Ebeveynlik ve Dijital Medya: Anneliğe İlişkin Yaratılan Yeni Temsiller ve Dayanışma Örüntüleri

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 1, 315 - 333, 30.06.2019

Meral Timurturkan

Öz

Anneliğin değişmeyen bir doğası olduğu kadar, farklı toplumsal yapı ve kültürler içinde değişebildiği ve her dönemin kendine özgü annelik söylemi olduğu önemli bir tartışma konusudur. Annenin çocuğuna iyi bakması, emzirmesi ve çocuğun temel bakımını iyi sağlaması her dönemde evrensel bir hakikat olarak sunulmuş ve öğütlenmiştir. Günümüzde ise kapitalizm, teknoloji ve ataerkil ideoloji anneliği; yoğun çaba gerektiren, standartlaştırılabilecek ve satın alınabilecek bir tüketici formu olarak tanımlamaktadır. “İyi” annenin sınırları, çocuğu için en doğru kararı verdiği ve seçimi yaptığı ölçüye göre belirlenmekte ve bunun için çok sayıda yöntem, araç ve teknoloji hizmete sunulmaktadır. Bunların başında son yıllarda hızla çoğalan özel ebeveynlik siteleri ve uygulamaları gelmekte; özellikle anne adayları ve anneler için özelleştirilmiş birçok uygulama ve sosyal paylaşım ağları da oluşturulmaktadır. Çok sayıda reklamın, ürünün ve hizmetin tanıtıldığı bu siteler; aynı zamanda kadınların kaygılarını paylaştığı, sorunlarına çözüm aradığı, yeni dayanışma pratiklerinin ortaya çıktığı ve farklı annelik biçimlerinin müzakere edil- diği alanlara da dönüşmektedir. Bu bağlamda söz konusu çalışma; günümüzde dijital medya tarafından nasıl bir annelik yaratıldığını ve annelerin kendileri için özelleştirilmiş siteleri neden kullandıkları üzerine bir tartışma yürütmeyi amaçlamaktadır. Nitel içerik analizi ile “anneysen.com” adlı site incelenmiş, anneliğin bir tüketici formuna nasıl dönüştürüldüğü ve deneyimlerini, sorunlarını, yalnızlıklarını pay- laşmada sitenin annelere nasıl aracılık ettiği tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Annelik, Dijital Medya, Annelik Söylemleri, Dayanışma, Tüketim

