Functional Evaluation of Ankara Ferfene Days in the Context of Gender

Yıl 2019, Cilt: 16 Sayı: 123, 177 - 192, 29.09.2019

Hatice Kübra Uygur

Öz

Social life is rewarding in terms of traditional entertainments which involve many elements as laugh, catering, music that enable people from the rush of daily life. Almost all regions have some specific inherent ways of entertainment. Entertainments in traditional societies are not independent from society’s world vision and historical memorial perception. Traditional entertainments tie relationships between society and ritual. The spirit of solidarity increases and the communication is strengthened in societies where identity and history are emphasized. Daily changes in today’s society reshapes the concept of entertainment and rituals. Generally, traditional entertainments and specifically “Ferfene Days”, collective concept of regions and all practices regarding the tradition have been considered a functional portion of cultural identity. In this study, Ankara Ferfeneleri, which is an Anatolian traditional entertainment, has been approached from functional perspective in terms of gender. In traditional entertainments, the diversity of appropriate actions which change according to gender are shaped pursuant to multi-variables such as economic situation, marital status, education level. That fact causes a distinction and stereotype within traditions. Potential causes of the differences regarding gender gap have been discussed in this study where appropriate. Traditional entertainment platforms are important in terms of female socialization and distribution of roles in society. Causes of gender discrimination in entertainment may be listed and based on social, economic, religious, and  psychological factors. Hence the subject here has been examined based on social doctrine. Influence of importance, contribution, modification and transformation of traditional entertainments to traditional entertainments in terms of notion of culture and entertainment have been also embraced in this study. Nevertheless, ferfenes which have existed as multifunctional entertainment have been evaluated as causes for achievement of individuals, social solidarity, entertainment and learning on multi-layer basis from folkloric perspective.

Anahtar Kelimeler

Ferfene, Ankara, gender, functionality, traditional entertainment

Ankara Ferfene Günlerinin Toplumsal Cinsiyet Bağlamında İşlevsel Olarak Değerlendirilmesi

Öz

Toplumsal hayat, insanların gündelik hayatın telaşından kısa bir süreliğine uzaklaşmalarına imkân tanıyan yeme-içme, mizah ve müzik gibi birçok ögeyi içinde barındıran geleneksel eğlenceler açısından zengindir. Hemen her yörenin kendine has yapısıyla şekillenen eğlenceleri vardır. Geleneksel toplumlarda düzenlenen eğlenceler, toplumun dünya görüşünden ve tarihi bellek algısından bağımsız değildir. Geleneksel eğlenceler toplum ve ritüel arasında ilişkiler ağı örer. Kimliğine ve tarihine vurgular yapılan toplumun, dayanışma duygusu artar ve iletişimi güçlenir. Günümüz toplumlarının gündelik hayatındaki değişimler eğlence anlayışını ve ritüellerini yeniden şekillendirmektedir. Geleneksel sohbet toplantıları ve geleneğe dair tüm pratikler, kültürel kimliğin işlevsel bir parçası olarak değerlendirilmiştir. Bu makalede, Anadolu’nun geleneksel eğlencelerinden Ankara Ferfeneleri, toplumsal cinsiyet bağlamında işlevselci yaklaşımla ele alınmıştır. Geleneksel eğlencelerde cinsiyete göre değişen rollere uygun davranışların çeşitliliği; ekonomik, medeni durum, eğitim gibi çoklu değişkenlere bağlı olarak şekillenmektedir. Çalışmada yeri geldikçe cinsiyet ayrımına ilişkin farklılıkların olası nedenleri tartışılmıştır. Geleneksel eğlence ortamları, cinsiyete bağlı rol dağılımı ve kadınların sosyalleşebildiği bir alan oluşturması açısından önemlidir. Eğlencede yaşanan cinsiyet ayrımının nedenleri arasında sosyal, ekonomik, dini, psikolojik gibi pek çok etken sayılabilir. Toplumsal cinsiyet açısından geleneksel eğlenceler “Sosyal Kuram” esas alınarak değerlendirilmiş; kültür ve eğlence kavramları üzerinden geleneksel eğlencelerin toplum hayatındaki önemi, katkıları, değişim ve dönüşümlerin geleneksel eğlencelere etkisi ele alınmıştır. Bununla birlikte, çok işlevli eğlenceler olarak varlığını sürdüren Ferfeneler; eğitim, eğlence ve iletişim gibi çok katmanlı bir zeminde bireylerin kazanımlarını artırması, sosyal dayanışmayı, eğlenmeyi ve öğrenmeyi sağlaması bağlamında halkbilimsel açıdan da değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ferfene, Ankara, toplumsal cinsiyet, işlevsellik, geleneksel eğlence

Kaynakça

• Aça, Mehmet ve Büyükokutan, Aslı. “Muğla Yöresi Kadın Merkezli Geleneksel Oyunların İşlevleri Üzerine Bir Değerlendirme”. Halk Kültüründe Eğlence Sempozyumu. (11 12- 13 Aralık 2009). İstanbul: Motif Akademi. (2011): 52-63.
• Akın, Bülent. “Kültürel Bellek ve Müzik”. Eurasian Journal of Music and Dance, (13), 101 117. EJMD / 2018 (13), 101-117, DOI: 10.31722/konservatuvardergisi. 496835.
• Assmann, Jan. Kültürel Bellek, Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik. (çev. Ayşe Tekin). İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2001.