Resmin Edebiyattaki Gölgesi Pentimento

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 1, 63 - 72, 30.06.2016

Tülin Arseven

Öz

Edebiyat ile diğer sanat dalları arasında pek çok açıdan bir ilişki olduğu yadsınamaz gerçektir. Edebiyatımızda bazı topluluklar veya sanatçılar tarafından zaman zaman bu durumun sorgulandığı görül-müştür. Garip Hareketi’nin edebiyat ile müzik ve resmin tedahülüne karşı çıkması ya da Ahmet Haşim’in şiirin sözden çok musikiye yakın olduğu anlayışını savunması bunun güzel örneklerindendir. Bu çalışmada da plastik sanatlardan resim ile fonetik sanatlardan edebiyat arasında kurulan bir çeşit bağ üzerinde durulmuştur. Resim sanatına ait bir terim olan pentimentonun edebî metinlerdeki yansıması irdelenmiştir. Bu kapsamda ilk olarak pentimento teriminin ne olduğu ilgili literatürden yola çıkılarak açıklanmıştır. Ardından anılarını yazdığı kitabına başlık olarak pentimento terimini vererek her iki sanat dalının da bu sözcüğü gündemine almasında rol oynayan Lillian Hellman ve eserinden kısaca söz edilmiş-tir. Bundan sonra ise pentimento teriminin Türk edebiyatında yüklendiği anlamlar tartışmaya açılmıştır. İlk olarak İnci Aral’ın Yeni Yalan Zamanlar romanında kurmacanın postmodern dokusu içinde önemli bir anahtar sözcük olarak pentimentonun kullanımı ele alınmıştır. Son olarak son dönem Türk şiirinde dikkat çeken iki önemli şairin şiirleri, Seyhan Erzöçelik’in Pentimento adlı şiir kitabı ile Orhan Alkaya’nın Yenilgiler Tarihi Cilt 1 başlıklı şiir kitabında yer alan Pentimento şiiri üzerinde durulmuştur. Konuyla ilgili olarak ulaşılabilen kaynakların taranıp dokümanların ve eserlerin analizinden elde edilen sonuç açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Pentimento, Seyhan Erözçelik, Orhan Alkaya, İnci Aral, Lillian Hellman

Kaynakça

• Alkaya O. (2011). Yenilgiler Tarihi. (1. Cilt). İstanbul 2011.
• Aral İ. (1995). Yeni Yalan Zamanlar. İstanbul 1995.
• Bigalı Ş. (1999). Resim Sanatı. Ankara 1999.
• Ecevit Y. (2009). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul 2009.
• Emre İ. (2004). Postmodernizm ve Edebiyat. Ankara 2004.
• Enginün İ. (2003). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. İstanbul 2003.
• Erözçelik S. (2011). Pentimento. İstanbul 2011.
• Eyuboğlu B. R. (1986). Resme Başlarken. İstanbul 1986.
• Hellman L. (1993). Pentimento. Çev. F. Ofluoğlu. İstanbul 1993.
• Le Clair C. (1991). Color in Contemporary Painting. New York 1991.
• Parla J. (2009). Don Kişot’tan Bugüne Roman. İstanbul 2009.
• Sözen M. & Tanyeli U. (2003). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. İstanbul 2003.
• Todorov T. (2001). Poetikaya Giriş. İstanbul 2001.
• Tosun N. (2011). Modern Öykü Kuramı. Ankara 2011.
• Turani A. (1964). Resim Üzerine. Ankara 1964.