Cultural Representation Practices and Meaning Production: Expression of Religious and National Values with Symbols

Yıl 2024, , 16 - 27, 15.09.2024

Şadiye Kotanlı Kızıloğlu

https://doi.org/10.58242/millifolklor.1279443

Öz

The symbols that people use to express themselves are used as an indicator of national consciousness, holiness, faith and religion. The value and importance they attach to these forms of expression are embod-ied especially with some symbols, and they become an important means of expressing oneself. Each user has symbols that they use for different purposes. The use of accessories with symbols containing Islamic meaning or figures reflecting national values has become common, especially in recent times. It is observed that different figures are used by different users around us, and it is assumed that these uses have a value not only in terms of aesthetics but also in terms of communication. Based on this assumption, the study inves-tigates how users use icons as a means of communication, the data obtained is evaluated in line with their own opinions, and the purposes of their use are tried to be revealed. In this context, the subject of the study is the use of religious and national symbols in the context of communication in daily life. In this study, the purpose or intention of the symbols used in a way that can express a meaning at the social level is analyzed through objects used in daily life in line with user opinions, and the importance of symbols in the context of communication is evaluated. In this context, the aim of the study is to determine for what purposes and in what way the symbols thought to represent religious and national values are used as a form of visual com-munication. In the study, it is questioned within which meaning patterns a person establishes his values, beliefs, thoughts or point of view, not verbally but non-verbally, with the use of symbols. In this context, it is aimed to reveal the users' purpose, intention or desire of using symbols in the context of communication. Qualitative research technique was used and three questions were asked to the users using the semi-structured interview technique. Users were determined by criterion sampling, one of the purposeful sampling types, and a total of 26 people, 10 of whom were women, were interviewed. The data obtained as a result of the interview was subjected to qualitative content analysis, and codes, categories and themes were identified while interpreting the data. Themes regarding the answers given for each category were inter-preted in the context of communication. According to the results obtained from the study, symbols contain-ing religious and national values are used by both male and female users along with accessories such as rings, necklaces, bracelets and watches. While the letter Allah and the letters Elif Vav are frequently used in the use of religious symbols, the symbols of the star and crescent, IYI, crescent, tugra, double-headed eagle, gray wolf are used to express national feelings. As a result, symbolic objects are designed to reflect national feelings and thoughts; as a means of spiritual satisfaction that provides peace and happiness; reflecting the ideological point of view and being a transmitter of social identity; have religious meaning and value as an indicator of faith it has been determined that it has purposes of use such as protection from evil eyes and being a means of psychological relaxation.

Anahtar Kelimeler

Religious value, national value, symbol, material culture, visual communication

Kültürel Temsil Pratikleri ve Anlam Üretimi: Dinî ve Millî Değerlerin Simgelerle İfadesi

