Filozof (Φιλόσοφος), Sofist (Σοφιστής), Retor (Ῥήτωρ): II. Sofistik Dönem’de Sınıflandırma Problemi

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 15, 30.12.2015

Elif Akgün

Öz

II. Sofistik Dönem’de sofistler, retorlar ve filozoflar toplumda önemli siyasal ve sosyal görevleri üstlenmektedir. Ancak siyasal ve sosyal görevleri açısından bu üç grup birbirinden kesin olarak ayrılamamaktadır. Epigrafik belgeler sofist, filozof ve retor olarak anılan bir kişinin niçin bu şekilde anıldığıyla ilgili açıklayıcı bir bilgi sunmamaktadır. Antik kaynaklarda sofist, filozof ve retor için verilen tanımlamalar zaman zaman farklılık gösterebilmektedir. Bu makalede, antik yazarlar ve yazıtlar aracılı-ğıyla sofist, filozof ve retor kavramlarının sınırları çizilmeye ve mesleki olarak aralarındaki farklılıklar saptanmaya çalışıldı. Sonuç olarak, filozof kendine ait bir düşünce sistemiyle ve takip ettiği felsefi düşünceyle diğerlerinden ayrılmaktayken; sofist daha çok bir öğretmen, bir eğitimci ve rehberdir. Retor ise, bir politikacı, danışman veya panegyrist’tir.

Anahtar Kelimeler

Filozof, Sofist, Retor, İkinci Sofistik, Sınıflandırma

Kaynakça

• Ael. Ar. Orat. (= Aelius Aristeides, Orationes). Kullanılan Metin ve Çeviri: Aristides. Ed. W. Dindorf. Leipzig 1829. Kullanılan Metin ve Çeviri: Aelius Aristides. Ed. C. A. Behr, The Complete Works, Leiden 1986.
• Aristot. (= Aristoteles, Rhetorica/Τέχνης ῥητορικῆς). Kullanılan Metin ve Çeviri: Aristotle’s Art of Rhetoric, Ed. J. H. Freese, London 1975 (The Loeb Classical Library).
• Dio Khrys. Orat (= Dion Khrysostomos, Orationes). Kullanılan Metin ve Çeviri: Dionis Prusaensis Quem Vocant Chrysostomum Quae Exstant Omnia, Ed. J. Arnim, Vols. 1-2, Berlin 1962.
• Dig. (= Corpus Iuris Civilis). Kullanılan Metin ve Çeviri: Digesta Iustiniani Augusti, Corpus Iuris Civilis, Ed. I. L. G. Beck, Leipzig 1928.
• Epikt. Diss. (=Epiktetos, Dissertationes ab Arriano Digestae/Ἀρριανοῦ τῶν Ἐπικτήτου διατριβῶν). Kullanılan Metin ve Çeviri: Epicteti Dissertationes ab Arriano Digestae, Ed. H. Schenkl, Leipzig 1916. Kullanılan Metin ve Çeviri: Epictetus, The Discourses as Reported by Arrian, the Manual and Fragments, Ed. W. A. Oldfather, London 1956 (The Loeb Classical Library).
• Gal. (= Galenos, De Praenotione ad Posthumum (Epigenem)/Γαληνοῦ περὶ τοῠ προγινώσκειν πρὸς Ἐπιγένην βιβλίον). Kullanılan Metin ve Çeviri: Claudii Galeni Opera Omnia, Ed. C. G. Kühn, Leipzig 1827.
• Gell. NA. (=Aulus Gellius, Noctes Atticae). Kullanılan Metin ve Çeviri: A. Gellii Noctes Atticae, Ed. P. K. Marshall, Oxford 1991.
• Lukian. Pseudol. (= Lukianos, Pseudologista/Ψευδολογιστής ἡ περὶ τῆς ἀποφράδος). Kullanılan Metin ve Çeviri: Lucian, Ed. A. M. Harmon, Harvard University Press, Cambridge1972.
• Lukian. Rhet. (= Lukianos, Rhetorum Praeceptor/Ῥητόρων διδάσκαλος). Kullanılan Metin ve Çeviri: Lucian, Ed. A. M. Harmon, Harvard University Press, Cambridge 1961.
• Max. (= Maximus, Dialexeis/Διαλέξεις). Kullanılan Metin ve Çeviri: Maximi Tyrii Philosophumena, Ed. H. Hobein, Leipzig 1910.
• Philostr. VS (= Philostratos, Vitae Sophistarum/βίοι σοφιστῶν). Kullanılan Metin ve Çeviri: Vitae Sophistarum, Ed. C. L. Kayser, Leipzig 1871. Kullanılan Metin ve Çeviri: Philostratus and Eunapius, Lives of the Sophists, Ed. W. C. Wright, Cambridge 1961.
• Phot. Lex. (= Photios, Lexicon/Φωτίου τοῠ πατριάρχου λέξεων συναγωγή). Kullanılan Metin ve Çeviri: Lexicon, Ed. R. Porson, Cambridge University Press 1822. Phot. Bibl. (= Photios, Bibliotheca). Kullanılan Metin ve Çeviri: Photius. Bibliotheque, Vol. 8, Ed. R. Henry, Paris 1977.
• Plat. Gorg. (= Platon Gorgias/Γοργίας). Kullanılan Metin ve Çeviri: Gorgias, Ed. J. Burnet, Platonis opera, vol. 3, Oxford 1968.
• Plat. Prot. (= Platon, Protagoras/Πρωταγόρας). Kullanılan Metin ve Çeviri: Protagoras, Ed. J. Burnet, Platonis Opera, Vol. 3, Oxford 1968. Kullanılan Metin ve Çeviri: Protagoras, Ed. C. C. W. Taylor, Oxford 2002.
• Plut. Mor. (= Plutarkhos, Moralia/Ἐθικά). Kullanılan Metin ve Çeviri: Plutarchos Moralia, Ed. F.C. Babbitt, Vol. 1, Harvard University Press 1921. Kullanılan Metin ve Çeviri: Plutarchos Moralia, Ed. F.C. Babbitt, Vol. 2, Harvard University Press 1928. Kullanılan Metin ve Çeviri: Plutarchos Moralia Ed. M. Pohlenz, Vol. 3, Leipzig 1929. Kullanılan Metin ve Çeviri: Plutarchos Moralia, Ed. H. N. Fowler, Vol. 10 Harvard University Press 1936. Kullanılan Metin ve Çeviri: Plutarchos Moralia, Ed. R. Westman, Leipzig 1959.
• Plut. Brut. (= Plutarkhos, Brutus/Vitae Parallelae/βίοι παράλληλοι). Kullanılan Metin ve Çeviri: Plutarchi Vitae Parallelae, Ed. K. Ziegler, Vols. 2.1, 2, Leipzig 1964. Pollux Onom. (= Pollux, Onomasticon Libri/Ὀνομαστικόν). Kullanılan Metin ve Çeviri: Pollucis Pollucis Onomasticon Libri I-X, Ed. E. Bethe, Stuttgart 1967.