Kaynakça

• Badinter E. (1992). Annelik Sevgisi: 17. Yüzyıldan Günümüze Bir Duygunun Tarihi. Çev. K. Çelik. İstanbul 1992.
• Baudrillard J. (2008). Tüketim Toplumu. Çev. H. Deliceçaylı & F. Keskin. İstanbul 2008.
• Bauman Z. (2003). Modernlik ve Müphemlik. Çev: İ. Türkmen. İstanbul 2003.
• Douglas S. & Michaels M. (2004). The Mommy Myth, the Idealization of Motherhood and How It Has Undermined Women. New York 2004.
• Duggan M & Lehnhart A. (2015). “Parents and Social Media”. Pew Research Center. Retrieved from http://www.pewinternet.org/2015/07/16/parents-and-social-media/
• Firestone S. (1993). Cinselliğin Diyalektiği. Çev. Y. Salman. İstanbul 1993.
• Forcey L. R. (1994). “Feminist Perspective on Mothering and Peace”. Eds. E. N. Glenn, G. Chang & L. R. Forcey, Mothering: Ideology, Experience and Agency (1994) 355-377. London.
• Friedman M. (2013). Mommyblogs and the Changing Face of Motherhood. Toronto 2013.
• Gibson L. & Hanson V. L. (2013). “Digital Motherhood: How Does Technology Help New Mothers”. Proceedings of the SIGCHI Conference on Human Factors in Computing Systems (2013). Paris. Doi: 10.1145/2470654.2470700.
• Giddens A. & Pierson C. (1998). Modernliği Anlamlandırmak. Çev. S. Uyurkulak & M. Sağlam. İstanbul 1998.
• Glenn E. N. (1994). “Social Constructions of Mothering: A Thematic Overview”. Eds. E. N. Glenn, G.
• Chang & L. R. Forcey, Mothering: Ideology, Experience and Agency (1994) 1-33 London.
• Hall S. (1994a). “İdeolojinin Yeniden Keşfi: Medya Çalışmalarında Baskı Altında Tutulanın Geri Dönüşü”. Ed. M. Küçük, Medya, İktidar, İdeoloji (1994) 57-103. Ankara.
• Hall S. (1994b) “Kültür, Medya, İdeolojik Etki”. Ed. M. Küçük, Medya, İktidar, İdeoloji (1994) 169-209. Ankara.
• Hampton K., Goulet L. S & Purcel K. (2011). “Social Networking Sites and our Lives: Summary of Findings”. Pew Internet and American Life Project. Retrieved from http://www.pewinternet.org/Reports/2011/Technology-and-social-networks/Summary.aspx
• Hays S. (1996). The Cultural Contradictions of Motherhood. Yale 1996.
• Irigaray L. (2006). Ben Sen Biz, Farklılık Kültürüne Doğru. Çev. S. Büyükdüvenci & N. Tutal. Ankara 2006.
• Johnson S. (2014). “Maternal Devices, Social Media and the Self-Management of Pregnancy, Mothering and Child Health”. Societies 4/2 (2014) 330-350.
• Lupton D. (2000). “A Love/Haterelationship’: The Ideals and Experiences of First- Time”. Mothers, Journal of Sociology 36/1 (2000) 50-63.
• Lupton D. (2016). “The Use and Value of Digital Media for Information About Pregnancy and Early Motherhood: A Focus Group Study”. BMC Pregnancy and Childbirth 16/1 (2016) 1-10. Doi: 10.1186/s12884-016-0971-3
• Lupton D. (2017). “‘It just Gives Me a Bit of Peace of Mind’: Australian Women’s Use of Digital Media for Pregnancy and Early Motherhood”. Societies 7/3 (2017) 1-13. Doi: 10.3390/soc7030025
• Lupton D., Pedersen S. & Thomas G. M. (2016). “Parenting and Digital Media: From the Early Web to Contemporary Digital Society”. Sociology Compass 10/8 (2016) 730-743. Doi: 10.1111/soc4.12398
• Madge C. & O’connor H. (2006). “Parenting Gone Wired: Empowerment of New Mothers on the Internet?”. Social & Cultural Geography 7/2 (2006) 199-220. Doi: 10.1080/14649360600600528
• Moore H. L. (2003). “Mothering and Social Responsibilities in a Cross-Cultural Perspective”. Ed. E. B. Silva, Good Enough Mothering? (2003) 58-75. London
• Özdemir M. (2010). “Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 11/1 (2010) 323-343.
• Pedersen S. & Lupton D. (2018). “‘What Are You Feeling Right Now?’ Communities of Maternal Feeling on Mumsnet”. Emotion, Space and Society 26 (2016) 57-63. Doi: 10.1016/j.emospa.2016. 05.001
• Pedersen S. & Smithson J. (2010). “Membership and Activity in an Online Parenting Community”. Ed. R. Taiwo, Hand-Book of Research on Discourse Behavior and Digital Communication: Language
• Structures and Social Interaction (2010) 83-103. Pennsylvania
• Pedersen S. (2016). “The Good, the Bad and the ‘Bood Enough’ Mother on the UK Parenting Forum Mumsnet”. Women’s Studies International Forum 59 (2016) 32-38. Doi: 10.1016/j.wsif.2016.09.004
• Rothman B. K. (1994). “Mothers and Fathers: Ideology in a Patriarchal Society”. Ed. E. N. Glenn, G. Chang & L. R. Forcey, Mothering Ideology, Experience, and Agency (1994) 139-157. London.
• Silva E. B. (2003). “Introduction”. Ed. E. B. Silva, Good Enough Mothering? (2003) 1-9. London.
• Smart C. (2003). “Deconstructing Motherhood”. Ed. E. B. Silva, Good Enough Mothering? (2003) 37-57. London.
• Song F. W., West J. E., Lundy L. & Dahmen N. S. (2012). “Women, Pregnancy and Health Information Online: The Making of Informed Patients and Ideal Mothers”. Gender & Society 26/5 (2012) 773- 798. Doi: 10.1177%2F0891243212446336
• Thomas G. M. & Lupton D. (2015). “Playing Pregnancy: The Ludification and Gamification of Expectant Motherhood in Smartphone Apps”. M/C Journal 18/5 (2015) 1-16.
• Thurer S. L. (1994). Myths of Motherhood. Boston 1994.
• Wilson J. A. & Yochim E. A. (2017). Mothering Through Precarity Women’s Work and Digital Media. USA 2017.
• Zhou M. (2017). “Motherhood, Employment, and the Dynamics of Women’s Gender Attitudes”. Gender & Society 31/6 (2017) 751-776. Doi: 10.1177%2F0891243217732320