayıncılık.
• Stahl, N. A., and King, J. R. (2020). Expanding approaches for research: Understanding and using trustworthiness in qualitative research. Journal of Developmental Education, 44(1), 26-28. http://www.jstor.org/stable/45381095
• Tiryaki, E. N., ve Kan, M. O. (2015). Türkçe öğretmeni adaylarının metin oluşturabilme becerileri. Zeitschrift für die Welt der Türken, 7(2), 183–192. https://dieweltdertuerken.org/admin/files/issues/681-3013-1-PB.pdf
• Topçuoğlu, F. (2010). Öğretmen adaylarının noktalama işaretlerini kullanabilirlik düzeyleri. Ed. İlyas Yazar III. Dünya Dili Türkçe Symposium Proceedings içinde (ss. 871 – 876). Kanyılmaz Matbaası.
• Topuzkanamış, E. (2009). Türkçe eğitimi bölümü öğrencilerinin imla başarıları. Turkish Studies Journal, 4(3), 2171 – 2189. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.775
• Topuzkanamış, E., ve Çelik G. (2014). Uzman Türkçe öğretmeni yetiştirme: Dil becerisi sorunlarını çözmeye hazır mıyız? International Journal of Language Academy. 2(4), 112-126. http://dx.doi.org/10.18033/ijla.141
• Tuncer, M., ve Bahadır, F. (2017). Ortaokul öğrenci görüşlerine göre başarısızlığın nedenleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Dergisi, 1(1), 1-11. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/391282
• Uçgun, D. (Mayıs, 2009). Yazılı anlatımları açısından Türkçe öğretmeni adaylarının bilgi ve beceri düzeylerine yönelik bir değerlendirme. I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, Çanakkale, Türkiye.
• Wardle, E. (2013). Intractable writing program problems, “Kairos”, and writing about writing: A profile of the University of Central Florida’s first-year composition program. Composition Forum, 27, 1-16. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1003972.pdf
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.