Ceza Sosyolojisi Açısından Türkiye’de Ceza Adalet Politikaları ve Denetimli Serbestlik

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 379 - 397, 30.06.2018

Metin Türkmen

Öz

Suçlar ve cezalar ile ilgili akademik tartışmalar Türkiye’de son yıllarda farklı disiplinlerin ilgi odağı haline gelmiştir. Tüm dünyada 1900’lü yılların başından itibaren farklı disiplinler tarafından tartışmaya açılan konular, Türkiye’de son yirmi yıldır ve bazı sınırlılıklar içerisinde tartışılmaktadır. Bu alanda tüm dünyada yeni sayılabilecek tartışma alanlarından birisi de ceza sosyolojisi ile ilgilidir. Ceza sosyolojisi, cezalar ve toplum arasındaki ilişkiyi farklı bir bakış açısıyla değerlendirmeyi amaçlamakta ve cezalan- dırmayı, toplumsal ve tarihsel güçlerin şekillendirdiği karmaşık bir sosyal kurum olarak ele almaktadır. Cezayı belirleyen ve onu şekillendiren bir yapı olarak ceza adalet sistemi ise doğrudan toplumsal yapıyla ilişkili olma yönüyle ceza sosyolojisinin ilgi alanına girmektedir. Ceza adalet sistemine ceza sosyo- lojisinin sunmuş olduğu teorik pencereden bakıldığında, bu sisteme yön veren politikaların da sorgu- lanması gerektiği gerçeği ile karşılaşılmaktadır. Ceza adalet politikalarını belirleyen ve şekillendiren en etkili kurumsal yapılardan birisi de denetimli serbestlik kurumudur. Bu kapsam dâhilinde amaç, denetimli serbestlik örneğinden hareketle Türkiye’deki ceza adalet politikalarının, ceza sosyolojisi açısından sorgu- lamasını gerçekleştirmektir. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak ceza sosyolojisi ile ilgili teorik arka plan ortaya konulmuştur. Sonrasında elde edilen teorik açıklamaların toplumsal yapıda tespiti için Türki- ye’deki ceza adalet politikaları içerisinde denetimli serbestliğin konumu sorgulanmıştır. Çalışma bu kap- samda Türkiye’de eksikliği duyulan ceza adaleti alanındaki tartışmalara katkı sunmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Denetimli Serbestlik, Ceza Sosyolojisi, Ceza Adaleti, Ceza Adalet Politikaları

Kaynakça

• Akman M. (2004). Osmanlı Devleti'nde Ceza Yargılaması. İstanbul 2004.
• Arıcan M. (2009). Ceza Adaleti Sistemi, Etkinliği ve İşleyişi. Ankara 2009.
• Bottoms A. & McWilliams W. (1979). “A Non-Treatment Paradigm for Probation Practice”. The British Journal of Social Work 9/2 (1979) 159-202.
• Canton R. & Hancock D. (2007). Dictionary of Probation and Offender Management. Devon 2007. Chui W. H. & Nellis M. (2003). Moving Probation Forward Evidence, Arguments and Practice. London 2003.
• Cin H. & Akgündüz A. (2011). Türk Hukuk Tarihi. İstanbul 2011.
• Durkheim E. (1966). Ceza Evriminin İki Kanunu. Ankara 1966.
• Durkheim E. (2006). Toplumsal İşbölümü. İstanbul 2006.
• Garland D. (1990). Punishment and Modern Society A Study in Social Theory. Oxford 1990.
• Garland D. (1991). “Sociological Perspectives on Punishment”. Crime and Justice 14 (1991) 115-165.
• Martinson R. (1974). “What Works? Questions and Answers About Prison Reform”. The Public Interest 35 (1974) 22-54.
• McNeill F. (2006). “A Desistance Paradigm for Offender Management”. Criminology & Criminal Justice 6/1 (2006) 39-62.
• Merrington S. & Stanley S. (2007). “Effectiveness Who Counts What?”. Eds. L. Gelsthorpe & R. Morgan. Handbook of Probation. Devon (2007) 428-458.
• Morris N. & Tonry M. (1990). Between Prison and Probation. New York 1990.
• Nellis M. (2007). “Humanising Justice The English Probation Service Up to 1972”. Ed. L. Gelsthorpe & R. Morgan. Handbook of Probation. Devon (2007) 25-58.
• Nursal N. & Ataç S. (2006). Denetimli Serbestlik ve Yardım Sistemi. Ankara 2006.
• Raynor P. & Vanstone M. (1994). “Probation Practice Effectiveness and The Non-Treatment Paradigm”. The British Journal of Social Work 24/4 (1994) 387-404.
• Roth M. P. (2017). Göze Göz Suç ve Cezanın Küresel Tarihi. İstanbul 2017.
• Türkmen M. (2017a). “Cezaya Alternatif Bakışlar ve Yeni Bir Disiplin Olarak Ceza Sosyolojisinin İmkanlılığı”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 10/52 (2017) 703-720.
• Türkmen M. (2017b). “Türkiye’de Ceza Adaleti Alanında Değişimi İzlemenin Bir Aracı Olarak Ceza Popülizmi”. Ed. Ş. Aslan & C. Cinemre, Current Debates In Sociology and Anthropology. London (2017) 381-402.
• Türkmen M. (2018). Modernleşme ve Hukuk Türkiye’de Ceza Adalet Sistemi ve Denetimli Serbestlik. İstanbul 2018.
• Vanstone M. (2008). “The International Origins and Initial Development of Probation”. British Journal of Criminology 48/6 (2008) 735-755.
• Worrall A. & Hoy C. (2005). Punishment in the Community Managing Offenders Making Choices. Devon 2005.
• Yücel M. T. (2011). Yeni Türk Ceza Siyaseti. Ankara 2011.