Öz

İnsanların kendilerini ifade ediş biçimlerinde kullandıkları simgeler, ulus olma bilincinin, kutsallığın, inancın, değerlerin ve dinîn bir göstergesi olarak kullanılmaktadır. Bu ifade biçimlerine verdikleri değer ve önem ise özellikle bazı simgelerle somutlaşarak kişinin kendini ifade etmesinde önemli bir aracı olarak varlık kazanmaktadır. Her kullanıcının birbirinden farklı amaçlarla kullanmayı tercih ettiği simgeler vardır. İslami anlam barındıran simgelerin bulunduğu aksesuarların ya da millî değerleri yansıtan figürlerin kullanımı özellikle son dönemlerde sıkça karşımıza çıkmaya başlamıştır. Çevremizde birbirinden farklı figürlerin farklı kullanıcılar tarafından kullanıldığı gözlemlenmekte, bu kullanımların sadece estetik açıdan değil iletişim açısından da bir değeri olduğu varsayılmaktadır. Bu varsayımdan hareketle, çalışmada kullanıcıların simgeleri nesneler eşliğinde iletişimin bir aracı olarak nasıl kullandıkları araştırılmakta, ulaşılan veriler kullanıcıların kendi görüşleri doğrultusunda değerlendirilmekte, kullanım amaçları ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Bu kapsamda çalışmanın konusunu dinî ve millî simgelerin günlük yaşamda iletişim bağlamında kullanımı oluşturmaktadır. Çalışmada toplumsal düzeyde bir anlam ifade edebilecek şekilde kullanılan simgelerin kullanım amacı ve niyeti, kullanıcı görüşleri doğrultusunda günlük yaşamda kullanılan nesneler üzerinden analiz edilmekte, simgelerin iletişim bağlamında önemi değerlendirilmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, dinî ve millî değerleri temsil ettiği düşünülen simgelerin görsel bir iletişim formu olarak hangi amaçlarla ve ne şekilde kullanıldığını tespit etmektir. Çalışmada insanın değerleri, inançları, düşünceleri ya da bakış açısını sözlü olarak değil, sözsüz bir biçimde simge kullanımı eşliğinde, hangi anlam örüntüleri çerçevesinde kur-duğu sorgulanmaktadır. Bu kapsamda iletişim bağlamında kullanıcıların simge kullanım amacını, niyetini veya isteğini ortaya koymak amaçlanmış, nitel araştırma tekniğinden yararlanılmıştır. Çalışma kapsamında kullanıcılara yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle üç soru yöneltilmiştir. Amaçlı örneklem türlerinden biri olan ölçüt örneklemeyle kullanıcılar belirlenmiş, 10’u kadın olmak üzere toplam 26 kişiyle görüşme gerçek-leştirilmiştir. Görüşme sonucu elde edilen veriler niteliksel içerik analizine tabi tutulmuş, veriler yorumlanırken kod, kategori ve temalar tespit edilmiştir. Her kategori ile ilgili verilen cevaplara yönelik temalar ileti-şim bağlamında yorumlanmıştır. Çalışmadan ulaşılan sonuçlara göre dinî ve millî değerler içeren simgeler erkek ve kadın kullanıcılar tarafından yüzük, kolye, bileklik, saat gibi aksesuarlar eşliğinde kullanılmaktadır. Dinî simge kullanımında Allah lafzı ile Elif Vav harfleri sıklıkla kullanılırken, Ayyıldız, IYI, Hilal, Yıldız, Tuğra, Çift Başlı Kartal, Bozkurt simgeleri millî duyguların ifade edilmesi için kullanılmaktadır. Sonuç olarak simge içerikli nesnelerin belli bir amaç ve niyet doğrultusunda millî duygu ve düşünceleri yansıtmak için; huzur ve mutluluk sağlayan unsur niteliğinde manevi doyum aracı olarak; ideolojik bakış açısını yansıtma ve toplumsal kimlik aktarıcısı olma; inancın bir göstergesi olarak dinî anlam ve değere sahip olması; nazar ve kötülüklerden korunma ve psikolojik olarak rahatlamanın bir aracı olma gibi anlamlar dahilinde kullanım pratiklerinin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dinî değer, millî değer, simge, maddi kültür, görsel iletişim

Kaynakça

• Akdoğan, Yalçın. “Üç hilalin önünde konuşmak” https://www.star.com.tr/yazar/uc-hilalin-onunde-konusmak-yazi-1439365/ (2019) 03 Mart 2023.
• Barthes, Roland. Göstergebilim İlkeleri. (Çev.Berke Vardar, Mehmet Rifat). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1979.
• Baudrillard, Jean. Tüketim Toplumu. (Çev. Hazal Deliçaylı-Ferda Keskin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2000.
• Bora, Tanıl. Milliyetçilik. (Ed. Fikret Başkaya) Kavram Sözlüğü. Ankara: Özgür Üniversite Yayınları, 2005.
• Bozkurt, Nebi. TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul, 1998.
• Derman, M.Uğur. TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul, 2012.
• Dijk, Teun Van. Söylem ve İdeoloji: Çok Alanlı Bir Yaklaşım. (Haz. Barış Çoban, Zeynep Özarslan). İstanbul: Su Yayınları, 2020.
• Dorman, Emre. Din Neden Gereklidir? Vahiy ve Peygamberliğin Gerekliliğinin Teolojik, Felsefi, Psikolojik ve Ahlâki Temelleri Üzerine Bir İnceleme, İstanbul: İstanbul Yayınevi, 2015.
• Durmuş, İsmail. TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul, 2012.
• Gürkan, Salime Leyla. “Nazar”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 2006.
• Hall, Stuart. Temsil Kültürel Temsiller ve Anlamlandırma Uygulamaları. (Çev. İdil Dündar). İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2017.
• Marshall, Gordon. Sosyoloji Sözlüğü. (Çev. Osman Akınhay ve Derya Kömürcü). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 2005.
• Merriam, Sharan B. Qualitative Research: Nitel Araştırma (Çev. Ed.: Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık, 2013.
• Uzun, Mustafa İsmet. TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul, 1995.
• Woodward, Ian. Maddi Kültürü Anlamak. (Çev. Ferit Burak Aydar) İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2013.
• https://elmasis.com.tr/blog-detay/Elif-Vav-Harfinin-Anlami/9, Erişim Tarihi: 25.03.2023
• https://www.vavgumus.com/blog/icerik/elif-vav-harflerinin-anlami, Erişim Tarihi: 02.03.2023